• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سخن ‌گفتن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سخن گفتن، قرآن مجید.

پرسش: روش سخن گفتن در قرآن چگونه تبیین شده است؟

پاسخ:



قرآن کریم درباره کیفیت سخن گفتن به برخی محورهای چگونگی سخن گفتن اشاره فرموده است؛ از جمله:

۱.۱ - با نرمی

سخن گفتن باید با نرمی باشد، «فقولا له قولاً لیّنا لعله یتذکّر او یخشی؛ ولی به نرمی با او (فرعون) سخن بگویید؛ شاید متذکر شود، یا (از خدا) بترسد!».

۱.۲ - بدون داد و فریاد

سخن گفتن نباید با داد و فریاد همراه باشد، نه در همه جا بلکه در نوع محاورات عرفی و در شرایط عمومی و الا در مقابل حاکم «لایحب الله البحر بالسوء من القول الا من ظلم؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید: «... واغضض من صوتک انّ انکر الاصوات لصوتُ الحمیر،... ؛

از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای درازگوشان است».

۱.۳ - بدون ناله و نفرین

سخن گفتن در غیر جای خودش نباید همراه با ناله و نفرین و یا اف گفتن و... باشد؛ زیرا در قرآن کریم از این‌گونه تکلم کردن و سخن گفتن نهی شده است. مثلاً دربارة سخن گفتن با پدر و مادر می‌فرماید: «... وقل لهما قولاً کریماً؛ و گفتار سنجیده و بزرگوارانه به آن‌ها (پدر و مادر) بگو و... »


در سخن گفتن باید سعی شود که محتوای سخن از امراض و بیماری‌های اخلاقی که غالباً زبان انسان به آن‌ها آلوده می‌شود، مبرا و پاک باشد. برخی بیماری‌های زبان، عبارتند از:

أ. کذب؛
ب. غیبت؛
ج. تمسخر دیگران و آن‌ها را با القاب زشت صدا کردن. و...



باید از سخن گفتن در جایی که زمینه انگیزه‌های فاسد و امراض گوناگون می‌شود، خودداری کرد.


انسان باید سخنانش مزین به صفات پسندیده و خوب باشد؛ از جمله:

صادقانه باشد: «... والصادقین والصادقات.. لهم مغفرةً و اجراً عظیماً..». مردان راستگو و زنان راستگو و... خداوند برای همه آن‌ها مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است».



۱. آیه الله مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، اخلاق در قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج ۱ ـ ۳.
۲. آیه الله مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ره، ج ۱ ـ ۳.


۱. طه (۲۰)، آیه ۴۴.    
۲. نساء (۴)، آیه ۱۴۸.    
۳. لقمان (۳۱)، آیه ۱۹.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ج ۱۷، ص ۵۹.    
۵. نساء (۴)، آیه ۱۴۸.    
۶. نساء (۴)، آیه ۸.    
۷. نساء (۴)، آیه ۹.    
۸. لقمان (۳۱)، آیه ۱۹.    
۹. اسراء (۱۷)، آیه ۲۳.    
۱۰. حج (۲۲)، آیه ۳۰.    
۱۱. حجرات (۴۹)، آیه ۱۲.    
۱۲. حجرات (۴۹)، آیه ۱۱.    
۱۳. احزاب (۳۳)، آیه ۳۵.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «سخن گفتن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۱/۲۳.    



جعبه ابزار