• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لقب‌های امام علی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام علی، پیامبر، القاب امام علی.

پرسش: لقب‌های امام علی (علیه‌السّلام) چیست و کدام‌یک مشهورتر است؟

پاسخ اجمالی: برخی از این القاب امام علی (علیه‌السّلام) که در زمان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) استفاده می‌شده و یا خود پیامبر بدان‌ها خطاب می‌کرد چنین‌اند: «اعلمُ الاُمّة»، «اقضَی الاُمّة»، «اوّلُ مَن اسلَمَ»، «اوّلُ مَن صلّی»، «خیر البشر»، «امیر المؤمنین»، «امام المتّقین»، «قائد الغُرِّ المُحَجَّلین»، «سیّد المسلمین»، «سیّد المؤمنین»، «یعسوب المؤمنین»، «الانزع البطین»، «عمود الدین»، «سیّد الشهداء»، «سیّد العرب»، «رایة الهدی»، «باب الهدی»، «حَیدر»، «المرتضی»، «الولیّ» و «الوصیّ». و دو لفب مشهورتر ایشان امیر‌المومنین و وصی است.



ژرفای اقیانوس شخصیت علی (علیه‌السّلام) را دسترس نیست و ابعاد عظیم شخصیت آن چهره بی‌بدیل تاریخ، یافتنی نیست. امام (علیه‌السلام)، القاب (لقب، غیر از کنیه است و همان صفت مشهوری است که برای ستایش یا نکوهش شخص به کار می‌رود، مانند صادق و کذّاب.) و اوصاف بسیاری دارد که هر کدام، اشاره‌ای دارند به بُعدی از ابعاد والای علمی، عملی، فرهنگی، اجتماعی، معنوی و سیاسی شخصیت او. بسیاری از این القاب، به روزگار پیامبر خدا شناخته شده بود، که پیامبر خدا، امام (علیه‌السّلام) را بدان‌ها خطاب می‌کرد.
برخی از این القاب چنین‌اند: «اعلمُ الاُمّة»، «اقضَی الاُمّة»، «اوّلُ مَن اسلَمَ»، «اوّلُ مَن صلّی»، «خیر البشر»، «امیر المؤمنین»، «امام المتّقین»، «قائد الغُرِّ المُحَجَّلین»، «سیّد المسلمین»، «سیّد المؤمنین»، «یعسوب المؤمنین»، «الانزع البطین»، «عمود الدین»، «سیّد الشهداء»، «سیّد العرب»، «رایة الهدی»، «باب الهدی»، «حَیدر»، «المرتضی»، «الولیّ» و «الوصیّ».
پیامبر خدا، امام (علیه‌السّلام) را با این القاب یاد می‌کرد و به واقع، با توجّه به آینده امّت اسلامی و مسئولیت بزرگ علی (علیه‌السّلام) در آینده امّت، با این القاب، ابعاد شخصیت او را می‌شناساند و به جایگاه والای او در رهبری راهنمایی می‌کرد و برای آن، زمینه‌سازی می‌کرد.


در میان القاب علی (علیه‌السلام)، دو لقب از بقیه مشهورتر است:

۲.۱ - امیرالمؤمنین

لقب «امیر المؤمنین»، ویژه علی (علیه‌السّلام) است و دیگری را با این لقب یاد کردن، شایسته نیست. بر اساس متون مختلف روایی که بخشی از آنها پس از این می‌آید، حتّی سایر امامان معصوم(علیهم‌السّلام) را نیز نمی‌توان با این عنوان، یاد کرد.

۲.۲ - وصی

این عنوان، در همان روزگاران حیاتِ پیامبر خدا چنان برای علی (علیه‌السّلام) مشهور بود که دور و نزدیک، و دوست و دشمن، از این عنوان مولا آگاهی داشتند. متون تاریخی و روایی این حقیقت، خواهد آمد و اکنون، تنها به یکی از آنها اشاره می‌کنیم. در جنگ جمل، جوانی از بنی‌ضبّه از زمره جملیان بیرون آمد و به رجزخوانی پرداخت و گفت:
ما بنی‌ضبّه، دشمنان علی هستیم ••• آن که از قدیم به «وصی» شناخته می‌شود.


۱. ر.ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امیرالمؤمنین، ج۲، ص۸۹، (اختصاص داشتن عنوان «امیر المؤمنین» به علی).    
۲. ر.ک:محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امیرالمؤمنین، ج۱، ص۶۱۷، (وصایت امام علی در ادبیات صدر اسلام).    



سایت‌ حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «لقب‌های امام علی» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۴/۱۸.    






جعبه ابزار