معنای روایت الذکر أول من المذکور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام علی (علیه‌السّلام)،
ذکر خدا،
توفیق، امداد.
پرسش: مفهوم حدیث «الذکر اول من المذکور» چیست؟
پاسخ: هر بنده برای هر کار خیر، حتی یاد خدا و
شکر او نیازمند توفیقی از جانب پروردگار بوده و بدون این توفیق، موفق به این
عبادت نخواهد شد. در همین راستا خداوند برای بنده‌ای که لیاقت گفتن ذکر را دارد، اسباب آن‌را فراهم نموده و او را موفق می‌نماید و تنها بعد از دریافت چنین توفیقی است که بنده به یاد خداوند افتاده و او را می‌خواند.
بر اساس آموزه‌های دینی، ذکر و یاد خداوند خود توفیقی است که از سوی
پروردگار در اختیار فرد ذاکر قرار می‌گیرد.
در همین زمینه، امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) در روایتی که در کتاب
غرر الحکم نقل شده، می‌فرماید:
«الذِّکْرُ لَیْسَ مِنْ مَرَاسِمِ اللِّسَانِ وَ لَا مِنْ مَنَاسِمِ الْفِکْرِ وَ لَکِنَّهُ اَوَّلٌ مِنَ الْمَذْکُورِ وَ ثَانٍ مِنَ الذَّاکِرِ؛
یاد خدا، در واقع نه کار زبان است و نه نسیمی که از اندیشه برآید، بلکه چیزی است که ابتدا از جانب خود مذکور (پروردگار) آغاز شده و در مرحله بعد در اختیار ذاکر (بنده) قرار می‌گیرد.»
به عبارت دیگر، هر بنده برای هر کار خیر، حتی یاد خدا و شکر او نیازمند توفیقی از جانب پروردگار بوده و بدون این توفیق، موفق به این عبادت نخواهد شد. در همین راستا خداوند برای بنده‌ای که لیاقت گفتن ذکر را دارد، اسباب آن‌را فراهم نموده و او را موفق می‌نماید و تنها بعد از دریافت چنین توفیقی است که بنده به یاد خداوند افتاده و او را می‌خواند.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «انسان
مؤمن به سه خصلت محتاج است: توفیق از جانب خدا، واعظ و اندرزگویی از درون خود و پذیرش نصیحت از هر فرد خیرخواه که او را نصیحت کند».
(البته این روایت از امام جواد (علیه‌السّلام) نیز نقل شده است.)
امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «هرگاه دیدید که خداوند تو را با یاد خودش مأنوس ساخته، پس این نشانه‌ای است که تو را دوست دارد.»
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «معنای روایت الذکر أول من المذکور»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۷/۲۴.
