شرک ورزیدن به خدا بدون دلیل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شرک،
خدا،
سوره اعراف.
پرسش: خدا در آیاتی از
قرآن کریم، شرک‌ورزیدن بدون دلیل را نکوهش می‌کند. آیا این بدان معناست که اگر فردی با ارائه دلیل، مشرک شد، سزاوار نکوهش نیست؟!
پاسخ اجمالی: خداوند در این
آیه ۷ سوره اعراف می‌فرماید؛ برای خدا آنچه را که دلیلی بر آن نفرستاده شریک قرار ندهید؛ این تاکید بر این مطلب است که مشرکان هیچ‌گونه
دلیل و برهانی بر عقیده خود ندارند و خدا هیچ حجتی را از آنها نمی‌پذیرد. به عبارت دقیق‌تر؛ منظور این است که اقرار به چیزی که بر ثبوتش
حجت و دلیلی وجود ندارد
ممتنع است.
همانگونه که در پرسش آمده، در آیاتی از قرآن، مشرکان با این عبارت
توبیخ شده‌اند که چرا شما بدون هیچ دلیلی مشرک می‌شوید؟!
در یکی از این آیات، خداوند چیزهایی که
حرام کرده را برمی‌شمارد که یکی از آن موارد، شرک است:
«قُلْ اِنَّما حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ الْاِثْمَ وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَق وَ اَنْ تُشْرِکُوا بِاللَّهِ ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً؛
بگو: خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین)
گناه و ستم بناحق را و این‌که چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید.»
قید «ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً» به این معنا نیست که شرک بر دو قسم باشد. یکی شرکی که از روی دلیل و برهان قطعی ثابت شده باشد که حرام نیست و دیگری شرکی بدون دلیل که حرام است! بلکه مراد این است که هر شرکی بدون دلیل و برهان است. به‌بیان‌دیگر، جمله «ما لم یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً» برای تاکید و توجه به این حقیقت است که مشرکان هیچ‌گونه دلیل و گواه منطقی و خردپسندی در کار خود ندارند. همانگونه که توصیف «بغی» به وصف «غیر حق» از قبیل توصیف به لازمه معنا است، نه تقسیم بغی به حق و غیر حق؛ لذا تقیید شرک در «وَ اَنْ تُشْرِکُوا» به قید «ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً» از همین باب است، نه تقسیم شرک به شرک با دلیل و بدون دلیل!
بر‌این‌اساس، این آیه که می‌فرماید؛ برای خدا آنچه را که دلیلی بر آن نفرستاده شریک قرار ندهید، تاکید بر این مطلب است که مشرکان هیچ‌گونه دلیل و برهانی بر عقیده خود ندارند و خدا هیچ حجتی را از آنها نمی‌پذیرد.
به عبارت دقیق‌تر؛ منظور این است که اقرار به چیزی که بر ثبوتش حجت و دلیلی وجود ندارد ممتنع است؛ لذا وقتی که دلیل و حجت بر امکان صحت شرک وجود ندارد، پس سخن از آن اساساً باطل است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «شرک ورزیدن به خدا بدون دلیل»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۶/۲۹.
