• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شبهه درباره وعده بهشت به مقربان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: روح، مقربان، ریحان، بهشت، مرگ، سوره واقعه.

پرسش: اگر قرب به خداوند، آخرین هدف انسان است، پس چرا خدا به آنانی که مقرّب‌اند، وعده بهشت و روح و ریحان می‌دهد؟

پاسخ اجمالی: تعابیر بهشت و روح و ریحان برای مقربان که در آیات آمده هم مناسب با مراحل عالم آخرت است و هم متناسب با مقام معنوی مقربان؛ زیرا اولین چیزی که خداوند برای مقربان در هنگام مرگ بیان فرموده نعمت «رَوح» است؛ «رَوح» به معنای راحتی است که مقربان بدون درنگ پس از مرگ به راحتی می‌رسند؛ و راحتی در این‌جا به صورت مطلق آمده است و آنچه مناسب با مقربان است این است که آنها از زندان دنیا و آلودگی‌های آن رها می‌شوند و از هر هم، غم، دردی راحت می‌شوند. همچنین این پاداش‌ها ملازم مقرب‌بودن است و نه آنکه هدفی ورای قرب الهی باشد.



قرآن کریم در ارتباط با سرانجام کار انسان‌ها که در حالت احتضار و واپسین لحظات زندگی قرار می‌گیرند، می‌فرماید اگر از مقرّبان باشند در نهایت آرامش و روح و ریحان، در بهشت پر نعمت جای می‌گیرند:
«فَاَمَّا اِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ • فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعیم؛ اما اگر از مقرّبان باشد، برای او است آسایش و روزی و بهشت پرنعمت.»


آنچه در این آیات بیان شده است، پاداش‌هایی است که از ابتدای مردن، به مقربین عطا می‌شود و اگر مقصود از این تعبیرات، همان لذت‌هایی باشد که تمام اهل بهشت از آنها بهره‌مندند، باید گفت؛ که این پاداش‌ها ملازم مقرب‌بودن است و نه آنکه هدفی ورای قرب الهی باشد و بر‌این‌اساس، قرب به خدا، نه تنها اصالت و هدف نهایی بودن خود را از دست نمی‌دهد، بلکه این نعمتها نیز زمانی برای فرد مقرب، لذت‌بخش است که او را از مقام قرب جدا نکند.

۲.۱ - روح

تعابیری که در این آیات آمده، هم مناسب با مراحل عالم آخرت است و هم متناسب با مقام معنوی مقربان؛ زیرا اولین چیزی که خداوند برای مقربان در هنگام مرگ بیان فرموده نعمت «رَوح» است؛ «رَوح» به معنای راحتی است که مقربان بدون درنگ («فا» در «فروح» فای تفریع است.) پس از مرگ به راحتی می‌رسند؛ و راحتی در این‌جا به صورت مطلق آمده است و آنچه مناسب با مقربان است این است که آنها از زندان دنیا و آلودگی‌های آن رها می‌شوند؛
[۲] ر.ک: طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۲، ص۴۱۲، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
و از هر هم، غم، دردی راحت می‌شوند.
علاوه این‌که برخی «روح» را به معنای «نگاه و نظر به وجه الله» تفسیر کردند.

۲.۲ - ریحان

دومین نعمت مقربان «ریحان» است؛ ریحان به معنای بوی خوش و رزق آمده است؛ اما مقصود از ریحان در این آیه فقط بوی خوش در قبر و در برزخ و در قیامت و در بهشت نیست؛ بلکه منظور لذت مناسب مقام قرب است.
[۷] طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۲، ص۴۱۲.
البته «ریحان» به «استماع و شنیدن کلام الله» نیز تفسیر شده است.

۲.۳ - بهشت پر نعمت

آخرین نعمتی که خداوند برای مقربان مقرر داشته است «جَنَّةُ نَعِیمٍ» است که به معنای «بهشت پر نعمت» است. در این‌جا نیز برخی این‌گونه توضیح دادند که منظور این است «که اختیار بهشت به دست آنها است هرجا اراده کنند سکونت می‌کنند و هر کس را اراده کنند سکونت می‌دهند و جای هر یک را معیّن می‌کنند و سهم هر یک را از حور و نعیم بهشتی برای او تعیین می‌کنند».
[۱۰] طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان، ج۱۲، ص۴۱۳.



۱. واقعه/سوره۵۶، آیه۸۸-۸۹.    
۲. ر.ک: طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۲، ص۴۱۲، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
۳. ر.ک:طباطبائی، سید محمد‌حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‌ ۱۹، ص۱۳۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.    
۴. طباطبائی، سید محمد‌حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۲۴۲، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد‌باقر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.    
۵. ر.ک:مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۲۸۲، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۶. طباطبائی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج‌۱۹، ص۱۳۹.    
۷. طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۲، ص۴۱۲.
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۲۸۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۲۸۲.    
۱۰. طیب، سید عبد‌الحسین، اطیب البیان، ج۱۲، ص۴۱۳.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «شبهه درباره وعده بهشت به مقربان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۶/۲۷.    


رده‌های این صفحه : بهشت | مباحث تفسیری | مباحث قرآنی | مقربان




جعبه ابزار