• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوگند خداوند به خالق آسمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: خداوند، آسمان، سوگند، آیه، شمس.

پرسش: «وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا» سوگند به آسمان و آن‌کس که او را آفرید! مگر فرد دیگری غیر از پروردگار، سازنده آسمان‌ها بود که خدا به او سوگند یاد می‌کند؟!

پاسخ: متکلم در مقام خطاب، می‌تواند در مورد خودش نیز از لفظ غائب استفاده کند و این یکی از ویژگی‌های بلاغی است.




خداوند در این آیه شریفه به دو چیز؛ یعنی فعل خود و ذات خود سوگند یاد فرموده است:
[۲] سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، ج‌۲، ص۲۷۸، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۲۱ق.
‌ «وَ السَّماءِ وَ ما بَناها»؛‌ «و قسم به آسمان و کسی که آسمان را بنا کرده است».


چنین سوگندی اشتباه نیست؛ زیرا متکلم در مقام خطاب، می‌تواند در مورد خودش نیز از لفظ غائب استفاده کند و این یکی از ویژگی‌های بلاغی بوده و نیز بیانگر مطالبی؛ مانند توحید افعالی است؛ یعنی اصل خلقت آسمان با آن عظمت خیره کننده از شگفتی‌های بزرگ خلقت است، و بناء و پیدایش این همه کواکب و اجرام آسمانی و نظامات حاکم بر آنها شگفتی دیگر، و از آن مهم‌تر خالق این آسمان است.


ناگفته نماند که؛ هر چند «ما» در این آیه شریفه موصوله بوده و به معنای «من» موصوله می‌باشد؛ ولی معنای وصفی دارد؛ یعنی «القادر العظیم الذی بناها».
[۵] محمد ابو موسی، محمد، البلاغة القرآنیة فی تفسیر الزمخشری و اثرها فی الدراسات البلاغیة، ص۳۱۲، قاهره، مکتبة وهبه‌، ۱۴۰۳ق



۱. شمس/سوره۹۱، آیه۵.    
۲. سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، ج‌۲، ص۲۷۸، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۲۱ق.
۳. شمس/سوره۹۱، آیه۵.    
۴. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج‌۴، ص۷۵۹، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.    
۵. محمد ابو موسی، محمد، البلاغة القرآنیة فی تفسیر الزمخشری و اثرها فی الدراسات البلاغیة، ص۳۱۲، قاهره، مکتبة وهبه‌، ۱۴۰۳ق



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «سوگند خداوند به خالق آسمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۱۴.    



جعبه ابزار