• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شعر منتسب به ابن سینا در فضیلت امیرالمومنین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ابن سینا، امام علی، شعر، معراج.

پرسش: ‌آیا پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هنگام معراج، فرشته‌ای را دید شبیه امام علی (علیه‌السّلام) دید و آیا ابن سینا، این رخداد را به شعر درآورد؟

پاسخ اجمالی: اصل وجود فرشته‌ای با شکل و شمایل امام علی (علیه‌السّلام) و یا حتی حضور خود امام (علیه‌السّلام) در بهشت، مطلبی نیست که مخالف عقل و یا نقل باشد؛ در این زمینه چندین روایت وجود دارد که هر گزارش باید جداگانه مورد بررسی سندی و محتوایی قرار گیرد.



چندین روایت وجود دارد که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در شب معراج فرشته‌ای را به شکل و شمایل امام علی (علیه‌السّلام) مشاهده نمود که در این زمینه باید گفت که اصل وجود فرشته‌ای با شکل و شمایل امام علی (علیه‌السّلام) و یا حتی حضور خود امام (علیه‌السّلام) در بهشت، مطلبی نیست که مخالف عقل و یا نقل باشد؛ اما هر گزارش باید جداگانه مورد بررسی سندی و محتوایی قرار گیرد. به هر حال، در یکی از این گزارش‌ها می‌خوانیم:


رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: شبی که مرا به معراج بردند، در آسمان فرشته‌ای را دیدم که بر منبری از نور نشسته و فرشتگان گرد او جمع بودند. از جبرئیل سؤال کردم این فرشته کیست؟ به من گفت: به او نزدیک شو و سلامش کن. من نزدیکش شدم و سلامش کردم. در این هنگام مشاهده نمودم که او برادر و پسر عمویم علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) است. به جبرئیل گفتم: یا جبرئیل! علی (علیه‌السّلام) بر من سبقت جسته و در آسمان چهارم است؟!
جبرییل (علیه‌السّلام) چنین گفت: او علی (علیه‌السّلام) نیست! لکن ملائکه به جهت محبت زیادی که به علی (علیه‌السّلام) دارند از خداوند درخواست دیدار او را کردند و خداوند ملکی را به صورت علی (علیه‌السّلام) خلق نمود که در هر شب و روز جمعه، هفتادهزار فرشته او را زیارت نموده و تسبیح و تقدیس می‌نمایند و ثواب آن را به دوستان او هدیه می‌نمایند.


شاعران فارسی‌سرا، اشعاری برگرفته از محتوای گزارش‌هایی که در این زمینه وارد شده است سروده‌اند، ‌ مانند این شعر:
علیِّ عالیِ اعلا، ولیِ والی والا وصی سیدِ بطحا به حکمش جمله مـا فیها
قوام جسم را جوهر، زمانی روح را رهبر کلام نیک پیغمبر، ولیّ ایزد دانا
حدیثی خاطرم آمد که می‌فرمود پیغمبر به اصحابش شب معراج سرّ لیلة الاسرا
بطاق آسمان چهارمین دیدم من از رحمت هزاران مسجدی‌ اندر درون مسجد اقصی
به هر مسجد هزاران طاق، بر هر طاق به هر محراب صد منبر به هر منبر علی پیدا...


صرف نظر از آن‌که جزئیات موجود در این سروده در روایات معتبر وجود داشته باشد یا خیر؛ اما بر خلاف آنچه مشهور شده است، دلیلی بر انتساب این شعر به ابن سینا وجود ندارد.


۱. حلی، حسن بن یوسف، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین، ص۲۳۳، محقق، مصحح، درگاهی، حسین، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.    
۲. «دیدن فرشته‌ای شبیه به امام علی (علیه‌السّلام) در معراج پیامبر»، ۹۲۲۴۱.    



سایت اسلام کوئست، برگرفته از مقاله "آیا پیامبر اسلام(ص) هنگام معراج، فرشته‌ای را دید که شبیه امام علی(ع) بود و آیا ابن سینا، این رخداد را به شعر درآورد؟"، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۰۱/۱۱.    






جعبه ابزار