منظور از حوت در داستان حضرت یونس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قرآن،
حضرت یونس (علیه‌السّلام)،
حضرت موسی (علیه‌السّلام).
پرسش: واژگان «حوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، به معنای نهنگ است و یا به هر نوع ماهی گفته می‌شود؟!
پاسخ اجمالی: با تأمل در آیه ۱۴۲
سوره صافات و آیه ۶۳
سوره کهف این‌طور استفاده می‌شود که به ماهی بزرگ و کوچک هر دو «حوت» گفته می‌شود. اما برخی از لغت‌شناسان گفته‌اند که در بیشتر موارد حوت به معنای نهنگ است.
لغت‌شناسان «حوت» را هم به «ماهی» بزرگ (نهنگ)،
و هم به «ماهی» کوچک و معمولی معنا کرده‌اند.
از موارد استعمال آن در قرآن نیز به دست می‌آید که به ماهی بزرگ و کوچک هر دو «حوت» گفته می‌شود؛ مانند ماهیی که حضرت یونس (علیه‌السّلام) را بلعید و ماهیی که غذای حضرت موسی (علیه‌السّلام) و جوان همراهش بود.
در داستان حضرت یونس (علیه‌السّلام) در قرآن کریم آمده است؛ هنگامی که دریا طوفانی شد و بار کشتی سنگین بود و هر لحظه خطر غرق شدن، سرنشینان کشتی را تهدید می‌کرد و چاره‌ای جز این نبود که برای سبک شدن کشتی بعضی از افراد را به دریا بیفکنند، قرعه به نام یونس (علیه‌السّلام) افتاد، او را به دریا انداختند، و درست در همین لحظه نهنگی فرا رسید و او را در کام خود فرو برد. در این‌جا واژه «حوت» به «ماهی» عظیم (نهنگ) معنا شده است:
«فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ».
اما در داستان حضرت موسی (علیه‌السّلام) بعد از آن‌که از مجمع البحرین گذشتند و از سفر خسته شده به تجدید نیرو نیازمند شده بودند. حضرت موسی به جوان (برخی از مفسران معتقدند آن جوان جناب
یوشع بن نون بود).
همراه خود فرمود تا غذایشان را که ماهیی بود که با خود برداشته بودند بیاورد.
در آن لحظه جوان حکایت ماهی را بیاد آورد و گفت آیا میدانی هنگامی که در کنار صخره نشسته بودیم، ماهی زنده شد و به دریا رفت و من فراموش کردم که این مسئله را به شما یادآور شوم: «فَاِنِّی نَسِیتُ الْحُوتَ».
در این‌جا حوت به ماهیی معمولی اطلاق شده است. بنابر‌این، با توجه به آنچه که بیان شد، در قرآن کریم «حوت» هم به معنای ماهی بزرگ (نهنگ) و هم ماهی کوچک استعمال شده است؛ لذا دقیقاً نمی‌توان گفت که منحصر در همان نهنگ باشد، اگرچه بعضی از لغت‌شناسان
گفته‌اند که در بیشتر موارد به معنای نهنگ است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «منظور از حوت در داستان حضرت یونس»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۴/۱۲.
