مقصود از صراط الجحیم در قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جهنم، صراط الجحیم،
قرآن،
آیه.
پرسش: معنای «جحیم» چیست و منظور از «صراط الجحیم» در قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی: «صراط الجحیم» در آیه ۲۳
سوره صافات به‌معنای راه جهنم و دوزخ است و جحیم در لغت به معنای شدت سوزش آتش.
کلمه هدایت نیز همه‌جا به معنای راهنمایی نیست، بلکه گاهی به معنای رساندن به هدف و مقصد است. بعضی مفسران گفته‌اند؛ اگر آیه بردن به سوی دوزخ را هدایت به سوی آن خوانده، یک نوع توبیخ و سرزنش است؛ همچنین رأی دیگر در اینجا می‌گوید که خود این افراد کارهایی کردند که هدایت خدا مبدل به هدایت به سوی دوزخ شده وگرنه این افراد ذاتاً لیاقت و استعداد آن‌را داشتند که به سوی
بهشت و
سعادت هدایت شوند.
«جحیم» مشتق از ماده «جحمة» به معنای شدت سوزش آتش، و در قرآن کریم یکی از نام‌های «جهنم» است.
خداوند در
روز قیامت به فرشتگانی که مامور فرستادن کفار، مشرکان، ظالمان و ستمگران و هم‌کیشان آنها به دوزخ‌اند، فرمان می‌دهد آنان را به سمت دوزخ راهنمایی کنید: «فَاهْدُوهُمْ اِلی صِراطِ الْجَحِیمِ».
بنابر این «صراط جحیم» یعنی راه جهنم و دوزخ. این اصطلاح البته در قرآن یک‌بار و در آیه فوق به‌کار رفته است.
این‌که قرآن در این آیه فرمود: ایشان را به سوی صراط جحیم هدایت کنید، با توجه به این‌که هدایت برای بهشت و سعادت است، این است که ایشان را به سوی جهنم ببرید و در جهنم بیفکنید؛ چون کلمه هدایت همه‌جا به معنای راهنمایی نیست، بلکه گاهی به معنای رساندن به هدف و مقصد است.
بعضی از مفسران گفته‌اند؛ اگر بردن به سوی دوزخ را هدایت به سوی آن خوانده، یک نوع توبیخ و سرزنش است.
برخی هم گفته‌اند؛ هدایت در اینجا به معنای سوق دادن به سوی جهنم،
و دعوت به راه آتش است.
بعضی اما معتقدند؛ این تعبیر از این جهت است که کفار هم مانند دیگران لیاقت و استعداد آن‌را داشتند که به سوی بهشت هدایت شوند، خدا هم جز هدایت کاری ندارد، ولی خود آنان کارهایی کردند که هدایت خدا مبدل به هدایت به سوی دوزخ شود، و این تعبیر نظیر تعبیری است که در آیه «فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ اَلِیمٍ؛
پس به عذاب دردناک بشارتشان ده.» آمده؛ چون در این آیه نیز خود کفار بشارت خدای را مبدل به بشارت به‌سوی عذاب کردند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مقصود از صراط الجحیم در قرآن» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۱/۲۷.
