مخاطب در آیه ۲۹ سوره فتح
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سوره فتح،
حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)،
رکوع،
سجده.
پرسش: «تَراهم رکّعاً سجّداً».
خداوند در
آیه ۲۹ سوره فتح خطاب به چه شخصی می‌گوید که تو محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و یارانش را در حال رکوع و سجده می‌بینی؟
پاسخ اجمالی: مخاطب آیه عنوان عام است و شخص خاصی مقصود نیست. مثل خطاب عام «ای شنونده!»، «ای بیننده!» و... هرچند این امکان نیز وجود دارد که مخاطب این خطاب مانند بسیاری از دیگر خطابات خدا، در مرحله اول شخص رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باشد و در مرحله بعد دیگران نیز مخاطب خدا باشند.
ظاهراً مخاطب این خطاب، شخص خاصی مانند شخص پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیست؛ بلکه مخاطب آن عنوان عام است.
توضیح مطلب آنکه گاه خطاب‌هایی داریم که به فرد مشخصی اشاره نمی‌کند: «ای شنونده!»، «ای بیننده!»، «ای دانشجو! » و.... این مطلب نیز در گفتگوها و سخنرانی‌ها متعارف است که گاهی برای مخاطب عمومی، افعال مفرد بیان می‌شود مثل اینکه سخنران با اینکه برای گروه و جمعی سخنرانی می‌کند، می‌گوید: تو باید بیدار باشی! با اینکه مخاطب او شخص خاص نیست.
البته این امکان نیز وجود دارد که مخاطب این خطاب مانند بسیاری از دیگر خطابات خدا، در مرحله اول شخص رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باشد و در مرحله بعد دیگران نیز مخاطب خدا باشند؛ یعنی در این آیه خدا ابتدا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را مورد خطاب قرار می‌دهد و می‌فرماید که تو خودت و یارانت را می‌بینی... و این منافات ندارد که دیگران نیز آنان را در همین وضعیت ببینند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مخاطب در آیه ۲۹ سوره فتح»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۱/۱۴.
