• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وجه تسمیه توبه نصوح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: توبه نصوح، توبه،داستان نصوح.

پرسش: آیا انتساب توبه نصوح به شخصی به نام نصوح صحیح است؟

پاسخ: کلمه توبه نصوح در آیات و روایات استعمال شده است. البته تعدادی از مفسرین متأخر، در ذیل این آیه ۸ سوره تحریم داستان شخصی به نام نصوح را به نقل از کتاب مثنوی معنوی مطرح کرده‌اند.



در افواه مردم داستانی درباره شخصی به نام نصوح است که آیه توبه نصوح را به او نسبت می دهند! آیا این داستان سندیت دارد؟ اگر مستند است سند آن چیست؟


کلمه نصوح از ماده "نصح" به معنای خالص است.
اصطلاح توبه نصوح در سوره تحریم آیه ۸ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ...» آمده و احادیث بسیاری نیز در بیان توبه نصوح وجود دارد.

۲.۱ - روایت امام صادق

از امام صادق (علیه‌السلام) در مورد توبه نصوح سوال شد. آن حضرت فرمودند: توبه کردن بنده از گناه و برگشت نکردن به آن است.

۲.۲ - مصداق توبه نصوح

در بعضی از روایات روزه گرفتن در روز چهار شنبه، پنج شنبه و جمعه را مصداق توبه نصوح دانسته‌اند که به نظر می رسد در بیان یکی از مصادیق برای توبه نصوح هستند.

۲.۳ - نظر برخی مفسرین

مفسران نیز بنابر همین روایات، توبه نصوح را به معنای توبه خالص و واقعی گرفته‌اند.

البته تعدادی از مفسران متأخر، در ذیل این آیه داستان شخصی به نام نصوح را به نقل از کتاب مثنوی معنوی مطرح کرده‌اند:
بود مردی پیش ازین نامش نصوح
بد زدلاکئ زن او را فتوح‌
بود روی او چو رخسار زنان
مردئ خود را همی کرد او نهان
[۸] بلخی، جلال الدین، مثنوی معنوی، دفتر پنجم.

کتاب مثنوی معنوی اگر چه تلاش دارد احادیث و داستان‌های اسلامی را از طریق هنر شعر به مخاطب برساند، اما به صرف وجود داستانی در این کتاب نمی توان آن را پذیرفت و واقعی دانست.
در نهایت داستان نصوح بر فرض واقعیت داشتن، تنها نمونه و مصداقی از این آیه بوده و آیه تفسیر و معنای دیگری دارد.


۱. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‌۷، ص ۷۱، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۱ ش.    
۲. سوره تحریم/۶۶، آیه۸.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، ج‌۲، ص۴۳۲، محقق و مصحح:غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۴. ابن بابویه، محمد بن علی‌، معانی الأخبار، ص۱۷۴، محقق و مصحح:غفاری، علی اکبر، جامعه مدرسین، قم‌، ۱۴۰۳ ق‌.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن‌، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۰، ص۶۲.    
۶. طوسی، محمد بن حسن‌، التبیان فی تفسیر القرآن‌، ج‌۱۰، ص۵۱، مقدمه:تهرانی، آقابزرگ، تحقیق:عاملی، احمد قصیر، ‌دار احیاء التراث العربی‌، بیروت‌، بی تا.    
۷. حقی، بروسوی اسماعیل، ‌تفسیر روح البیان‌، ج۱۰، ص۶۳، دارالفکر، بیروت‌، بی تا.    
۸. بلخی، جلال الدین، مثنوی معنوی، دفتر پنجم.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «وجه تسمیه توبه نصوح»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۶.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | توبه




جعبه ابزار