منتظران ظهور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: وظیفه ما در
عصر غیبت چیست؟
نمایه:انتظار،ارزش ها
در عصر غیبت، ناهنجاری‌های بسیاری در
جامعه ایجاد می‌شود که با اعتقادات فرد
منتظر در تضاد جدی قرار دارد. برخی از ناهنجاری‌ها عبارتند از:
وجود
استبداد در جامعه، گسترش
فساد اخلاقی، شیوع
ظلم و
ستم،
جنگ و
فتنه، ناامنی،
هرج و مرج و بی‌نظمی، عدم ارتباط صمیمی میان مسلمانان، تظاهر به
دین‌داری و
دین‌فروشی و افزایش
فقر و گرسنگی.
موارد بسیار دیگری نیز وجود دارد که در
روایات اسلامی به تفصیل بیان شده است. در چنین وضعیتی انسانی که در
انتظار مهدی آل محمد(صلی الله علیه و آله) به سر می‌برد و آرزوی دیدار و
حکومت او را در دل می‌پروراند، به این‌گونه ناهنجاری‌ها اعتراض می‌کند و با آنها به ستیز مشغول می‌شود.
انسان منتظر در مقابل چنین ناهنجاری‌ها و کجروی‌های اجتماعی هرگز سکوت نخواهد کرد، زیرا سکوت به معنای رضایت یا بی‌تفاوتی نسبت به وضع موجود است؛ او از درون و برون با چنین
انحرافات اجتماعی به شدت در حال ستیز و تضادّ به سر می‌برد.
در این مرحله، انسان منتظر با آگاهی از
ناهنجاری‌های اجتماعی در تلاش برای کنترل اوضاع اجتماعی و کاهش و ریشه‌کن کردن
فساد و کجروی بر می‌آید.
جامعه‌شناسان، کنترل یا نظارت اجتماعی را فرایندی می‌دانند که از طریق آن در یک گروه یا جامعه نحوه همسازی با
هنجارها و
الگوهای رفتاری استنتاج می‌شود.
هر انسانی دارای مسئولیت است و اولین ناظر رفتار شخصیت
وجدان اخلاقی اوست، ولی چون انسان‌ها در میان سایر همنوعان خود زندگی می‌کنند، زیر نظر
خانواده، محله، دوستان، همکاران و سازمان‌های رسمی و قضایی قرار دارند. البته روشن است دو مکانیسم رسمی و غیررسمی جامعه بر رفتارها و هنجارها نظارت می‌کند.
انسان منتظر وظیفة خود می‌داند که بر هنجارهای اجتماعی نظارت کند و نگذارد هنجارها و معیارهای زندگی تغییر کند. این مکانیسم کنترلی به صورت
نصح،
خیرخواهی،
امر به معروف و
نهی از منکر، شکل اجرایی به خود می‌گیرد.
قرآن کریم در مورد نظارت اجتماعی بر
هنجارهای جامعه می‌فرماید:
«ولتکن منکم اُمّـتٌ یدعون إلی الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و أولئک هم المفلحون؛
باید که از میان شما گروهی باشند که به خیر دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر کنند. اینان رستگارانند.»
روشن است که ضرورت کنترل اجتماعی برای حفظ
ارزش‌ها و
هنجارها در جامعه، امری عقلی بوده و
شرع مقدس نیز آن را مورد تأکید قرار داده است.
امام باقر(ع) در مورد کارکردهای اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر چنین فرموده است:
«امر به معروف و نهی از منکر
فریضه بزرگ الهی است که بقیة
فرائض با آنها برپا، راه‌ها امن، کسب و کار مردم
حلال و حقوق افراد تأمین، زمین‌ها آباد و از دشمنان
انتقام گرفته می‌شود و در پرتو آن همة کارها رو به راه می‌گردد.»
مؤمن در چنین دورانی، منتظر محقّق ساختن
آرمان‌های مهدوی است و یکی از مهم‌ترین آرمان‌های او
رفع فساد، ظلم و تبعیض است. انسان منتظر با خودآگاهی از چنین اهدافی ضمن
خودسازی،
تهذیب نفس و امر و نهی خویشتن به جامعه نظر می‌افکند وهنگامی که ناهنجاری‌هایی را مشاهده می‌کند با درک وظیفة خطیر امر به معروف و نهی از منکر مشفقانه به اصلاح خویش اقدام می‌کند و از هیچ تلاشی در این زمینه فروگذار نخواهد کرد.
انسان منتظر با
اتحاد روحی و هماهنگی درونی با
ارزش‌های مهدوی که همانا تطهیر زمین از آلودگی‌ها و رفع انواع ظلم و ستم‌هاست با تلاش‌های فردی و گروهی وظیفة خود می‌داند که در جهت پیشگیری و
درمان ناهنجاری‌های جامعه قدم بردارد. این‌گونه است که می‌تواند انحرافات اجتماعی را درمان کند.
خلاصه اینکه: وظیفه منتظر در صورت مشاهده چنین صحنه هایی امر به معروف از طریق صحیح خود است ، بهتر است در چنین مواقعی با یک یادآوری کوچک خطاکار را به
قبح عمل خود آگاه کنیم . همچنانکه اشاره گردید از آنجایی که در جامعه امروز ما الحمد لله مکانیسم نظارت بر چنین رخدادهایی وجود دارد کار نهی از منکر را ایشان انجام می دهند ، وظیفه ما در صورت مشاهده تذکر و یادآوری و در صورت تکرار در میان گذاشتن با مراجع اجرایی است .
شهر سؤال.
