• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علایم ظهور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پرسش: علایم ظهور حضرت ولی عصر (ع) چیست؟
کلید واژه: ظهور، علایم ظهور، ظهور امام زمان، نشانه های ظهور
پاسخ:



بحث درباره علایم ظهور کمی پیچیده و مشکل است زیرا روایات متعددی در جوامع و کتاب‌های روایی شیعه و همچنین اهل سنت و حتی کتاب‌های آسمانی و ادیان پیش از اسلام مثل مسیحیت و یهودیت و دین زرتشت و ادیان و مکاتب هندی در این باره آمده است که نیاز به مطالعه، جمع بندی و نقد و بررسی کامل دارد. گذشته از این، روایات باید از لحاظ سند و دلالت مورد دقت واقع شود.


از روایات شیعه بر می‌آید که علایم ظهور بر دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱- علایم حتمی، علایمی که پیش از ظهور واقع می‌شوند و هیچ قید و شرطی ندارند. این علایم عبارتند از: خروج سفیانی، خروج یمانی، صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه، فرو رفتن لشکر سفیانی در بیابان و خروج دجّال.
۲- علایم غیر حتمی که مبتنی بر شرط یا شروطی هستند که اگر آنها تحقق یابند، این علایم محقق می‌شوند که اینها فراوان هستند.
[۱] قریشی، باقر شریف، زندگی الامام المهدی (ع)، ص ۳۰۴.

اما از جهت دیگر علایم ظهور را به چهار دسته کلی می ‌توان تقسیم نمود که به اختصار توضیح داده می‌شود.

۲.۱ - عوامل اجتماعی

عوامل اجتماعی که به طور خلاصه نتیجه تحقق این عوامل، سقوط تمدن منحط بشری است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

۲.۱.۱ - فراگیر شدن ظلم وجور

انتشار ظلم وجور در سراسر جهان، به عبارت دیگر جهانی شدن و فراگیر شدن ظلم وجور.

۲.۱.۲ - فاسق شدن حاکمان جهان

تذکر این نکته ضروری است که منظور از ظلم و فساد جهانی و فسق حاکمان این است که در سراسر جهان نظام ‌های سیاسی مبتنی بر ظلم اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تشکیل شده و حاکمان نیز بر اساس استکبار و استعمار و استبداد حکومت می‌کنند، البته منظور این نیست که در جهان انسان عادل و یا نظام و حکومت عادلانه پیدا نمی‌شود بلکه نظام حاکم بر جهان، نظام ظالمانه و فاسد خواهد بود.

۲.۱.۳ - نابسامانی اقتصادی

گرانی و نابسامانی اقتصادی که از نتایج نظام ظالمانه می‌باشد.

۲.۱.۴ - پیدایش دروغگویان و دجّالان با ادّعای اصلاح جامعه

ظهور دجال از علایم حتمی ظهور است که تمام ادیان گذشته به آن اشاره کرده‌اند. دجّال در لغت به معنای پوشاننده حق به باطل و خدعه و مکر و حیله است و به نظر می‌رسد (با توجه به علایمی که در روایت ذکر شده) دجال منحصر به یک فرد نباشد بلکه عنوان کلی برای افراد و نظام‌های پر تزویر و حیله‌گری باشد که توده‌های مردم را می‌فریبد و بر سر راه حق می‌ایستد. برخی دجّال را به تمدن فعلی غرب سرایت دادند.
[۲] در بارۀ دجّال در کتاب های مختلف اطلاعات فراوانی داده شده ‌است. نک: مهدی انقلابیِ بزرگ، مکارم شیرازی، ناصر، ص ۱۹۲؛ شفایی، مهناز، دجّال افسانه یا واقعیت، ص ۲۸ – ۶۲؛ کرمیشاهی، حسین، فرهنگ موعود، ص ۹۴، ۹۲؛ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۲۲۳؛ مقدس اردبیلی، حدیقه الشیعه، ص ۷۵۸.


۲.۱.۵ - دروغگوها سخنگوی جامعه

افراد پست و دروغگو سخنگوی جامعه می‌شوند. (سفیان کارگزار جامعه می‌شوند)

۲.۱.۶ - تکذیب افراد صالح و تایید دروغگوها

مردم صالح و صادق تکذیب و کنار گذاشته می‌شوند و بر عکس، مردم دروغگو، لاف زن مورد تأیید قرار می‌ گیرند.

۲.۱.۷ - خروج سفیانی که آن نیز از علایم حتمی ظهور است

در اینکه سفیانی فرد معینی است یا اینکه عنوان کلی برای افراد و نظام‌های دغل باز باشد نمی‌توان اظهار نظر قطعی نمود اما آنچه روشن است سفیانی فرد یا افراد و نظام‌های سرمایه‌دار، غارتگر، قدرتمند و ظالم، مرتجع و مروّج خرافات هستند. صفت ممیزۀ آنها، تخریب وسیع جامعه می‌باشد.
[۳] مهدی انقلابی بزرگ، ص ۲۰۲؛ شیخ مفید، ده انتقاد و پاسخ پیرامون حضرت مهدی، ص ۹۰.
روایات اشاره دارند که سفیانی و لشکرش در بیابان بَیداء (سرزمینی بین مکه و مدینه) به زمین فرو می‌روند و تنها یک نفر که خبر فرو رفتن سپاه را منتشر می‌کند زنده می‌ماند.
[۴] راشد محصل، محمد تقی، نجات بخشی در ادیان، ص ۱۵۹.


۲.۱.۸ - پیدایش جنگ و فتنه و خونریزی در جهان

در روایات به جنگی از طرف ترک، (که ظاهراً اقوامی هستند که از نسل ترک بن یافث بن نوح می‌باشند و امروزه در سرزمین‌های مغولستان، پنجاب، ترکیه، سیبری، افغانستان، هندوستان زندگی می‌کنند) اشاره شده است، که معنای وسیع آن کشورهای غربی را نیز شامل می‌شوند.
[۵] هادی کامل سلیمان، روزگار رهایی، ترجمه‌، مهدی‌پور، علی اکبر، ج ۲، ص ۹۳۸، ۹۳۹.

همچنین روایات اشاره دارند که پیش از ظهور، دو سوم مردم جهان کشته می‌شوند که از آن به عنوان علایم غیر حتمی یاد می‌شود.
[۶] طاهری، حبیب اللَّه، سیمای آفتاب، ص ۵۱۱.


۲.۱.۹ - انقلاب در مسیر مبارزه با ظلم

انقلاب‌هایی برای مبارزه با ظلم و فساد جهانی برپا می‌شود که برخی از آنها موفق به تشکیل حکومت می‌گردند. خروج و حرکت یمانی که سمبل قیام حق در برابر انحراف و گمراهی موجود در آخرالزمان است یکی از این قیام‌هاست.
[۷] الکورانی، علی، الممهدون للمهدی، ص ۱۳۸، ۱۳۹.

نهضت سید خراسانی (که از نسل امام حسین (علیه السلام) است و قیام به قسط می‌کند) از دیگر عوامل است. این دو نهضت که یکی در یمن و دیگری در ایران است از زمینه سازان ظهور حضرت مهدی (عج) می‌باشد.
[۸] شهیدی، سید اسد اللَّه، زمینه سازمان انقلاب جهانی مهدی، ص ۴۳۹، ۴۴۵.

روایات اشاره دارند که حکومتی که در ایران تشکیل می‌شود اولاً مردم را به اسلام و اهل بیت (علیهم السلام) دعوت می‌کند و ثانیاً منطقه تحت حکومت خود تا کوفه را از ظلم و فساد پاک می‌سازد و به محض ظهور امام (علیه السلام) به ایشان می‌پیوند و از ایشان تبعیت می‌کند.
[۹] گل محمدی آرمان، فریده، مهدی خورشید منتظران، ص ۲۷، ۲۶.


۲.۲ - وارونه شدن دین

عوامل دینی و اعتقادی که همان هدم و وارونه شدن دین است. در روایات از امیرالمؤمنان (علیه السلام) نقل شده است که در آخرالزمان نماز رها می‌شود، امانت ضایع می‌گردد، دروغ حلال می‌شود، ربا خواری رواج می‌یابد، رشوه‌گیری همه گیر می‌شود، دین به دنیا فروخته می‌شود، با زنان مشورت می‌شود، قطع رحم می‌گردد، مردم هوی پرست می‌شوند، قتل امری عادی می‌شود، صبر ضعف تلقی می‌گردد، ظلم فخر شمرده می‌شود، عارفان خائن می‌شوند، قاریان فاسق می‌گردند، مساجد زیبا می‌شوند و مناره‌ها بلند می‌گردد (اما از محتوا تهی می‌گردند)، عهدها شکسته می‌ شوند و هواها مختلف می‌گردند.
به عبارت کلی پیش از ظهور، احکام اسلام تعطیل می‌گردد اما این تعطیلی نسبی است یعنی صفت غالب جامعه بشری چنین است. چنانچه در روایات ما وارد شده است که وقتی امام (علیه السلام) ظهور می‌کنند با شیوه و کتاب و دین جدید حکومت می‌کنند که منظور این است که اسلام چنان با خرافات و قرآن با تحریف‌های معنوی آمیخته شده که حقیقت و باطن آن فراموش گردیده است.
[۱۱] جوادی آملی، عبداللَّه، ولایت فقیه، ص ۳۷۲؛ مهدی انقلابی بزرگ، ص ۳۲۰، ۳۲۱.



۲.۳ - عوامل طبیعی

از دیگر عوامل و زمینه‌های ظهور حضرت بلاهای طبیعی می‌باشد که در روایات ذکر گردیده است، مانند: صاعقه‌های آخرالزمان، ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی در غیر اوقات طبیعی، تغییر در جهان فلکی و اوضاع جوّی و آب و هوایی و طلوع خورشید از مغرب و... که البته این روایات نیز قابل تطبیق با بعضی از اتفاقات امروزه و همچنین قابل توجیه می‌باشند چنانچه استاد شهید مطهری طلوع رحمه اللَّه الیه خورشید از مغرب را به ظهور اسلام - به وسیله امام خمینی رحمه اللَّه الیه - از پاریس تطبیق نموده است.
[۱۲] روزگار رهایی، ص ۸۵۳؛ الصدر، السید محمد، تاریخ مابعد الظهور، ص ۱۶۴ - ۲۱۷.


۲.۴ - عوامل فردی و معجزه‌ای



۲.۴.۱ - صیحه و ندای آسمانی

از ظاهر روایات چنین بر می‌آید که پیش یا در هنگامه ظهور فرشته‌ای در آسمان ندا می‌دهد و مردم را به ظهور امام (علیه السلام) بشارت می‌دهد، این فرشته، جبرئیل امین می‌باشد و ندای او در سراسر زمین شنیده می‌شود و هر کس به زبان و لهجه خود، آن ندا را می‌شوند اما جهت آن تشخیص داده نمی‌شود. در کنار این ندا، شیطان فریاد بر می‌دارد: عثمان مظلوم کشته شد، هدف او به شبهه انداختن مردم است.
[۱۳] زندگی الامام المهدی، ص ۳۱۵؛ روزگار رهایی، ص ۸۶۹ - ۸۷۱.


۲.۴.۲ - قتل و شهادت نفس زکیه

نفس زکیه لقب جوانی هاشمی است که دارای مقامی بس رفیع می‌باشد. او با سپاه سفیانی مواجه می‌گردد و به مدینه پناهنده می‌شود و هنگامی که سپاه سفیانی به مدینه می‌رود راهی مکه می‌شود. در مکه دعوت به آل محمد (صلی الله علیه وآله) می‌نماید، اما بدون هیچ گناهی بین رکن و مقام مظلومانه ذبح می‌گردد. شهادت او وجدان جهانیان را بیدار می‌کند تا حدّی که مردم آمادگی بیعت با امام (علیه السلام) را پیدا می‌کنند. بین شهادت وی و آغاز قیام امام (علیه السلام) پانزده روز فاصله است. او نماینده و فرستاده امام در بین مردم است.
[۱۴] گل محمدی آرمان، فریده، طاووس بهشتیان، ج ۴، ص ۱۶۷؛ همان، البیعه لِلّه، ص ۲۶۸؛ سادات مدنی، سید علی اصغر، نشانه‌های ‌ظهور، ص ۱۱۳.

به جز علایمی که ذکر شد، نشانه ‌های دیگری در روایات بیان گردیده است.
[۱۵] بحارالانوار، ج ۵۲.




۱. قریشی، باقر شریف، زندگی الامام المهدی (ع)، ص ۳۰۴.
۲. در بارۀ دجّال در کتاب های مختلف اطلاعات فراوانی داده شده ‌است. نک: مهدی انقلابیِ بزرگ، مکارم شیرازی، ناصر، ص ۱۹۲؛ شفایی، مهناز، دجّال افسانه یا واقعیت، ص ۲۸ – ۶۲؛ کرمیشاهی، حسین، فرهنگ موعود، ص ۹۴، ۹۲؛ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۲۲۳؛ مقدس اردبیلی، حدیقه الشیعه، ص ۷۵۸.
۳. مهدی انقلابی بزرگ، ص ۲۰۲؛ شیخ مفید، ده انتقاد و پاسخ پیرامون حضرت مهدی، ص ۹۰.
۴. راشد محصل، محمد تقی، نجات بخشی در ادیان، ص ۱۵۹.
۵. هادی کامل سلیمان، روزگار رهایی، ترجمه‌، مهدی‌پور، علی اکبر، ج ۲، ص ۹۳۸، ۹۳۹.
۶. طاهری، حبیب اللَّه، سیمای آفتاب، ص ۵۱۱.
۷. الکورانی، علی، الممهدون للمهدی، ص ۱۳۸، ۱۳۹.
۸. شهیدی، سید اسد اللَّه، زمینه سازمان انقلاب جهانی مهدی، ص ۴۳۹، ۴۴۵.
۹. گل محمدی آرمان، فریده، مهدی خورشید منتظران، ص ۲۷، ۲۶.
۱۰. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۳.    
۱۱. جوادی آملی، عبداللَّه، ولایت فقیه، ص ۳۷۲؛ مهدی انقلابی بزرگ، ص ۳۲۰، ۳۲۱.
۱۲. روزگار رهایی، ص ۸۵۳؛ الصدر، السید محمد، تاریخ مابعد الظهور، ص ۱۶۴ - ۲۱۷.
۱۳. زندگی الامام المهدی، ص ۳۱۵؛ روزگار رهایی، ص ۸۶۹ - ۸۷۱.
۱۴. گل محمدی آرمان، فریده، طاووس بهشتیان، ج ۴، ص ۱۶۷؛ همان، البیعه لِلّه، ص ۲۶۸؛ سادات مدنی، سید علی اصغر، نشانه‌های ‌ظهور، ص ۱۱۳.
۱۵. بحارالانوار، ج ۵۲.




سایت اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : ظهور | مهدویت | نشانه های ظهور




جعبه ابزار