• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صفت خالق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: صفات خداوند، خدا، قرآن، حدیث.

پرسش: خالق را در لغت، حدیث و قرآن توضیح دهید؟



صفت «خالق (آفریدگار)»، اسم فاعل از مادّه «خلق» است و خلق در اصل به معنای «اندازه کردن» است و به معنای «ایجاد شی‌ء بر پایه‌اندازه» به‌کار می‌رود.


در قرآن کریم، تعبیر «خالقُ کُلِّ شَیْ‌ءٍ؛ آفریدگار همه چیز» چهار بار و تعبیر: «اَحْسَنُ الْخَــلِقِینَ؛ بهترین آفرینندگان»، دو بار و تعبیر «اِنِّی خَــلِقُ بَشَرًا؛ من آفریننده بشری هستم» دو بار و «الْخَلَّـقُ الْعَلِیمُ؛ بسیار آفریننده دانا» نیز دو بار و تعابیر: «هُوَ اللَّهُ الْخَــلِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ؛ اوست خداوند، آفریدگار آفریننده صورت‌گر» و «هَلْ مِنْ خَــلِقٍ غَیْرُ اللَّهِ یَرْزُقُکُم؛ آیا آفریدگاری جز خدا به شما روزی می‌رساند؟»، هر کدام یک بار به‌کار رفته است.


در احادیث، مباحث بسیاری در باب آفرینش و مبادی و ویژگی‌های ایجابی و سلبی آن، آمده است.... و آنچه در این مجموعه آمده، بخشی از مباحث آفرینش است و مباحث باقی مانده در دانش‌نامه میزان الحکمة، زیر عنوان «الخلقة (آفرینش)» خواهد آمد.
احادیث بر آن‌اند که دانش و‌ اندازه‌گیری و مشیّت (خواست)، از مبادی خلقت است که به‌معنای اصلی لغوی خلقت، اشاره دارند. از مهم‌ترین ویژگی‌های آفرینش در احادیث، نفی الگو و مادّه ازلی است؛ یعنی خداوند سبحان، اشیای جهان را بر پایه نمونه‌های دیرینه ایجاد نکرده است و فعل الهی، محکوم نمونه‌ها و صورت‌های دیرینه ثابت نیست. از سوی دیگر، خداوند متعال، جهان را از مادّه و ریشه‌ای دیرینه و نا آفریده، نیافریده است. از همین‌رو، صورت و مادّه جهان، هر دو حادث و نوپدیدند.
در آیات و احادیث، گاه آفرینش از یک چیز درباره خداوند سبحان به‌کار رفته است؛ مانند این آیه: «خَلَقَ اْلاِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ کَالْفَخّارِ؛انسان را از گِلی خشک، چون سفال، آفرید.»


۱. محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه عقاید اسلامی، ج۶، ص۳۵.    
۲. رحمن/سوره۵۵، آیه۱۴.    



حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «خالق» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۴/۱۲.    



جعبه ابزار