وظیفه فرزندان در اختلافات والدین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن، پدر، مادر.
پرسش: وقتی که بر اساس مشکلاتی در خانواده پدر، مادر را بیرون میکند نقش فرزندان چیست؟
پاسخ:
باید توجه داشت که در آیات
قرآن کریم و روایات معصومین (علیهالسّلام) نیکی و احترام به پدر و مادر در کنار اساسیترین اصل اسلامی؛ یعنی
توحید و
خدا شناسی قرار گرفته است و این اهمیت نقش پدر و مادر را در زندگی انسان و تاثیر مستقیم دعای آنان در عاقبت بخیری فرزندان را نشان میدهد؛ لذا لازم است در صورت اختلاف بین پدر و مادر، فرزندان با حفظ احترام و عنایت ویژه به جایگاه هر دو، برخورد مناسبی را اعمال کنند، تا هم این اختلاف حل شود و هم باعث رنجش خاطر هیچ کدام نشود؛ چرا که
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) میفرمایند: "اطاعت پدر اطاعت خداوند و آزردگی پدر آزردگی خداوند است".
تذکر این نکته ضروری است که بهترین روش برخورد و
امر به معروف و نهی از منکر، برخورد غیر گفتاری است؛ یعنی با عملکرد و رفتار درست به دیگران راه و روش صحیح زندگی را بیاموزیم. چنان که پیشوایان دینی ما این گونه عمل میکردند.
بنابراین، با عنایت به آموزههای دینی چند راه حل پیشنهاد میشود:
۱. فرزندان خودشان مستقیم دخالت کنند، و با رعایت احترام والدین و در نهایت آرامش اختلاف آنها را حل کنند. ۲. از کسانی که پدر و مادر از آنها میپذیرند بخواهد که ریش سفیدی کرده و این مشکل را حل کند. ۳.آنها را به مراکز مشاوره هدایت کنند تا از کارشناسان علوم تربیتی راهنماییهای لازم را دریافت کنند. ۴.اگر پدر و مادر دارای سواد و اهل مطالعه هستند، کتابهای تربیتی و دینی در اختیار آنها قرار دهند.
به هر حال فرزندان میتوانند با مصلحتاندیشی و بررسی مشکل پدر و مادر با توجه به راهکارهای ارائه شده در نهایت ادب و احترام در اختلاف پدر و مادر مداخله نموده و به اختلاف آنها پایان دهند.
مفسران قرآن کریم، روانشناسان و کارشناسان علوم تربیتی در تبیین روش برخورد فرزندان با پدر و مادر در صورت اختلاف بین آنها، با عنایت به منابع معتبر دینی چند راه حل را مطرح میکنند:
فرزندان خودشان مستقیم دخالت کنند، در این روش فرزندان باید توجه داشته باشند که پدر و مادرشان در چه موقعیت سنی و فرهنگی هستند که با برخورد صحیح بتوانند نتیجه درستی بگیرند؛ چرا که پدر و مادر هر قدر سنشان بالاتر میرود از انتقاد فرزندان نسبت به زمان جوانی خودشان زودتر رنجیده میشوند؛ لذا باید دقت لازم را بکار برد تا برخورد فرزند منجر به رنجش خاطر پدر یا مادر نشود؛ چراکه طبق آموزههای دینی ما رنجش پدر مساوی با
آتش دوزخ است،
و
خداوند متعال نیز در قرآن کریم رنجش پدر و مادر را نهی فرموده است.
همچنین جایگاه فرزند در نزد والدین شرط است؛ یعنی فرزند باید موقعیت خودش را هم در نظر بگیرد که اگر پا پیش گذارد و نصیحت کند، آیا از او میپذیرند یا اوضاع از آنچه که هست بدتر خواهد شد؟ به عنوان مثال اگر در خانهای چهار فرزند وجود دارد، باید در نظر گرفت که کدام یک از فرزندان پیش پدر و مادر محبوبیت بیشتری دارد تا او اقدام کند و راهکارهای لازم را بیان کند؛ چون احتمال تاثیرگذاری او از فرزندان دیگر به مراتب بیشتر است.در این جهت فرقی بین دختر یا پسر نیست، حتی این که کوچک تر از دیگر فرزندان باشد.
از کسی که پدر و مادر از او میپذیرند بخواهد که ریش سفیدی کند و این مشکل راحل کند. ممکن است آن شخص از بستگان نزدیک باشد؛ مثلا پدر بزرگ یا مادر بزرگ باشد، و یا
عمو یا
دائی باشد، و یا از دوستان نزدیک پدر و مادر باشد، به هر حال از ایشان بخواهند که مداخله کرده و مصلحتاندیشی کنند.
آنها را به مراکز مشاوره هدایت کنند تا از کارشناسان علوم تربیتی راهنماییهای لازم را دریافت کنند.
در این روش اگر پدر و مادر او اهل مطالعه هستند کتابهای تربیتی و دینی که آنها را تحت تاثیر قرار میدهد در اختیار آنها بگذارند، تا مطالعه کنند و یا خود فرزندان با مطالعه آن کتب میتوانند راه و روش صحیح برخورد با والدین را در این گونه مواقع پیدا کنند.
در این روش هم پدر و مادر میتوانند سی دیهای علوم تربیتی علما و یا کارشناسان این علم را تهیه و گوش کنند و از این طریق مشکل خودشان را برطرف کنند و هم فرزندان میتوانندبا تهیه این سی دیها و گوش دادن آنها و یافتن راه حل مناسب، خودشان مستقیم برای حل این مشکل اقدامات لازم را انجام دهند.
به هر حال فرزندان میتوانند با مصلحتاندیشی و بررسی مشکل پدر و مادر با توجه به راهکارهای ارائه شده در نهایت ادب و احترام در اختلاف پدر و مادر مداخله نموده و به اختلاف آنها پایان دهند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «وظیفه فرزندان در اختلافات والدین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۸/۶.