برنامه‌ریزی در زندگی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، مدیریت زمان.
پرسش: بعضی وقت‌ها که برای انجام چند کار تصمیم‌گیری می‌کنم، نمی‌دانم چرا کارهایم خوب پیش نمی‌رود. نمی‌توانم همه کارهای پیش‌بینی شده را انجام داده، از وقتم خوب استفاده کنم؟
پاسخ: برقراری تعادل میان وظایف و کارهای گوناگون در
زندگی آسان نیست. کار، درس، خرده‌کاری‌های هر روزه زندگی؛ درحالی‌که باید هوای
دوستان و
خانواده را هم داشته باشید! به همه این‌ها، زمانی را که نیاز دارید به خودتان برسید هم اضافه کنید. در چنین معرکه‌ای بی‌شک برنامه‌ریزی روزانه به شما کمک می‌کند. با برنامه‌ریزی،
مدیریت و کنترل کارها آسان‌تر می‌شود، می‌توانید میان اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت تعادل برقرار و کارها را براساس اهمیتی که برایتان دارند اولویت‌بندی کنید. در ذیل نکاتی را درباره برنامه‌ریزی بیان می‌کنیم.
عده زیادی هستند که نمی‌توانند از وقتشان استفاده کنند یا به صورت شایسته و مناسب بهره بگیرند. مشکل عمده در این‌گونه موارد نداشتن برنامه‌ریزی در زندگی است.
یکی از عوامل اصلی موفقیت افراد در زندگی فردی و اجتماعی داشتن
برنامه‌ریزی است.
اگر
زندگی افراد موفق را مورد
مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دهیم، می‌بینیم که نظم و برنامه‌ریزی نقش مهمی در موفقیت آن‌ها داشته است. هم‌چنان که همه افرادی هم که نتوانسته‌اند توانایی‌های خود را به فعلیت برسانند و در زندگی خود موفق شوند، به نحوی عدم وجود نظم و برنامه‌ریزی درکارهای آنان مشاهده می‌شود.
در این‌جا چند نکته درباره برنامه‌ریزی ذکر می‌کنیم.
برای کارهای روزانه خود برنامه‌ریزی کنید؛ مثلاً اگر بناست فردا چند کار را انجام دهید، آن‌ها را به ترتیب در برگه‌ای بنویسید و برای هر کار مدت زمانی را مشخص کنید. اگر از قبل، برنامه‌ریزی و جدول زمان‌بندی برای کارهای هر روز خود داشته باشید، می‌توانید به ترتیب طبق آن
عمل کنید. در این صورت هم به کارهای خود می‌رسید و هم احساس نشاط،
رضایت و
آرامش در شما ایجاد می‌شود.
اما اگر برنامه‌ریزی نداشته باشید، هر روز و هر لحظه با
شک و تردید مواجه می‌شوید و نمی‌توانید تصمیم بگیرید که در این ساعت چه کاری را باید انجام دهید، مدتی از وقت گران‌بهای شما به همین فکر کردن و تصمیم‌گیری درباره این‌که چه کاری را در این ساعت باید انجام دهید، سپری می‌شود و بعضی کارها هم فراموش می‌شود.
برای هر کار وقت مناسب و کافی در نظر بگیرید؛ برنامه‌ریزی در صورتی مفید است و می‌تواند از هدر رفتن وقت جلوگیری کند که واقع‌بینانه و مناسب باشد. صِرف فهرست کردن کارهای روزانه قطع نظر از این‌که هر کار چه مدت زمانی را لازم دارد، یا اگر با مشکلی برخورد نمود، چه باید بکند، نمی‌تواند مشکل را حل کند؛ شما باید برای هر کاری مدت زمان کافی در نظر بگیرید.
برنامه‌ریزی شما باید انعطاف‌پذیر باشد؛
برخی افراد وقتی برنامه‌ای را در نظر می‌گیرند، تصمیمشان این است که باید آن را در همان زمان مشخص انجام دهند، و از موانع احتمالی به کلی چشم می‌پوشند؛ اما عملاً وقتی با مشکلی بر می‌خورند و نمی‌توانند کارها را به موقع و طبق دلخواه خود انجام دهند، کل برنامه آن روزشان به هم می‌خورد.
یکی از نکات مهم و اساسی در این زمینه این است که باید برای هر کار خود چندین احتمال را در نظر گرفته و برای هر کدام راهکار مناسبی در پیش بگیرید؛ مثلاً اگر بناست با شخصی ملاقات کنید و درباره موضوعی با وی صحبت کنید، این را توجه داشته باشید که ممکن است ایشان با شما همکاری کند و تأیید نماید یا جواب رد دهد. هم‌چنین در مورد مطالعه،
امتحان و... فقط یک جنبه را در نظر نگیرید؛ بلکه احتمالات مختلف را مورد توجه قرار داده و متناسب با هر کدام اقدام نمایید؛ مثلاً ممکن است شما تصمیم داشته باشید دو کتاب را فردا تا ساعت ۱۲ مطالعه کنید و بعد از آن به دیگر برنامه‌های خود رسیدگی نمایید؛ اما این را در نظر نگرفته‌اید که ممکن است مطالب کتاب‌ها تا اندازه‌ای نیاز به
تفکر بیش‌تر داشته باشد و باید وقت بیش‌تری برای آن در نظر بگیرید، این‌گونه برنامه‌ریزی با شکست مواجه می‌شود و
انسان را در برخی موارد ناامید و سرخورده می‌کند؛ زیرا وقتی فرد نتوانست کارهای موردنظر را در همان زمان مشخص و از قبل تعیین شده، به پایان برساند، احساس می‌کند که به
هدف خود نرسیده است و ناامید می‌شود؛ اما اگر از همان اول احتمال‌های متعدد را در نظر می‌گرفت، هیچ‌گاه به احساس ناتوانی و سردرگمی دچار نمی‌شد.
یکی از مسائلی که ممکن است شما در کارهای خود احساس ناتوانی و سردرگمی کنید، همین موضوع می‌باشد. بنابراین سعی کنید بعد از این برنامه‌ریزی خود را مطابق با اصول مناسب و علمی تدوین نموده و برای رسیدن به اهداف خود انگیزه قوی داشته باشید.
انسان آن‌چه را که در فکر خود می‌پروراند، سرانجام جامه عمل می‌پوشاند. اعمال و حرکات ما از افکار ما سرچشمه می‌گیرند. پس همیشه سعی کنید انگیزه‌های خود را برای انجام برنامه‌های خود تقویت کنید. فقط به هدف بیندیشید و جلو بروید. همیشه سعی کنید هدف‌های متعالی داشته باشید تا انگیزه‌هایتان نیز متعالی و قوی گردند.
همیشه اوایل کار و
پیشرفت انسان یک عده افکار منفی به او هجوم می‌آورند.
ناامیدی،
کسالت،
بدبینی و... یک فرد موفق را فلج می‌کنند. به همین دلیل است که
خداوند ناامیدی را بزرگ‌ترین
گناه نامیده است. پس افکار مزاحم را نابود کنید.
در هر کاری باید به خدا پناه برد؛ زیرا همه امورات ما و دیگران در دستان اوست. اوست که با قدرت بی‌منتهای خود ذرات کوچک و بزرگ را گرد هم می‌آورد و کارها با
اراده او به سامان می‌رسد. پس نباید مغرور شد و به نای و توان بی‌مقدار بشری مغرور گشت. چه‌بسا بهترین برنامه‌ها در دستان بهترین مجریان با شکست مواجه شود. پس
توکل بر خدا در همه جای
حیات برای موفقیت الزامی است.
خلاصه: مطالب ذکر شده کافی نیست و صدها مطلب ریز و درشت دیگر برای مدیریت بهینه زمان وجود دارد. هرکس باید خود نقاط ضعف و قدرت مدیریت خویش را بشناسد و متناسب با آن
برنامه‌ریزی کند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «برنامه‌ریزی در زندگی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۸.
