• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیاست از نگاه امام علی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام علی (علیه‌السّلام)، سیاست.

پرسش: امام علی (علیه‌السّلام) چگونه به سیاست نگاه می‌کرد؟

پاسخ اجمالی: سیاست از نگاه امام علی (علیه‌السّلام) اداره جامعه بر اساس معیارهای الهی، و حرکتی حق‌مدارانه است و استفاده از راه‌های نادرست برای حفظ حکومت عدل را ناروا می‌د‌اند.



سیاست در نگاه علی (علیه‌السلام)، اداره استوار جامعه بر اساس معیارهای الهی، و حرکتی حق‌مدارانه است. او که می‌گوید:

«المُلکُ سیاسَةٌ؛ کشورداری، سیاست است.»

و هرگز برای رسیدن به قدرت و حراست از قدرت به دست آمده، هر کاری را روا نمی‌داند؛ بلکه به عکس، او توسّل به ابزار نامشروع را حتی به بهای از دست دادن قدرت صحیح نیز جایز نمی‌داند. بر پایه آموزه‌های علوی، سیاست شناخت و بهره‌وری از ابزارهای مشروع در اداره جامعه و تامین رفاه مادّی و معنوی مردم است. به دیگر سخن، در آموزه‌های علوی، بکارگیری شیوه‌های نامشروع و ابزار به ظاهر کارآمد، امّا به واقع ناصحیح، سیاست نیست؛ بلکه خدعه، نیرنگ، فریب و به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام)، «نکراء» است.
امام صادق (علیه‌السّلام) درباره هوش سیاسی معاویه می‌فرماید:

«تلک النکراء تلک الشیطنة وهی شبیهة بالعقل ولیست بالعقل؛ این، نیرنگ و شیطنت است و به عقل مانَد؛ اما عقل نیست».

از نگاه علی (علیه‌السّلام)، حکومت، چیرگی بر دل‌ها و تسخیر خردها و عاطفه‌هاست، نه رام‌سازی «تن»‌ها و سلطه بر افراد و چیرگی بر گُرده‌ها. چنان تفسیری از حکومت، چه نیازی به توسّل به ابزار نامشروع سیاسی دارد. قدرت در نگاه او جز برای احقاق حق، قداستی ندارد تا برای حفظ آن، به شیوه‌های باطل چنگ بیفکند. تصرّف دل‌ها راهی جز استفاده صحیح از شیوه‌ها و راه سپردن بر اساس ارزش‌ها ندارد. سیاست‌های نامشروع و باطل‌گرایانه، شاید روزگاری کوتاه، با جست و خیز سلطه بیافرینند و آن را ادامه دهند؛ امّا هرگز دوام نخواهند آورد و برای مردم، جز زیان، چیزی نخواهند داشت که:

«لِلحَقِّ دَولَةٌ ولِلباطِلِ جَولَةٌ؛ حقّ را دولتی است، و باطل را جولانی.»



۱. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم، ج۱، ص۱۸، ح۱۷.    
۲. لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم والمواعظ، ص ۱۸، ح۴۵.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۵.    
۴. معانی الاخبار، صدوق، محمد بن علی، ج۱، ص۲۴۰.    
۵. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، ص١٩٥.    
۶. فیض کاشانی، محمد‌محسن، الوافی، ج۱، ص٧٩، ح۱.    
۷. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۱، ص۱۱۶.    
۸. مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۳۳، ص۱۷۰.    
۹. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم، ج۱، ص۵۴۴، ح۱.    
۱۰. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۴۴۷، «وللباطل دولة».    



سایت‌ حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «سیاست از نگاه امام علی» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۷/۱۵.    






جعبه ابزار