• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مقصود از طائفه در قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: انسان، طائف، اشیاء، طوف، طائفه، سوره نور.

پرسش: معنای واژگان «طائفه» در قرآن چیست و یک طائفه دست کم باید چند نفر باشند؟

پاسخ اجمالی: واژه «طائفه» از ریشه «طوف» به معنای راه رفتن و چرخیدن به دور چیزی است؛ چه مادی باشد و چه غیر مادی؛ اما کلمه «طائفه» در قرآن، هنگامی که در مورد انسان به‌کار می‌رود، به معنای گروهی از انسان‌ها است. در این رابطه اقوال مفسران بین یک تا ده نفر متغیر است.


واژه «طائفه» از ریشه «طوف» به معنای راه رفتن و چرخیدن به دور چیزی است؛ چه مادی باشد و چه غیر مادی. اسم فاعل این ماده نیز «طائف» به معنای چیزی یا کسی است که به دور چیزی می‌گردد و در برخی موارد، نشان‌دهنده سلطه و نفوذ آن بر چیزی است که حول آن می‌گردد.
[۱] مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۴۲-۱۴۳، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.    


اما کلمه «طائفه»، در قرآن هنگامی که در مورد انسان به‌کار می‌رود، به معنای گروهی از انسان‌ها است. اما اگر در مورد اشیاء به کار برده شود، به معنای بخشی از آن شیء است.
[۲] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۳۱-۵۳۲، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدارالشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    

هرچند درباره آیه ۲ سوره نور؛«الزَّانِیَةُ وَ الزَّانی‌ فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَاْخُذْکُمْ بِهِما رَاْفَةٌ فی‌ دینِ اللهِ اِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ باللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لْیَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنین؛
[۳] نور/سوره۲۴، آیه۲.    
هر یک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید و نباید رأفت [و محبّت کاذب] نسبت به آن دو شما را از اجرای حکم الهی مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید! و باید گروهی از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده کنند!».
بر اساس برخی روایات، حضور حتی یک نفر هم منجر به آن می‌شود که به توصیه قرآن مبنی بر حضور طائفه‌ای از مؤمنان در اجرای حد عمل شود،
[۴] بحرانی، سید‌هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۴۵، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.    
[۵] سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۵، ص۱۸، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.    
ولی بیشتر مفسرین، آن‌را به گروهی از مردم تفسیر کرده‌اند
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۳۵۹، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
[۷] طباطبائی، سید محمد‌حسین‌، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۷۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی‌، چاپ پنجم‌، ۱۴۱۷ق.    
[۸] حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج۶، ص۱۱۶، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.    
که برخی طائفه را گروهی بیش از چهار نفر و برخی دیگر نیز آن را گروهی بیش از ده نفر اعلام کرده‌اند.
[۹] مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، ج۱۸، ص۷۰، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.    


۱. ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۴۲-۱۴۳، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۳۱-۵۳۲، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدارالشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۳. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۲.    
۴. ↑ بحرانی، سید‌هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۴۵، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.    
۵. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۵، ص۱۸، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۳۵۹، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۷. ↑ طباطبائی، سید محمد‌حسین‌، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۷۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی‌، چاپ پنجم‌، ۱۴۱۷ق.    
۸. ↑ حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج۶، ص۱۱۶، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.    
۹. ↑ مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، ج۱۸، ص۷۰، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «معنای طائفه»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۴/۲۱.    


رده‌های این صفحه : مباحث تفسیری | مباحث قرآنی | واژگان قرآنی
جعبه ابزار