• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تخریب خانه کعبه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: تخریب کعبه، کعبه، یزید، عبدالله بن زبیر، حجاج بن یوسف ثقفی، امام حسین (علیه‌السلام).

پرسش: خرابی خانه کعبه بعد از قیام امام حسین (علیه‌السّلام) به دست چه کسانی و در چه حدی بود؟ آیا این مطلب صحیح است که هنگام حمله یزید به کعبه از آسمان باران بارید؟

پاسخ: در دوران ننگین امویان و بعد از شهادت امام حسین (علیه‌السلام)، خانه خدا یک بار توسط یزید و بار دیگر توسط حجاج بن یوسف ثقفی مورد حمله قرار گرفت و ویران شد. طبق نقل برخی مورخین در هنگام حمله امویان چند مرحله صاعقه و باران نازل شده است.



سال‌ها بعد از آن حادثه شوم (تخریب کعبه به دست یزید)، عبدالملک بن مروان نیز حجاج بن یوسف ثقفی را به عنوان فرمانده سپاه شام به جنگ با ابن زبیر به مکه فرستاد؛ عبدالله بن زبیر بعد از آن‌که مدتی در محاصره بود، پناه به انه کعبه برد؛ اما سرانجام حجاج بن یوسف از فراز کوه ابوقبیس، کعبه را با منجنیق درهم کوبید.


ابن اثیر جزری (م ۶۳۰ق) جریان را این‌گونه نقل می‌کند:

۲.۱ - اقدام نخست حجاج

وقتی حجاج، ابن زبیر را محاصره کرد، منجنیق را بر کوه ابوقبیس قرار داد و کعبه را هدف قرار داد. عبدالملک در زمان یزید بن معاویه بر او اعتراض، و عمل او را انکار می‌کرد (آن کار را زشت و مخالف دین می‌دانست)؛ چون کار به دست او افتاد، خود بدان امر کرد. مردم گفتند: او دین خود را خوار نمود.

۲.۲ - پیغام ابن عمر به حجاج

ابن عمر هم در آن سال برای حج رفت و به حجاج بن یوسف پیغام داد و گفت: از خدا بترس و از انداختن سنگ (منجنیق) بر این مردم که در پناه کعبه و در ماه حرام (ذی‌الحجه) آرام گرفته‌اند، بیندیش و بپرهیز. در این هنگام حاجیان و زوار از نقاط دور و نزدیک آمده که فریضه حج را ادا و خیر و برکت دریافت کنند و این منجنیق مانع استفاده آن‌ها شده که نمی‌توانند طواف کنند. تو از به‌کار بردن منجنیق و انداختن سنگ خودداری کن و بگذار هنگام طواف، مردم آسوده و آرام باشند.

۲.۳ - آمدن صاعقه

سنگ‌اندازی مدتی ترک شد و مردم آزادانه طواف کردند و از عرفات برگشتند و مناسک حج را انجام دادند. ابن زبیر هم مانع طواف نشد. وقتی مردم از طواف و زیارت فراغت یافتند، منادی ندا داد که حاجیان به محل و بلاد خود برگردند؛ زیرا ما باز منجنیق را به‌کار خواهیم برد و کعبه و ابن زبیر را هدف خواهیم گرفت. در آن هنگام (که منجنیق به‌کار افتاد) آسمان را ابر پوشانید و غرش رعد بر صدای منجنیق چیره شد. اهل شام از آن وضع ترسیدند و از انداختن سنگ خودداری کردند (و از غضب خداوند) دست از کارزار کشیدند. حجاج خود سنگ منجنیق را گرفت و در منجنیق گذاشت و انداخت. روز بعد صاعقه فرود آمد و دوازده تن از اهل شام را کشت. شامیان، د‌ل‌شکسته و بیمناک شدند. حجاج گفت: ‌ای اهل شام بدگمان نشوید و نترسید من فرزند تهامه هستم! این صاعقه‌ها همیشه نازل می‌شود (و مربوط به غضب خدا نمی‌باشد)! فتح و ظفر نزدیک شده و من به شما بشارت پیروزی را می‌دهم. روز بعد صاعقه نازل شد و جمعی از اتباع ابن زبیر را کشت. حجاج گفت: مگر نمی‌بینید که آن‌ها هم دچار صاعقه می‌شوند؛ در حالی که شما مطیع (خلیفه) هستید و آن‌ها متمرد و سرکش می‌باشند. سنگ صاعقه هم پیش پای ابن زبیر می‌افتاد؛ در حالی که او مشغول نماز بود و او از جای خود نمی‌رفت.
[۴] خلیلی، عباس، ترجمه الکامل ابن الاثیر، ج۱۲، ص۲۵۵-۲۵۶،، حالت، ابوالقاسم تهران، علمی، بی‌تا.



۱. ابن قتیبه دینوری، عبدالله، الامامة و السیاسة، ج۲، ص۳۸، تحقیق، شیری، علی، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    
۲. ابن اثیر جزری، علی، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۵۰، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.    
۳. ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۵۰-۳۵۱، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.    
۴. خلیلی، عباس، ترجمه الکامل ابن الاثیر، ج۱۲، ص۲۵۵-۲۵۶،، حالت، ابوالقاسم تهران، علمی، بی‌تا.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تخریب خانه کعبه»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۴/۱۱.    


رده‌های این صفحه : تخریب خانه کعبه | مباحث تاریخی




جعبه ابزار