• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آداب نوشیدن آب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: آداب، دعا، آب، نوشیدن.

پرسش: آداب نوشیدن آب چیست؟

پاسخ: دعا هنگام نوشیدن آب، آرام نوشیدن آب، ایستاده خوردن آب در‌ روز و نشسته نوشیدن در‌ شب و با سه نفس خوردن آب از آداب نوشیدن آب است.




آب، مایع طاهر و مطهری است که از ضروریات زندگی جانداران می‌باشد. ارزش این مایع گران‌قدر‌ به حدّی است که [[|امام علی (علیه‌السّلام)]] آن‌ را برترین نوشیدنی‌ در‌ دنیا و آخرت دانسته‌اند و در‌ روایت دیگری توصیه شده است که آب را به گونه‌ای بنوشید که از نوشیدن آن لذت ببرید.
امروزه با افزایش جمعیت و به دنبال آن، بالا رفتن مصرف آب در‌ کشاورزی و صنعت، مصرف صحیح و خودداری از اسراف، مهم‌ترین نکته ضروری در‌مورد آب می‌باشد که باید به آن دقت کرد؛ زیرا توصیه‌های بسیاری در‌ اسلام در‌مذمت اسراف نقل شده است.
علاوه بر این، توصیه‌هایی پیرامون نوشیدن آب در‌ظرف‌های خاصی وجود دارد که این روایات مرتبط با ظرف‌های زمان صدور روایت است.
اما توصیه‌های بسیاری هم وجود دارد که امروزه قابل اجرا است.

۱.۱ - دعا هنگام نوشیدن آب

پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هنگام نوشیدن آب این دعا را می‌خواند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَهُ عَذْبًا فُرَاتًا بِرَحْمَتِهِ، وَ لَمْ یَجْعَلُهُ مَالِحًا لجَاجًا بِذُنُوبِنَا؛ سپاس خداوندی را که این آب را با رحمتش گوارا گردانید و آن‌ را به مجازات گناهان ما، شور و گندیده قرار نداد.»
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: هرگاه کسی پیش از آب خوردن «بِسْم اللّهِ» بگوید سپس (نوشیدن آب را) قطع کرده و «الحمد لله» بگوید. سپس قبل از نوشیدن مجدد «بِسْمِ اللّهِ» بگوید و بخورد و بعد از خوردن دوباره «اَلْحَمْدُ لِلّهِ» بگوید؛ تا زمانی که آن آب در‌ شکم او است تسبیح خدا گوید و ثوابش از برای او باشد.
دعاهای دیگری نیز در‌ همین زمینه در‌ منابع روایی نقل شده است.
[۸] شیخ بهایی، محمدبن حسین، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات، ص۱۷۶، بیروت، دار الاضواء، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.


۱.۲ - آرام نوشیدن آب

در‌ روایات آمده است، آب را باید به آرامی‌ نوشید و از یک‌باره خوردن آن پرهیز کرد؛ پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «آب را به آرامی‌ بمکید، و آن‌ را نبلعید».

۱.۳ - آداب نوشیدن آب در‌ روز و شب

ایستاده خوردن آب در‌ روز و نشسته نوشیدن در‌ شب: امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «ایستاده آشامیدن آب در‌ روز، غذا را گوارا می‌سازد و ایستاده آشامیدن آب در‌ شب، زرد آب می‌آورد».
در‌این زمینه روایات دیگری نیز وجود دارد.

۱.۴ - با سه نفس خوردن آب

امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: نزد پدرم نشسته بود و عبدالله بن علی (برادر‌ امام باقر) آمد و اجازه حضور برای عمرو بن عبید و... گرفت. آنان، پس از اجازه نزد آن‌حضرت آمدند و نشستند و گفتند: ‌ای اباجعفر! برای هر کاری روشی وجود دارد که باید بدان ملتزم بود؟ امام فرمود: «آری کاری نیست، مگر آن‌که روشی دارد که باید بدان ملتزم بود»، سپس آب خواست و کوزه آب را آوردند. آن افراد گفتند: ‌ای اباجعفر! آیا برای نوشیدن آب از این کوزه نیز روشی وجود دارد؟ امام فرمود: «برای کسی که می‌نوشد روشی وجود دارد»، گفتند: چه روشی؟! فرمود: «هرکسی که می‌خواهد آب بنوشد، با سه نفس بنوشد و در‌ هر نفس حمد خدا گوید و البته از گوشه کوزه بنوشد و از جای شکسته کوزه اگر شکسته است؛ ننوشد. سپس بگوید: "الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی سَقَانِی مَاءً عَذْباً فُرَاتاً بِرَحْمَتِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْهُ مِلْحاً اُجَاجاً بِذُنُوبِی"؛ ‌حمد خدا را که به من آب شیرین گوارا از رحمتش نوشانید و آن‌ را به جهت گناهانم، شور و تلخ نساخت».
علاوه بر این، در‌ منابع فقهی شیعه و سنی
[۱۴] ابو نعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، الطب النبوی، ج۲، ص۶۷۵، دار ابن حزم، چاپ اول، ۲۰۰۶ م
روایات دیگری را پیرامون سه بار نوشیدن آب نقل شده است.


۱. ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، محقق، مصحح، فیضی، آصف، ‌ ج۲، ص۱۲۷، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.    
۲. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۱۸۴، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، علی اکبر غفاری، محمد آخوندی، ج۶، ص۳۸۶، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۴. ابو بکر بیهقی، احمد بن حسین، شعب الایمان، ج۶، ص۲۷۲، محقق، عبد العلی، عبد الحمید حامد، ندوی، مختار احمد، هند، مکتبة الرشد، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.    
۵. ابو القاسم طبرانی، سلیمان بن احمد، الدعاء، محقق، عطا، مصطفی عبد القادر، ج۱، ص۲۸۰، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    
۶. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج‌۲، ص۵۷۸.    
۷. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۱۵۱، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۸. شیخ بهایی، محمدبن حسین، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات، ص۱۷۶، بیروت، دار الاضواء، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
۹. کوفی، محمد بن محمد، الجعفریات (الاشعثیات)، ص۱۶۱، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، چاپ اول، بی‌تا.    
۱۰. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‌۶، ص۳۸۳.    
۱۱. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۵۳، محقق، مصحح، علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۱۲. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج‌۲، ص۵۷۷.    
۱۳. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج۹، ص۹۵، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۱۴. ابو نعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، الطب النبوی، ج۲، ص۶۷۵، دار ابن حزم، چاپ اول، ۲۰۰۶ م



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «آداب نوشیدن آب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۵.    



جعبه ابزار