• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تسبیح در رکوع و سجود

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: تسبیح ، ذکر رکوع ، ذکر سجده .
پرسش:در آیه‌ پایانی سوره واقعه لزوم چه چیزی تشریع شده است؟
پاسخ: در آیه‌ پایانی سوره‌ واقعه می‌خوانیم: « فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظیم »؛ پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن!



در این آیه‌ شریفه به عظمت نام پروردگار اشاره شده است که شایسته‌ٔ تسبیح‌گویی است؛ یعنی خدا از هرگونه عیب و نقص منزه است؛ ازاین‌رو امر به تسبیح اسم پروردگار شده است.

۱.۱ - روایتی از پیامبر اکرم

در منابع اسلامی آمده است؛ پس از نزول آیه‌ مذکور، پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: «آن را در رکوع خود قرار دهید (سبحان ربی العظیم بگویید)» و هنگامی که « سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی » نازل شد، آن حضرت فرمود: «آن را در سجده قرار دهید (سبحان ربی الاعلی بگویید)».
[۵] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، (تفسیر ابن کثیر) تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: شمس الدین، محمد حسین، ج ۸ ؟؟؟، ص ۳۸، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ق.


۱.۲ - روایتی از امام صادق

همچنین امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود: «در رکوع، سبحان ربی العظیم و در سجده، سبحان ربی الاعلی، بگویید که واجب آن یک‌بار و مستحب آن، سه‌بار است». گفتنی است؛ هرچند در این روایت عبارت «و بحمده» نیامده؛ اما در روایات دیگر، این عبارت برای ذکر رکوع و سجده نقل شده است.

۱.۳ - پرسشی از امام کاظم

همان‌طور که از امام موسی کاظم ـ علیه‌السلام ـ درباره‌ ذکر رکوع و سجده پرسیده شد، آن حضرت عبارت «سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ» برای رکوع و « سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ » برای سجده بیان فرمود. بنابراین، ذکر رکوع « سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ » و ذکر سجده « سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ » می‌باشد.


به همین جهت، برخی از فقها بر اساس آیه شریفه و روایات مربوط ذکر رکوع و سجده، احتیاط واجب را در این می دانند که در رکوع و سجده ذکری گفته شود که دلالت بر تسبیح خداوند کند و کمتر از ذکرهای « سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ » در رکوع و « سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَی وَ بِحَمْدِهِ » در سجده نباشد.
[۱۰] امام خمینی، تحریر الوسیلة، ج ۱، ص ۱۷۱، م ۷، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم، چاپ اول، بی‌تا.



۱. واقعه (۵۶)، آیه ۹۶.    
۲. اعلی (۸۷)، آیه ۱:«منزّه شمار نام پروردگار بلندمرتبه‌ات را!».    
۳. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۶، ص ۳۲۸، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.    
۴. قرطبی، محمد بن احمد، (تفسیر قرطبی) الجامع لأحکام القرآن، ج ۱۸، ص ۲۳۵، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۴ ش.    
۵. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، (تفسیر ابن کثیر) تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: شمس الدین، محمد حسین، ج ۸ ؟؟؟، ص ۳۸، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ق.
۶. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۶، ص ۲۹۹، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.    
۷. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۶، ص ۳۰۱، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.    
۸. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۶، ص ۳۲۸ و ۳۲۹، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.    
۹. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج ۱، ص ۶۶۵، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.    
۱۰. امام خمینی، تحریر الوسیلة، ج ۱، ص ۱۷۱، م ۷، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم، چاپ اول، بی‌تا.
۱۱. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ۱، ص ۵۶۲، م ۱۰۲۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ ق.    



پایگاه اسلام کوئیست.    






جعبه ابزار