• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مراد از تعبیر خواهر هارون نسبت به حضرت مریم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها)، خواهر، حضرت عیسی (علیه‌السّلام)، هارون، سوره مریم.

پرسش: چرا قرآن کریم در آیه ۲۸ سوره مریم، از قول مردم زمان عیسی، مریم مقدس را خواهر‌ هارون معرفی نموده است؟ در یکی از تفاسیر آمده که‌ هارون، مرد پاک و صالحی بود؛ آن‌چنان که در میان بنی‌اسرائیل ضرب‌المثل شده بود که هر که را می‌خواستند پاک معرفی کنند، او را خواهر یا برادر‌هارون معرفی می‌کردند و افراد نیک را به پیامبران و صالحان نسبت می‌دادند. اما از آیه چنین برداشت می‌شود که مردم، مریم را سرزنش کردند و کار بدی به او نسبت دادند. پس نمی‌شود که هم او را بدکاره بدانند و هم معتقد به پاکی او باشند. برخی اسلام‌ستیزان به این آیه استناد کرده و معتقدند که حضرت محمّد، مریم مادر عیسی را با مریم خواهر موسی و‌ هارون اشتباهی گرفته است.

پاسخ: حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) تنها زنی است که نام او در قرآن ذکر شده، و ماجرای تولد حضرت عیسی (علیه‌السّلام) از وقایع مهم زندگی او است. هنگامی که مریم (سلام‌الله‌علیها)، با نوزادی در بغل به میان قوم خود بازگشت، مورد تعجب و حتی طعن و تمسخر مردم قرار گرفت. قرآن کلام مردم را چنین نقل می‌کند: «پس [مریم‌] فرزندش را در آغوش گرفته و نزد قومش آورد. گفتند: ‌ای مریم! کار بسیار ناپسندی مرتکب شده‌ای! ‌ای خواهر‌ هارون! پدرت مرد بدی نبود و مادرت [نیز] بدکاره نبود».
[۱] علم الهدی، علی بن حسین، امالی المرتضی، ج۲، ص۱۹۶، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل، قاهره، دارالفکر العربی، چاپ اول، ۱۹۹۸م.    
[۲] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج۲، ص۵۰، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
[۳] بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ج۲، ص۶۲۶، تحقیق، شحاته، عبدالله محمود، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.    
[۴] ثعلبی نیشابوری، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج۶، ص۲۱۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
[۵] نیشابوری، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج۴، ص۴۸۱، تحقیق، عمیرات، شیخ زکریا، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.    
در آن زمان مرسوم بود که بنی اسرائیل، یکدیگر را با ذکر نامی از پیامبران و نیکوکاران می‌خواندند. این نوع استناد در میان بنی‌اسرائیل تبدیل به ضرب‌المثل شده بود و به مریم نیز این خطاب را کردند، تو که انسان پاک و خوب بودی، چرا مرتکب این عمل زشت شدی؟!
[۶] قشیری، مسلم بن الحجاج، صحیح مسلم، ج۳، ص۱۶۸۵، ‌ محقق، عبد الباق، محمد فؤاد، بیروت، دار احیاء التراث العرب، بی‌تا.    
[۷] سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۵، ص۵۰۷.    

البته نقلی هم وجود دارد که‌ هارون انسان پاک و صالحی در زمان حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) بود که هر شخص پاکی را به او نسبت می‌دادند.
[۸] ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه‌، ج۱، ص۲۵۷، مقدمه، شهرستانی، قم، بیدار، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    

در هرحال و هر تفسیری را که بپذیریم، در کلیت معنا و پیام آیه فوق، تغییری ایجاد نخواهد شد.

فهرست مندرجات

۱ - پانویس
۲ - منبع

۱. ↑ علم الهدی، علی بن حسین، امالی المرتضی، ج۲، ص۱۹۶، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل، قاهره، دارالفکر العربی، چاپ اول، ۱۹۹۸م.    
۲. ↑ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج۲، ص۵۰، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۳. ↑ بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ج۲، ص۶۲۶، تحقیق، شحاته، عبدالله محمود، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.    
۴. ↑ ثعلبی نیشابوری، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج۶، ص۲۱۲، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۵. ↑ نیشابوری، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج۴، ص۴۸۱، تحقیق، عمیرات، شیخ زکریا، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.    
۶. ↑ قشیری، مسلم بن الحجاج، صحیح مسلم، ج۳، ص۱۶۸۵، ‌ محقق، عبد الباق، محمد فؤاد، بیروت، دار احیاء التراث العرب، بی‌تا.    
۷. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ج۵، ص۵۰۷.    
۸. ↑ ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه‌، ج۱، ص۲۵۷، مقدمه، شهرستانی، قم، بیدار، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مراد از تعبیر خواهر هارون نسبت به حضرت مریم»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۳/۸.    


رده‌های این صفحه : تعبیرهای کنایی قرآن | حضرت مریم | مباحث حدیثی | مباحث قرآنی
جعبه ابزار