• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ورود شیطان به بهشت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدوازه: بهشت، شیطان، اخراج شیطان، ورود شیطان به بهشت
پرسش: وقتی شیطان به آدم سجده نکرد، خدا او را از بهشت بیرون کرد. چطور شیطان توانست دوباره وارد بهشت شود و آدم و حوا را گول بزند؟
پاسخ: اجمالا می‌دانیم که امکان ارتباط و وسوسه شیطان، نیازی به حضور فیزیکی او نزد انسان ندارد و بر این اساس، این امکان وجود دارد که او بدون ورود به بهشت، وسوسه خود را انجام داده باشد ولی به هر حال فرض‌هایی برای پرسش وجود دارد



می دانیم امروزه که با پیشرفت دانش بشر، این توانایی به وجود آمده که بدون حضور فیزیکی در یک مکان، می توان با صدا، تصویر و حتی تصویر سه بعدی با دیگران ارتباط برقرار کرد. با توجه به این نکته و نیز با در نظر داشتن این حقیقت که به تصریح قرآن کریم، شیطان از همان زمان اخراج، مجوز ادامه ارتباطش با انسان‌ها را نیز از پروردگار دریافت کرد. ، این پرسش تا حدودی حل شده به نظر می‌آید، اما با این وجود می‌توان گفت که پیرامون این پرسش بحث‌های فراوانی انجام گرفته که به دنبال آن دیدگاه‌های متعددی نیز مطرح شده است:


۱. آن بهشتی که حضرت آدم و حوا در آن بودند همان بهشت موعودی بود که خداوند به صالحان و نیکوکاران وعده فرموده است.
برخی از مفسران بر این باورند که بهشت آدم و حوا، همان بهشت جاویدی است که به انسان‌های پرهیزکار وعده داده شده است؛ زیرا "الف و لامی" که در اوّل "الجنة" واقع شده "الف و لام" عهد است و به همان بهشت برین اشاره دارد، هم چنین جمله "اهْبِطُوا" نیز بر این دلالت دارد که از بالا به پایین بیایید.
[۴] داور پناه، ابوالفضل، أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ناشر انتشارات صدر، تهران‌، ۱۳۷۵ ش، ج‌۱، ص ۴۵۶‌.

۲. آن بهشتی که حضرت آدم و حوا در آن بودند، همان بهشت موعود نبود، بلکه باغی بود از باغ‌های دنیوی که خداوند برای حضرت آدم و حوا در نظر گرفته است.
این بهشتی که حضرت آدم (علیه السلام) در آن می زیست نباید بهشت موعود باشد؛ زیرا:
الف. آن بهشت (بهشت موعود) در مسیر کمال یا به اصطلاح در قوس صعود و نتیجه اعمال و ملکات است نه مقدم بر عمل.
ب. کسی که به این بهشت وارد گردد بیرون رانده نمی‌شود.
ج. آن جا محیط وسوسه شیطان نیست، از این رو آن بهشت، غیر از بهشت جاویدان عالم قیامت است و شاید مراد از این بهشت یکی از باغ‌های مناطق خوش آب و هوای زمین بوده باشد.
[۵] داور پناه، ابوالفضل، أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ناشر انتشارات صدر، تهران‌، ۱۳۷۵ ش، ج‌۱، ص ۴۳۲‌.

۳. برخی از مفسران معتقدند بهشتی که آدم در آن ساکن شده بود باغی از باغ‌های آسمان بوده نه بهشت جاوید؛ زیرا در بهشت موعود تکلیفی وجود ندارد و کسی که بر آن وارد شد خارج نخواهد شد؛ و در آن جا ا بدی و جاودانی است.‌
[۶] همان، ص ۴۵۶.



حال بررسی می‌کنیم که بنا بر فرض اول که منظور از بهشت آدم را همان بهشت موعود بدانیم چگونه شیطان وارد بهشت شد؟
الف. باید دید شیطان چگونه وارد قلب بنی آدم می شود؟ آیا از راه منافذ بدن؟ آیا می توان تصور کرد که شیطان جسمی است که داخل قلب می‌شود؟ در این مورد باید گفت که راه شیطان به قلب توسط نیروی شهوت و غضب و و هم است، چنان چه راه فرشتگان توسط نیروی عقل است. وقتی آدم و همسرش به درخت منهیه متمایل شدند نیروی شهوت وسیله شیطان شد و به وسیله آن، راه به سوی قلب پیدا کرد پس نه داخل بهشت شد و نه از منافذ بدن آدم وارد قلب شد و نه به صورت جسمیت مقابل آدم آمد.
[۷] طیب، سید عبد الحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، چاپ دوم‌، تهران، ۱۳۷۸ ش، ج ‌۹، ص ۱۱۱ و ۱۱۲‌.

ب. شیطان داخل بهشت نشده، بلکه از خارج با تدلیس آن‌ها را فریب داد.
[۸] أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج‌۱، ص ۴۵۶




بنابر فرض دوم و سوم: اساساً آن جایی که آدم و حوا در آن حضور داشتند، بهشت موعود نبود تا این پرسش مطرح شود که چگونه شیطان مجدداً وارد آن شد.‌
[۹] أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج‌۱، ص ۴۵۶

بنابراین اشکال وقتی وارد است که بهشت مورد بحث را بهشت موعود و بهشت جاوید بدانیم، اما بنابر قول دوم و سوم چنین نبوده، بلکه این جریان در بهشتی دیگر صورت گرفته، به دلیل این که همگی آن‌ها از آن بهشت بیرون شدند.
[۱۰] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش‌، ج‌۱، ص ۲۰۲.



۱. سوره اعراف/۷، ایات ۱۳-۱۸.    
۲. سوره اعراف/۷، آیه ۲۷.    
۳. سوره بقره/۲، آیه ۳۶.    
۴. داور پناه، ابوالفضل، أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ناشر انتشارات صدر، تهران‌، ۱۳۷۵ ش، ج‌۱، ص ۴۵۶‌.
۵. داور پناه، ابوالفضل، أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ناشر انتشارات صدر، تهران‌، ۱۳۷۵ ش، ج‌۱، ص ۴۳۲‌.
۶. همان، ص ۴۵۶.
۷. طیب، سید عبد الحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، چاپ دوم‌، تهران، ۱۳۷۸ ش، ج ‌۹، ص ۱۱۱ و ۱۱۲‌.
۸. أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج‌۱، ص ۴۵۶
۹. أنوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج‌۱، ص ۴۵۶
۱۰. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش‌، ج‌۱، ص ۲۰۲.



اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : شیطان | عالم مجردات | کلام




جعبه ابزار