ماجرای درخواست عباس عموی پیامبر از حضرت علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:
اهل سنت ،
ماجرای قلم و دوات ،
ولایت پرسش: از اهل سنت روایت شده، به هنگام وفات
حضرت محمد صلوات‌الله‌علیه، عباس(عموی پیامبر) از حضرت علی علیه‌السلام خواست که نزد
پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه برود و درباره جانشین آینده وی، نظر بخواهد، اما
حضرت علی علیه‌السلام فرمود: «اگر حضرت محمد صلوات‌الله‌علیه ما را منع کند هیچ‌کس بعد از وی چیزی به ما نمی‌دهد»؛ چرا حضرت علی در پاسخ اشاره‌ای به ماجرای
غدیر خم نکرد؟
پاسخ: اگرچه در برخی منابع اهل سنت - مانند متن موجود در پرسش - این موضوع این‌گونه مطرح شده است که گویا عباس از امام علی علیه‌السلام خواست تا نزد پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه برود و از آن‌حضرت بخواهد که آیا حقی در
خلافت دارد یا خیر؟
امّا این حدیث با این بیان در هیچ‌یک از منابع معتبر
شیعی نیامده است، بلکه در منابع شیعی، حدیثی از
عباس عموی پیامبر صلوات‌الله‌علیه نقل شده است که درست عکس این‌را ثابت می‌کند و این گفت‌وگو بعد از قضیه قلم و دوات است که پرسش عباس نه از حق خلافت، بلکه از فراهم شدن شرایط برای احقاق این حق است. لذا موضوع کاملاً متفاوت بوده و جایی برای پرسش باقی نمی‌ماند، مانند آن‌چه از
ارشاد مفید ، نقل شده است:
هنگامی که
رسول خدا صلوات‌الله‌علیه سلامتی نسبی یافت، برخی گفتند: آیا اجازه می‌دهید تا دوات و کاغذ حاضر نماییم(تا
وصیت‌تان را بفرمایید و ما بنویسیم) حضرت صلوات‌الله‌علیه فرمود: پس از این همه سخنان نابجا نیاز به دوات و کاغذ ندارم، ولی درباره بازماندگان و
اهل بیتم سفارش می‌کنم، از آن‌ها دست برندارید و از نیّت خیر درباره آنان خودداری ننمایید. در این هنگام حضرت، روی از مردم برگردانید،
مسلمانان خطاکار از جای بلند شده و به خانه‌های خود رفتند و به جز از عباس و فضل و
علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و خاندان مخصوصش کسی دیگر باقی نماند.
عباس عرض کرد: یا رسول اللَّه اگر می‌دانید پیروزی با ما است و پس از شما ما به مقام حق رسیده و مستقر می‌شویم، بفرمایید. رسول خدا صلوات‌الله‌علیه فرمود: پس از من شما درمانده و بیچاره خواهید شد و سخن دیگری نفرمود. این عده هم با کمال ناامیدی از حضور رسول خدا صلوات‌الله‌علیه مرخص شدند.
بر اساس این روایت، موضوع از اساس با آن‌چه در پرسش مطرح شده، فرق می‌کند. در این حدیث، اساساً پرسش از جانشینی پیامبر صلوات‌الله‌علیه نیست، بلکه این مسئله، مسلم فرض شده است، سخن از پذیرش ولایت علی علیه‌السلام از سوی آنانی است که مانع از آوردن قلم و دوات شدند و
امت اسلام را از
وصیت پیامبرشان بی‌بهره ساختند که آیا آنان خواهند گذاشت علی علیه‌السلام به مقام الهی خود برسد و یا این‌که مانع می‌شوند و در صورت ممانعت، آیا پیروزی با اهل بیت رسول الله صلوات‌الله‌علیه است و یا با دشمنان آنان؟!
پایگاه اسلام کوئست
