• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرق اصحاب یمین و السابقون در سوره واقعه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: اصحاب یمین، سابقون، تفسیر، سوره واقعه، قیامت، پیامبران.

پرسش: در سوره واقعه، «اصحاب میمنه» با «السابقون السابقون» و نیز «اصحاب یمین» با «مقربان» چه ارتباط و نسبتی با یکدیگر دارند؟

پاسخ اجمالی: «اصحاب یمین» کسانی هستند که نامه اعمالشان به دست راست‌شان داده می‌شود؛ اما «سابقون» به سبقت‌گیرندگان از امت‌های پیامبران که پیشوایان و رهبران هدایت‌اند گفته می‌شود؛ البته در «اصحاب یمین» ‌بودن فرقی بین این دو گروه نیست؛ اما «سابقون» به دلیل ویژگی‌های برتری که دارند از مقام بسیار بالاتری برخوردارند. همین نسبت میان «اصحاب یمین» و «مقربان» نیز هست زیرا هر مقربی لزوماً از اصحاب یمین است، اما هر اصحاب یمینی لزوما از مقربان نمی‌باشد.


«اصحاب میمنه» و یا «اصحاب یمین» کسانی هستند که نامه اعمالشان به دست راست‌شان داده می‌شود.
[۱] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۳۲۴، مقدمه، بلاغی‌، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
[۲] طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱۲۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    

اما «سابقون» به سبقت‌گیرندگان از امت‌های پیامبران که پیشوایان و رهبران هدایت‌اند گفته می‌شود؛ یعنی کسانی که نه تنها در ایمان پیشگام‌اند، بلکه در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیش‌قدم هستند؛ لذا در «اصحاب یمین» ‌بودن فرقی بین این دو گروه نیست؛ چرا که در حقیقت، سابقون در ایمان و اعمال صالح نیز از اصحاب یمین خواهند بود؛ زیرا فردای قیامت، نامه اعمالشان به دست راست آنها داده خواهد شد، اما «سابقون» به دلیل ویژگی‌های برتری که دارند از مقام بسیار بالاتری برخوردارند. به عبارت دیگر هر کدام از «سابقون» از «اصحاب یمین» به شمار می‌آیند، اما این‌گونه نیست که هر اصحاب یمینی از سابقون باشد.
همین تناسب میان «اصحاب یمین» و «مقربان» نیز وجود دارد زیرا هر مقربی لزوماً از اصحاب یمین می‌باشد، اما هر اصحاب یمینی لزوما از مقربانی که در این سوره از آنان یاد شده، به شمار نمی‌آید.

در ارتباط با «اصحاب یمین» و «السابقون السابقون»، نظریات دیگری هم از سوی مفسران نقل شده است؛ مانند:
• «قال الیمین علی امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) و اصحابه شیعته؛
[۳] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج‌۲، ص۳۴۸، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
علی (علیه‌السّلام) یمین است و «اصحاب یمین» پیروان آن‌حضرت می‌باشند.»
• «السابقون الذین قد سبقوا الی الجنة بلا حساب؛
[۴] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج‌۲، ص۳۴۶، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
سابقون کسانی هستند که بدون حساب و کتاب به سمت بهشت پیشی گرفتند.»
[۵] ر.ک:پایگاه اسلام کوئست، مقاله (کسانی که بدون حساب وارد بهشت می‌شوند).    

• «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ فانهم انبیاء مرسلون و غیر مرسلین؛
[۶] عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج‌۵، ص۲۰۶، تحقیق، رسولی محلاتی، سید‌هاشم، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.    
سبقت گرفتگان، پیامبران مرسل و غیر مرسل هستند.»
• «و هو ان المراد منه ان السابقین الی الخیرات فی الدنیا هم السابقون الی الجنة فی العقبی؛
[۷] فخرالدین رازی، محمد، مفاتیح الغیب، ج‌۲۹، ص۳۹۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
منظور از سابقون، سبقت گیرندگان در خیرات دنیا، همان سبقت گیرندگان به سوی بهشت هستند در آخرت.»

۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۳۲۴، مقدمه، بلاغی‌، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
۲. ↑ طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱۲۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۳. ↑ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج‌۲، ص۳۴۸، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۴. ↑ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج‌۲، ص۳۴۶، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۵. ↑ ر.ک:پایگاه اسلام کوئست، مقاله (کسانی که بدون حساب وارد بهشت می‌شوند).    
۶. ↑ عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج‌۵، ص۲۰۶، تحقیق، رسولی محلاتی، سید‌هاشم، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.    
۷. ↑ فخرالدین رازی، محمد، مفاتیح الغیب، ج‌۲۹، ص۳۹۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «فرق اصحاب یمین و السابقون در سوره واقعه»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۶/۹.    


رده‌های این صفحه : آیات سوره واقعه | اصحاب الیمین | سابقون | مباحث تفسیری | مباحث قرآنی
جعبه ابزار