علت نام‌گذاری نهج البلاغه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نهج البلاغه،
امام علی (علیه‌السّلام)، نام‌گذاری.
پرسش: علت نام‌گذاری نهج البلاغه به این نام چیست؟
پاسخ: وسعت و دامنه حکمت‌های نهج البلاغه در عینیت جامعه اسلامی بسیار زیاد است تا جایی که در نام‌گذرای آن کتاب نیز تأثیر گذاشته است و نام‌های بزرگی مثل نهج البلاغه، نهج السعاده و نهج الفصاحه را برازنده آن کرده است.
مطالب ارزشمند و گران‌سنگ نهج البلاغه را نمی‌شود به عصر و زمان خاصی منحصر نمود و در چهارچوب برخی از عناوین و فهرست‌های شناسائی شده محدود کرد، زیرا خطبه‌ها و نامه‌ها و بسیاری از کلمات حکمت‌آمیز امام (علیه‌السّلام) در دوران حکومت و زمامداری آن ابرمرد تاریخ تحقق یافت، و در عینیت جامعه اسلامی پدید آمد و تا انسان و زندگی اجتماعی وجود دارد. نهج البلاغه زنده و جاویدان است و همواره راه حل‌های اساسی و نورانی را مطرح می‌کند و بشریت را از هرگونه گمراهی و سرگردانی نجات می‌دهد.
گرچه
سیدرضی مجموعه خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات کوتاه حکمت‌آمیز را با نام نهج البلاغه (راه
بلاغت یا راه‌های بلاغت) نام‌گذاری و معرفی نموده است اما با سیر کوتاهی در معارف بلند آن درمی‌یابیم که این مجموعه بی‌نظیر را با نام‌های ارزنده دیگری نیز می‌شود مطرح کرد مانند:
نهج السعاده؛ راه سعادت و رستگاری
نهج الفصاحه؛ راه فصاحت و زیبائی در گفتار
نهج الخطابه؛ راه و روش سخنوری
نهج السیاسه؛ راه و روش سیاست
نهج الحیاه؛ راه روش زندگی
نهج الحکومه؛ راه و روش حکومت و زمامداری
نهج الفلاح؛ راه نجات و رستگاری
نهج السلامه؛ راه سلامت جسم و جان و...
سید رضی با ذوق و هنر بلاغت، به سخنان امام (علیه‌السّلام) نگریست و با این دیدگاه به جمع‌آوری کلمات نورانی امام همت گماشت که دیگر محققان بشری نیز می‌توانند به جنبه‌های دیگر آن بپردازند و همه ابعاد ارزشمند سخنان امام (علیه‌السّلام) را شناسائی و استخراج نموده و پاسخ‌گوی همه نیازهای علمی، فکری، سیاسی، عقیدتی جامعه باشند.
امام علی (علیه‌السّلام) با توجه به نیازهای اساسی جامعه اسلامی، و نیازمندی‌های مادی، معنوی انسان‌ها، واقعیت‌های فراوانی را مطرح فرمود که تعلق به عصر و زمان خاصی، و یا نسل و جامعه خاصی ندارد، و همواره قابل بهره‌گیری و استفاده جوامع بشری است، در هر عصر و زمانی محققان و پژوهندگان همیشه در تلاش، با ابزار و وسائل لازم می‌توانند در دریای معارف و علوم نهج البلاغه به شناگری و غواصی بپردازند و پاسخ‌گوی نیازهای انسان‌های تشنه حقیقت باشند و در طول ۱۴۰۰ سال گذشته و هم‌اکنون شاهدیم که تمام دانشمندان و محققان بشری با استعدادها و تخصص‌های گوناگون در پرتو سخنان نورانی امام علی (علیه‌السّلام) بهره‌مند شدند.
محمد دشتی، راه مقابله با مشکلات جوانی از دیدگاه نهج البلاغه، ص۳، تاریخ بازیابی ۱۴۰۰/۱۱/۱۶.
