نبأها
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خبر، راز،
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، سوره تحریم.
پرسش: خداوند می‌فرماید:«
وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِیُّ إِلی بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدیثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَیْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَکَ هذا قالَ نَبَّأَنِیَ الْعَلیمُ الْخَبیرُ ». در این آیه، صیغۀ «نبّأها» مقدم بر «أنبأک» آمده و سپس کلمۀ «نبّأنی» تکرار شده است. علت آن چیست؟
پاسخ:
خداوند متعال در آیۀ شریفۀ مزبور می‌فرماید:«(به‌خاطر بیاورید) هنگامی را که پیامبر یکی از
راز های خود را به بعضی از همسرانش گفت؛ ولی هنگامی‌که وی آن را افشا کرد و خداوند پیامبرش را از آن آگاه ساخت، قسمتی از آن را برای او بازگو کرد و از قسمت دیگر خودداری نمود. هنگامی که پیامبر
همسر ش را از آن خبر داد، گفت:چه کسی تو را از این راز آگاه ساخت؟ فرمود:خداوند
عالم و آگاه، مرا با خبر ساخت!».
در
شأن نزول آیات اولیۀ
سورۀ تحریم ـ مانند آیۀ ذکر شده ـ روایاتی در کتاب‌های تفسیری، حدیثی و تاریخی
شیعه و اهل سنت نقل شده است.
هر‌کدام از این فعل‌ها با توجه به
مرجع ضمیر، سخن یکی از
همسران و نیز سخن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به معنای «خبر دادن» است؛ به این بیان:
«فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ»؛ یعنی، «هنگامی‌که پیامبر همسرش را از آن خبر داد»، که ضمیر مفعولی «ها» در «نبّأها» به «بعض ازواجه» بر‌می‌گردد که منظور «حفصه» باشد.
«قالَتْ مَنْ أَنْبَأَکَ»:حفصه گفت:«چه کسی تو را از این راز آگاه ساخت؟»، که خطاب به پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است.
و پیامبر در پاسخ فرمود:«نَبَّأَنِیَ الْعَلِیمُ الْخَبِیرُ»؛ یعنی «خداوند
عالم و آگاه مرا با خبر ساخت»، که منظور از ضمیر مفعولی «ی» در «نَبَّأَنِیَ»
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است.
اما این‌که چرا در آیۀ شریفه «نبّأ» (از باب تفعیل) آمده و مقدم بر «أنبأک» شده، به این دلیل است که، خبر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از
کذب به دور است. به دیگر سخن، نظر به این‌که پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ انتساب به
غیب و
وحی دارد، کذب در آن حضرت راه ندارد؛
از‌این‌رو، تعبیر به «نبّأ» شده است؛ ولی چون حفصه در آن هنگام به این
شک افتاد که نکند شخص دیگری پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ را آگاه کرده است ـ در‌حالی‌که آن حضرت با وحی پیوستگی دارد ـ پرسشی از روی
تردید کرد؛ لذا تعبیر به «أنبأک» شده است.
پایگاه اسلام کوئیست.
