سخن آلوسی و گرفتن معالم دین از حضرت فاطمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: آلوسی،
حضرت زهرا.
پرسش: آیا جمله‌ی «خذوا کل دینکم عن الزهراء» را آلوسی درباره حضرت زهرا گفته است؟
پاسخ اجمالی: آلوسی یکی از مفسران برجسته
اهل سنت است. ایشان در تفسیر آیه ۴۲
سوره آل عمران، بعد از بیان برتری
حضرت مریم، به فضیلت جایگاه حضرت زهرا اشاره کرده، سپس به روایاتی در فضیلت
عایشه که در آن نقل شده: "دو سوم دین خود را از عایشه بگیرید"، اشاره کرده است. آلوسی جمله موجود در پرسش را تنها برای نفی استدلال افرادی مطرح کرده است که عایشه را برتر از فاطمه (سلام‌الله‌علیها) می‌دانستند و خود او نیز چنین ادعایی ندارد که چنین سخنی را
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در باره حضرت زهرا (علیه‌السّلام) فرموده باشد.
آلوسی یکی از مفسران برجسته اهل سنت است و عبارت «خذوا کل دینکم عن الزهراء» نیز در تفسیر او آمده، اما نه به عنوان روایت و یا عقیده شخصی، بلکه به دلیلی که در ذیل بدان خواهیم پرداخت:
او در تفسیر آیه شریفه «
وَ اِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ اِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی نِساءِ الْعالَمینَ »؛
به جایگاه حضرت مریم (علیه‌السّلام) و برتری او نسبت به دیگر زنان پرداخته و به همین مناسبت روایاتی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را نقل کرده که در آن به فضیلت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نیز پرداخته شده است و سپس نتیجه گرفته که روایاتی در فضیلت عایشه نیز وارد شده است؛ مانند این روایت که «خذوا ثلثی دینکم عن الحمیراء»؛ دو سوم دین خود را از عایشه بگیرید، باز هم فاطمه (سلام‌الله‌علیها) از عایشه هم برتر بوده است.
روایت بالا در ارجاع مردم به عایشه، برتری او بر فاطمه (علیه‌السّلام) را ثابت نمی‌کند؛ زیرا بیشترین چیزی که روایت (خذوا ثلثی دینکم عن الحمیراء) بر آن دلالت دارد، آن است که او (عایشه) دانشمندی است که می‌توان دو سوم
دین را از او گرفت. و این نافی دانش دختر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیست؛ زیرا شاید پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چنین سخنی را برای دخترشان نفرمود، از آن جهت که می‌دانست ایشان بعد از خودش مدت زیادی در دنیا نخواهد ماند تا مردم را برای فراگرفتن دانش به ایشان ارجاع دهد؛ و اگر قرار بود حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) عمری طولانی داشته باشد، سزاوار بود که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چنین بفرماید: «خذوا کل دینکم عن الزهراء» تمام دینتان را از زهرا (سلام‌الله‌علیها) بیاموزید!
علاوه بر اینکه اگر این سخن (دو سوم دینتان را از عایشه بگیرید) را دلیل بر برتری بگیریم، باید معتقد باشیم که عایشه از پدرش
ابوبکر هم برتر و دانشمندتر است؛ زیرا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درباره پدرش نیز چنین سفارشی ننموده است!
از آنچه بیان شد روشن می‌شود که آلوسی جمله موجود در پرسش را تنها برای نفی استدلال افرادی مطرح کرده است که عایشه را برتر از فاطمه (سلام‌الله‌علیها) می‌دانستند و خود او نیز چنین ادعایی ندارد که چنین سخنی را رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در باره حضرت زهرا (علیه‌السّلام) فرموده باشد.
سایت اسلام کوئست، برگرفته از مقاله "سخن آلوسی در ارتباط با گرفتن معالم دین از حضرت فاطمه (س)"، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۰/۱۷.
