• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نهی از استفاده از ظروف شکسته

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: شیطان، مکروه، کراهت، ظرف، میکروب، نوشیدن آب، کاسه.

پرسش: آیا استفاده از ظرف‌های شکسته برای نوشیدن آب و دیگر مایعات، مکروه است؟

پاسخ: در روایات سفارش شده تا از نوشیدن آب و دیگر مایعات در ظرف‌های شکسته خودداری کنیم؛ چراکه امروزه واضح است که محل شکستگی‌ها، جای مناسبی برای رشد و نمو میکروب‌ خواهد بود. علاوه بر این‌که احتمال آسیب دیدن لب و دهان در هنگام نوشیدن از این ظروف وجود دارد. همچنین بر اساس این روایات، فقها نوشیدن آب از ظروف شکسته را مکروه می‌دانند.


مکتب حیات‌بخش اسلام، دینی جامع و کامل بوده و به تمام جوانب زندگی انسان توجه دارد. از جمله مسائلی که مورد توجه اسلام بوده و هست، رعایت بهداشت فردی است.
در همین راستا، در روایات اسلامی سفارش شده تا از نوشیدن آب و دیگر مایعات در ظرف‌های شکسته خودداری کنیم؛ چراکه امروزه واضح است که محل شکستگی‌ها، جای مناسبی برای رشد و نمو میکروب‌ خواهد بود. علاوه بر این‌که احتمال آسیب دیدن لب و دهان در هنگام نوشیدن از این ظروف وجود دارد.
امام علی (علیه‌السّلام) فرمودند:
«لَا تَشْرَبُوا مِنْ‌ ثُلْمَةِ الْاِنَاءِ وَ لَا مِنْ‌ عُرْوَتِهِ‌ فَاِنَّ الشَّیْطَانَ یَقْعُدُ عَلَی الْعُرْوَةِ؛
[۱] برقی، احمد، المحاسن، ‌ ج‌۲، ص۵۷۸، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، قم، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.    
از محل ترک‌خوردگی ظرف‌ها و از جای دستگیره آن آب نیاشامید، زیرا شیطان در آن لانه می‌گزیند.

امام کاظم (علیه‌السّلام) فرمودند:
«...اَنْ لَا تَشْرَبَ مِنْ مَوْضِعِ الْعُرْوَةِ وَ لَا مِنْ مَوْضِعِ کَسْرٍ - اِنْ کانَ بِهِ - فَاِنَّهُ مَجْلِسُ الشَّیْطَان‌؛
[۲] طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۱۴۹، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
از محل دستگیره و یا محل شکستگی‌ها آب نیاشامید؛ چرا که آن موضع، محل نشستن شیطان است‌.»

به احتمال فراوان، مراد از شیطان در روایات بالا همان میکروب‌ها باشند و چون در آن زمان شناخته‌شده نبودند، از تعبیر شیطان برای آنها استفاده شده است و مؤید این نظر آن است که در برخی روایاتی که خودداری از نوشیدن از محل شکستگی را توصیه می‌کنند، به جای واژه «شیطان»، واژه «وسخ» و یا «چرک» مورد استفاده قرار گرفته است.
[۳] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    

به‌هر‌حال، بر این اساس چنین روایاتی، فقها نوشیدن آب از ظروف شکسته را مکروه می‌دانند.
[۴] امام خمینی، سید روح‌اللّه، توضیح المسائل، ص۴۲۲، محقق، مصحح، قلی‌پور گیلانی‌، مسلم، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.    
[۵] امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج۲، ص۶۰۸، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.

گفتنی است که با توجه به کمبود ظروف در آن دوره و کیفیت پایین آنها که همواره در معرض شکستگی بودند، توصیه نشده است که هر ظرفی به محض شکسته‌شدن از دایره مصرف خارج شود، بلکه دست‌کم باید این نکته بهداشتی رعایت شود که خوردن آب و مایعات از آن قسمت از ظروف که شکسته نیست، انجام شود.

۱. ↑ برقی، احمد، المحاسن، ‌ ج‌۲، ص۵۷۸، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، قم، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.    
۲. ↑ طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۱۴۹، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.    
۳. ↑ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.    
۴. ↑ امام خمینی، سید روح‌اللّه، توضیح المسائل، ص۴۲۲، محقق، مصحح، قلی‌پور گیلانی‌، مسلم، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.    
۵. ↑ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج۲، ص۶۰۸، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نهی از استفاده از ظروف شکسته»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۷/۱۸.    


رده‌های این صفحه : احکام ظرف‌ها | مباحث حدیثی | مباحث فقهی
جعبه ابزار