• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نام سوره‌ها

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: نام ، سوره ، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله.
پرسش: نام سوره‌ها را خدا انتخاب کرده یا پیامبر ؟
پاسخ: برای تبیین بهتر مسئله، بحث را در دو بخش پی می‌گیریم:



با توجه به آموزه‌های اسلامی ـ اعم از قرآن و روایات ـ به‌طور قطع می‌توان گفت که تقسیم‌بندی قرآن به سوره‌ها در زمان پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ انجام شده که می‌توان ادلۀ فراوانی بر این اقامه نمود.

۱.۱ - سخن خداوند متعال

به‌عنوان نمونه خداوند پیرامون تحدی با مشرکان می‌فرماید:آنها می‌گویند:«او به دروغ این (قرآن) را (به خدا) نسبت داده (و ساختگی است)!» بگو:«اگر راست می‌گویید، شما هم ده سوره ساختگی همانند این قرآن بیاورید و تمام کسانی را که می‌توانید ـ غیر از خدا ـ (برای این کار) دعوت کنید!.

۱.۲ - نتیجه

روشن است این‌که خداوند از آنان می‌خواهد ده سوره مثل قرآن بیاورند، به‌طور طبیعی نخست قرآن باید به سوره‌هایی تقسیم شده و سوره‌هایی داشته باشد تا این‌گونه تحدی نماید؛ زیرا در‌صورتی‌که به سوره‌ها تقسیم نشده بود، چنین درخواستی بی‌معنا تلقی می‌شده و از سوی مشرکان نیز مورد اعتراض قرار می‌گرفت.



نام‌گذاری سوره‌ها توسط چه کسی انجام شد؟
با در نظر گرفتن احادیث وارده توسط پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ که در آن ثواب‌هایی برای قرائت بسیاری از سوره‌ها (به نام آن سوره‌ها) نقل شده، روشن می‌شود که اسامی بسیاری از سوره‌ها در زمان خود پیامبر و توسط آن حضرت انتخاب شده است.

۲.۱ - یادآوری چند نمونه

به عنوان نمونه به چند روایت اشاره می کنیم.


۲.۱.۱ - أ. روایتی از ابی بن کعب

ابی بن کعب از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل کرده که آن حضرت فرمود: هرکس سورۀ آل‌عمران را بخواند، در مقابل هر آیه آن، امانی در سر پل جهنم به او داده می‌شود.

۲.۱.۲ - ب. روایتی از بریده

بریده نقل می‌کند که پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: سوره بقره و سوره آل عمران را یاد بگیرید که این دو سوره همچون دو غنچه هستند و آنها در روز قیامت بر سر خواننده خود سایه می‌اندازند.
[۲] جعفری، یعقوب‌، کوثر، ج ‌۲، ص ۵۷، بی‌جا، بی‌تا.



۲.۱.۳ - ج. روایتی از عقبة بن عامر

عقبة بن عامر از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ روایت کرده که حضرت فرمود:بر من آیاتی نازل شده که نظیر آنها نازل نشده است و آن معوذتین است.
[۳] طبرسی، فضل بن حسن‌، تفسیر جوامع الجامع، ج ‌۴ ؟؟؟، ص ۵۶۳، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم‌، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۷ ش.


۲.۲ - اسناد نام‌گذاری سوره‌ها به خداوند

از آن جایی که پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ هرگز از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید! آنچه می‌گوید چیزی جز وح ی که بر او نازل شده نیست! بنابراین اسناد نام‌گذاری این سوره‌ها به خداوند نیز نسبت صحیحی است.

۲.۳ - بیان یک نکته

گفتنی است با توجه به این‌که برخی از سوره ها اسامی متعددی دارند، این احتمال نیز وجود دارد که برخی از این اسم‌ها توسط برخی از راویان و یا مفسران و... انتخاب شده باشند.



۱. هود (۱۱)، آیه ۱۳.    
۲. جعفری، یعقوب‌، کوثر، ج ‌۲، ص ۵۷، بی‌جا، بی‌تا.
۳. طبرسی، فضل بن حسن‌، تفسیر جوامع الجامع، ج ‌۴ ؟؟؟، ص ۵۶۳، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم‌، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۷ ش.
۴. نجم (۵۳)، آیه ۳ و ۴.    



پایگاه اسلام کوئیست.    






جعبه ابزار