• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنت مع الانبیاء سرا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ولایت، امام علی، پیامبر اسلام، انسان کامل، پیامبران، احاطه قیومی.

پرسش: آیا جمله «کنت مع الانبیاء سرا و مع رسول الله جهرا» روایت معتبری است؟ ترجمه و شرح آن چیست؟

پاسخ: این روایت - به طور مرسل و بدون سند- بیشتر در کتاب‌های عرفانی آمده است، اما از جهت متن و محتوا با روایات معتبر و مورد اطمینان دیگر که درباره گواهی دادن پیامبران به ولایت امام علی (علیه‌السّلام) و سایر ائمه اطهار (علیه‌السّلام) نقل شده، هم‌خوانی دارد.



بر طبق روایات معتبر، انوار پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه اطهار (علیه‌السّلام) پیش از همه، خلق شده‌اند و خداوند از پیامبران گذشته درباره ولایت امام علی و سایر ائمه اطهار (علیه‌السّلام) پیمان گرفته است. البته روایت مورد پرسش، مُرسَل بوده و دارای سند نیست، در این روایت می‌خوانیم:
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «کُنْتَ‌ُ مَعَ الانْبیاء سِرًّاً و معی جَهراً؛
[۱] عطار نیشابوری‌، فرید الدین، مظهر العجائب و مظهر الاسرار، ص۱۶۲، تهران، بی‌نا، ۱۳۲۳ش.
تو در سرّ و پنهان با پیامبران گذشته بودی، و با من در ظاهر و آشکار هستی. این روایت این گونه نیز آمده است: «بعث اللّه علیا مع کل نبیّ سرّا، و معی جهرا».
[۳] آملی، سید حیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص‌، ص۱۹۶، تهران، قسمت ایران‌شناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی‌در ایران‌، چاپ اول، ۱۳۵۲ش

این روایت - به طور مرسل و بدون سند- بیشتر در کتاب‌های عرفانی آمده است، اما از جهت متن و محتوا با روایات معتبر و مورد اطمینان دیگر که درباره گواهی دادن پیامبران به ولایت امام علی (علیه‌السّلام) و سایر ائمه اطهار (علیه‌السّلام) نقل شده، هم‌خوانی دارد.

۱.۱ - تفسیر و شرح

یکی از موضوعاتی که در عرفان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، جایگاه و نقش انسان کامل در نظام هستی می‌باشد. انسان کامل به دلیل برخورداری از خلافت و ولایت الهی، با عالم و آدم، معیّت و همراهی داشته و دارد؛ زیرا این یک احاطه‌ای به حقایق هستی است که از خواص و آثار ولایت می‌باشد و به آن «احاطه قیّومی» می‌گویند؛ یعنی جهان هستی با معیّت و همراهی انسان کامل قائم است، که از سوی خدا به او داده شده است؛ چون صفات الهی در انسان کامل، ظاهر می‌شود و از آن‌جایی که «قیوم» یکی از صفات الهی است، انسان کامل مظهر و تجلی معیت قیّومی‌حق تعالی است، به دیگر سخن؛ همه چیز در نزد خدای تعالی حاضر است و او احاطه قیّومی‌ بر همه موجودات دارد، و هیچ چیزی از دیدگاه او پنهان نیست، و نه‌ تنها علم او به هستی تعلق می‌گیرد، بلکه تمام مراتب و مشاهد وجودی، درجات علم اویند. انسان کامل نیز از این جهت که مظهر اسما و صفات حق تعالی است، می‌تواند مظهر معیّت قیّومی‌خدای متعال با همه موجودات باشد. از این‌رو، حضرت امام علی (علیه‌السّلام) که صاحب ولایت مطلقه است، در باطن، با همه افراد همراه بوده و شاهد اعمال همگان است، بلکه با همه چیز معیّت و همراهی دارد و این معیّت، جلوه‌ای از معیّت قیّومی‌خدای تعالی می‌باشد.
[۴] آملی، سید حیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص‌، ص۱۹۶-۱۹۷، تهران، قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی‌در ایران‌، چاپ اول، ۱۳۵۲ش.
[۵] دهداری شیرازی‌، محمد بن محمود، شرح خطبة البیان‌، ص۸۵-۸۶، محقق، مصحح، اکبری ساوی، محمد حسین، تهران، صائب، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
[۶] ‌ امام خمینی، مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، ص۷۷، محقق، مصحح، آشتیانی‌، سید جلال الدین، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی‌، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
[۷] آشتیانی‌، سید جلال الدین، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم‌، ص۶۶۹-۶۷۰، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، ۱۳۷۰ش



۱. عطار نیشابوری‌، فرید الدین، مظهر العجائب و مظهر الاسرار، ص۱۶۲، تهران، بی‌نا، ۱۳۲۳ش.
۲. کاشانی، ملا فتح الله، زبدة التفاسیر، ج‌۷، ص۲۶۹، قم، بنیاد معارف اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.    
۳. آملی، سید حیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص‌، ص۱۹۶، تهران، قسمت ایران‌شناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی‌در ایران‌، چاپ اول، ۱۳۵۲ش
۴. آملی، سید حیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص‌، ص۱۹۶-۱۹۷، تهران، قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی‌در ایران‌، چاپ اول، ۱۳۵۲ش.
۵. دهداری شیرازی‌، محمد بن محمود، شرح خطبة البیان‌، ص۸۵-۸۶، محقق، مصحح، اکبری ساوی، محمد حسین، تهران، صائب، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
۶. ‌ امام خمینی، مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، ص۷۷، محقق، مصحح، آشتیانی‌، سید جلال الدین، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی‌، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
۷. آشتیانی‌، سید جلال الدین، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم‌، ص۶۶۹-۶۷۰، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، ۱۳۷۰ش



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کنت مع الانبیاء سرا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۱۵.    



جعبه ابزار