• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

واقعیت صداقت و دروغ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: دروغ، واقعیت، صداقت.

پرسش: چگونه می‌توان با دلایل عقلی اثبات کرد که صداقت امری وجودی و دروغ امری عدمی‌ است؟ و این‌که به طور کلی خیر، وجودی و شر عدمی‌ است؟

پاسخ: راست یا دروغ بودن وصفی است که عقل انسان برای این فعل خارجی در نظر می‌گیرد؛ یعنی اگر آن گزارش و سخن مطابق با واقع بود، می‌گویند این سخن صدق و راست است و گرنه دروغ خواهد بود. به تعبیر فلسفی، «راست» و «دروغ»، ما بازاء خارجی ندارند؛ هر چند منشا انتزاع خارجی دارند.



صدق (راستی – راست‌گویی) و دروغ از اوصاف افعال است؛ یعنی آنچه واقعیت خارجی دارد خود فعل است. به عبارت روشن‌تر؛ یعنی فعل، آن گزارش و سخنی است که در خارج تحقق پیدا کرده است. و به تعبیر فلسفی تموج هوایی است که ایجاد شده است؛ اما راست یا دروغ بودن وصفی است که عقل انسان برای این فعل خارجی در نظر می‌گیرد؛ یعنی اگر آن گزارش و سخن مطابق با واقع بود، می‌گویند این سخن صدق و راست است و گرنه دروغ خواهد بود. به تعبیر فلسفی، «راست» و «دروغ»، ما بازاء خارجی ندارند؛ هر چند منشا انتزاع خارجی دارند.

۱.۱ - در علم کلام

البته، در علم کلام مبحث دیگری مطرح است و آن این‌که آیا عقل بدون کمک شرع می‌تواند خوبی صداقت و بدی دروغ را بفهمد یا نه؟ این مبحث به حسن و قبح ذاتی اشیا معروف است.





پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «واقعیت صداقت و دروغ»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۲.    



جعبه ابزار