کفایت برخی از آیات برای هدایت انسان‌ها
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن،
آیه،
روایت،
هدایت.
پرسش: آیا در روایات به آیه‌ای اشاره شده است که اگر قرآن نبود، همان یک آیه برای هدایت بشر کافی بود؟!
پاسخ اجمالی: با جستجو در روایات آیه‌ای که جانشین همه آیات باشد نیافتیم؛ اما روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه هر کس تنها به یک آیه از قرآن پناه ببرد، اگر دارای
یقین باشد، همان یک آیه به او پناه خواهد داد و یا اینکه برخی افراد با تفکر در یک آیه متحول شده‌اند؛ همچنین در مواردی روایت شده که برای اثبات یک موضوع خاص، تنها همین یک آیه کافی است.
با جست‌وجویی که داشتیم، روایتی را که ناظر به آن‌که آیه‌ای در قرآن وجود دارد که می‌توانست جانشین تمام آن کتاب مقدس باشد نیافتیم، اما:
۱. روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه هر کس تنها به یک آیه از قرآن پناه ببرد، اگر دارای یقین باشد، همان یک آیه به او پناه خواهد داد:
امام کاظم (علیه‌السّلام) فرمود: «هر کسی که از
مشرق تا
مغرب، به آیه‌ای از قرآن، همراه با یقین کفایت کند، برای او کافی است».
۲. برخی افراد با تفکر در یک یا چند آیه و یا حتی یک فراز از آیه نیز متحول می‌شوند که شاید مراد پرسش، همین مطلب باشد:
«روزی مردی نزد
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آمد و گفت از آن‌چیزی که
خدا به شما آموخته است، به من یاد دهید. آن حضرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) او را به شخصی از یاران خود معرفی کرد تا مقداری از قرآن را به او یاد دهد. او هم آیات
سوره زلزال را به آن شخص آموخت. آن شخص نیز
اسلام را قبول کرد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود او مرد فقیهی شده است».
۳. در مواردی گفته می‌شود که برای اثبات یک موضوع خاص، تنها همین یک آیه کافی است.
به عنوان نمونه، در تفسیر آیه «وَ اَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمی عَلَی الْهُدی»
چنین گفته شده است: اگر در قرآن جز این آیه، دلیلی علیه
قدریه (یعنی کسانی که به شهادت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مجوس امّت اسلامی نام گرفته‌اند)
وجود نداشت، همین آیه کافی بود که حجّتی قاطع علیه آنها باشد.
به عبارتی، آنچه مهم است، تدبر عمیق در یکایک آیات قرآن است و نه قرائت و حفظ تمام آنها و به قول
سعدی:
علم چندان‌که بیشتر خوانی •••• چون عمل در تو نیست نادانی
نه محقق بود نه دانشمند •••• چارپایی برو کتابی چند
آن تهی مغز را چه علم و خبر •••• که برو هیزم است و یا دفتر.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کفایت برخی از آیات برای هدایت انسان‌ها» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۱/۲۷.
