• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقض آیه 33 سوره شوری با ساخت کشتی‌های مدرن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قرآن، خداوند.

پرسش: در قرآن بیان شده که خداوند می‌تواند با متوقف کردن جریان باد، کشتی‌هایتان را از حرکت بیاندازد. این آیه با ساخت کشتی‌های نوین مدرن نقض می‌شود. نظرتان چیست؟!

پاسخ اجمالی: این آیه در صدد بیان انحصار نیروی محرکه کشتی‌ها در باد نیست تا اشکال موجود در پرسش پیش بیاید. از آن گذشته در همان زمان و قبل از آن نیز گشتی‌هایی بودند که بانیروی بازو و یا جزر و مد رودخانه و دریا حرکت می‌کرد‌اند. مقصود آیه این است که مدیریت تمام قوای محرکه به دست خدا است و او می‌تواند همه آنها را از حرکت بیاندازد.



همان‌گونه که در پرسش بدان اشاره شده است، ‌خداوند در قرآن به وزش بادها و حرکت کشتی‌ها به عنوان یکی از نشانه‌های خود اشاره کرده است: «وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کالْاَعْلامِ، اِنْ یشَاْ یسْکنِ الرِّیحَ فَیظْلَلْنَ رَواکدَ عَلی‌ ظَهْرِهِ اِنَّ فِی ذلِک لَآیاتٍ لِکلِّ صَبَّارٍ شَکورٍ؛ از نشانه‌های او کشتی‌هایی است که مانند کوه‌هایی در دریاها در حال حرکت‌اند. اگر پروردگار اراده کند باد را متوقف می‌سازد تا آنها دیگر در دریا حرکتی نداشته باشند، در این موضوع، نشانه‌هایی است برای هر صبر‌کننده شکرگزار.»
در تفسیر و تبیین این آیات باید گفت؛ برای حرکت کشتی‌های بادبانی در دریا، عوامل متعددی دخالت دارد:

۱.۱ - اصل وجود دریا

اصل وجود دریا
[۲] سید قطب‌، فی ظلال القرآن‌، ج۵، ص۳۱۹۵، بیروت، دار الشروق‌، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ق‌.
و وسعت عمیق دریاها.

۱.۲ - خاصیت بخشیدن به چوب

خاصیت بخشیدن به چوب و یا مواد دیگر برای ثابت ماندن بر روی آب و مهیا کردن وسایلی برای تسهیل کارهای انسان و حمل زیاد بار در دریا.
[۶] فضل‌الله، سید محمد‌حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج۲۰، ص۱۸۶، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.


۱.۳ - اصل پیدایش باد

وزش بادها به دلیل تفاوت درجه حرارت در دو نقطه روی زمین است؛ زیرا هوا بر اثر حرارت منبسط می‌شود، سپس به طرف بالا حرکت می‌کند و به همین دلیل از یک‌سو فشار بر هوای اطراف می‌آورد و آنها را متحرک می‌سازد، و از سوی دیگر هنگامی که به سمت بالا حرکت کند، جای خود را به هوای اطراف می‌دهد. و از آن‌جا که کسی غیر از خدا نمی‌تواند این کار را انجام دهد، دلیل بر وجود خدا است.

۱.۴ - حرکت کشتی‌ها با کمک باد

حرکت کشتی‌ها با کمک باد. توضیح این‌که آب دریا خود به خود حرکت ندارد، و اگر باد نیاید، کشتی‌ها (ی بادبانی) در دریا بی‌حرکت خواهند ماند، بنابراین وزش باد، عامل حرکت کشتی است؛ و از آن‌جا که غالب کشتی‌های آن زمان بادی بودند؛ لذا خداوند وجود باد در دریاها را سبب حرکت کشتی‌ها قرار داده است.


عبارت دیگر، این آیه در صدد بیان چگونگی حرکت کشتی‌های بادبانی با استفاده از امکانات خدادادی است؛ نه آن‌که بخواهد نیروی محرکه کشتی‌ها را تنها باد بداند تا اشکال موجود در پرسش پدید آید.
می‌دانیم در زمان پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و حتی هزاران سال قبل از حضرتشان و در عصر فراعنه در مصر باستان، علاوه بر کشتی‌های بادبانی کشتی‌هایی نیز وجود داشتند که از نیروی محرکه پازو استفاده می‌کردند و نیز برخی کشتی‌ها در رودخانه‌های بزرگ از جریان متقابل آب هنگام جزر و مد برای حرکت استفاده می‌کردند؛ از این‌رو، بادها در همان زمان نزول قرآن نیز تنها نیروی محرکه کشتی‌ها نبوده و این مثالی که در قرآن آمده تنها نمادی از این است که مدیریت تمام قوای محرکه به دست خدا است و او می‌تواند همه آنها را از حرکت بیاندازد، حتی موتورهای پیش‌رفته اتمی!
با این وجود باید گفت؛ امروزه نیز جریان باد در حرکت بسیاری از کشتی‌های موتوری تاثیرگذار است؛ زیرا اگر باد موافق باشد و حرکت امواج در جهت حرکت کشتی قرار گیرد، بر سرعت آن افزوده شده و اگر در جهت مخالف باشد، از سرعت آن کاسته خواهد شد.


۱. شوری/سوره۴۲، آیه۳۲ – ۳۳.    
۲. سید قطب‌، فی ظلال القرآن‌، ج۵، ص۳۱۹۵، بیروت، دار الشروق‌، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ق‌.
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۵۱، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۵۱.    
۵. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۲۷، ص۶۰۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۶. فضل‌الله، سید محمد‌حسین، تفسیر من وحی القرآن، ج۲۰، ص۱۸۶، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۲۰، ص۴۵۲.    
۸. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج‌۲۷، ص۶۰۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۲۰، ص۴۵۲.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۴۹، مقدمه، بلاغی‌، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نقض آیه ۳۳ سوره شوری با ساخت کشتی‌های مدرن» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۰/۱۳.    


رده‌های این صفحه : سوره شوری | مباحث قرآنی




جعبه ابزار