منحصر نبودن تکلم خدا در حضرت موسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حضرت موسی (علیه‌السّلام)،
وحی، سخن، تکلم، تکلیم، کلم موسی، تکلیما.
پرسش: چرا
خداوند تنها با حضرت موسی (علیه‌السّلام) گفت‌وگو کرد و با
پیامبران دیگر و در راس آنها
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سخن نگفت؟!
پاسخ اجمالی: ماجرای گفت‌وگوی مستقیم خداوند با حضرت موسی (علیه‌السّلام) در
قرآن کریم با صراحت و با عنوان «تکلیم» نقل شده است؛ اما اثبات شیء نفی ما عدا نمی‌کند و این آیه دلیلی بر آن نیست که این ویژگی تنها منحصر به حضرت موسی (علیه‌السّلام) باشد. در
قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که ناظر به سخن گفتن خدا با پیامبران دیگر است.
اگرچه ماجرای گفت‌وگوی مستقیم خداوند با حضرت موسی (علیه‌السّلام) در قرآن کریم با صراحت و با عنوان «تکلیم» نقل شده است: «... وَ کلَّمَ اللَّهُ مُوسی تَکلیماً»؛
اما می‌دانیم که اثبات شیء نفی ما عدا نمی‌کند و این آیه دلیلی بر آن نیست که این ویژگی تنها منحصر به حضرت موسی (علیه‌السّلام) می‌باشد.
در همین راستا در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که ناظر به سخن گفتن خدا با پیامبران دیگری، مانند
آدم (علیه‌السّلام)،
نوح (علیه‌السّلام)،
ابراهیم (علیه‌السّلام) و... است و برداشت از برخی آیات و صریح بعضی روایات آن است که خداوند با پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز گفت‌وگوهایی داشت. و از طرف دیگر می‌دانیم که سخن گفتن خدای متعال با موسی (علیه‌السّلام) نیز به صورت مستقیم نبوده، بلکه از پشت حجاب‌ها بوده است و آیه ذیل نیز این نوع از گفت‌وگو را منحصر در ایشان نمی‌داند:
«وَ ما کانَ لِبَشَرٍ اَنْ یکلِّمَهُ اللَّهُ اِلاَّ وَحْیاً اَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ اَوْ یرْسِلَ رَسُولاً فَیوحِی بِاِذْنِهِ ما یشاءُ...؛
و هیچ بشری را نرسد که خدا با او سخن گوید، مگر
[از راه
] وحی یا از فراسوی حجابی، یا فرستاده‌ای بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحی نماید.»
همچنین در آیه «مِنْهُمْ مَنْ کلَّمَ اللَّهُ»؛
(بعضی از آنان را که خدا با او سخن گفت). برخی تفاسیر، مصداق آیه را تنها موسی (علیه‌السّلام) ندانسته، بلکه احتمال می‌دهند که پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)،
و آدم (علیه‌السّلام)
نیز از مصادیق آیه باشند.
در همین راستا
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: گروهی از
منافقان نزد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آمدند و پرسیدند: شما معتقدید خدا با حضرت موسی (علیه‌السّلام) سخن گفت. خدا برای شما چه برکتی را ارزانی داشت؟! پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: خدا علاوه بر نعمتی که به موسی (علیه‌السّلام) داد که در زمین با او سخن گفت، نعمتی بیشتر از آن به من عنایت فرمود که در‌هاله‌ای از نور و بر فراز آسمان‌ها نیز با من سخن گفت.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «منحصر نبودن تکلم خدا در حضرت موسی»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۱۰/۱۳.
