• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حضرت مریم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: حضرت مریم سلام‌الله‌علیها، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، سیدة نساء العالمین .
پرسش: تعبیر "سیدة نساء العالمین" برای حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ ذکر شده است، آیا به کارگیری آن برای حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ اشکال ندارد؟
پاسخ: لقب "سیدة نساء العالمین" اگرچه برای حضرت زهرا ـ علیها‌السلام ـ و حضرت مریم ـ سلام‌الله‌علیها ـ این دو بانوی بزرگوار ذکر شده است، اما با مراجعه به روایات روشن می‌شود که مورد استفاده آن در این دو مورد متفاوت است؛ از‌این‌رو دو‌گانگی در آن وجود ندارد.





۱.۱ - صفت حضرت مریم

در مورد اول که این عنوان از صفات حضرت مریم ـ علیها‌السلام ـ شمرده شده است، بر‌گرفته از آیه ۴۳ سوره آل‌عمران می‌باشد:" إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی‌ نِساءِ الْعالَمین‌ ".

۱.۲ - لقب حضرت زهرا

مورد دوم از القاب حضرت زهرا ـ علیها‌السلام ـ است که در روایات آمده است. با مراجعه به روایات در‌می‌یابیم که مورد استفاده این لفظ در موارد ذکر شده متفاوت است؛ به همین جهت منافاتی با یکدیگر ندارند، روایت زیر دلیلی بر این مدعاست:




۲.۱ - روایتی از مفضل

مفضل می‌گوید: به امام صادق ـ علیه‌السلام ـ عرض کردم که مرا از سخن پیغمبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ درباره حضرت فاطمه «قطعاً او بزرگ زنان جهانیان است» آگاه فرما، آیا او بزرگ‌ترین بانوان زمان خویش است؟ فرمود: این مقام برای حضرت مریم است که بزرگ زنان زمانه خویش بود؛ اما حضرت فاطمه ـ علیها‌السلام ـ سرور و پیشوای بانوان سراسر جهان هستی از آغاز تا پایان است.

۲.۲ - پرسشی درباره برتری بنی‌اسرائیل

نظیر این سؤال را قرآن درباره برتری بنی‌اسرائیل "فرزندان یعقوب ـ علیه‌السلام ـ" بر جهانیان مطرح کرده است:" یا بَنی‌ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‌ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَی الْعالَمین‌ "؛ ای فرزندان یعقوب به یاد آرید نعمتی که به شما عطا نمودم و شما را برگزیدم و برتری دادم بر تمام مردم. روشن است که مراد آیه برتری دادن آنها بر مردم زمان خودشان می‌باشد نه مسلمانان.

۲.۳ - روایتی درباره برتری رسول خدا

از‌این‌رو در تفسیر منسوب به امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ روایت مفصلی در برتری رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و اهل بیت و امت او بر رسولان و اهل بیت و امت‌های پیشین نقل شده است؛ از جمله می‌فرماید: ای موسی! آیا ندانستی که، فضل و برتری أصحاب محمد بر تمام أصحاب رسولان، مانند فضل و برتری اهل بیت محمد است بر همه خاندان پیامبران! و مانند فضل و برتری محمد است بر جمیع فرستادگان!؟

۲.۳.۱ - برتری آل‌ابراهیم و آل‌عمران

و نیز آیه‌ای که برتری آل‌ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان اعلام می‌کند، نشانگر برتری نسبی آنان است.


با توجه به آنچه گفته شد، هیچ منافات و تعارضی در استفاده از عنوان "سیدة نساء العالمین" برای این دو بانوی بزرگ جهان هستی نیست.


۱. آل‌عمران (۳)، آیه ۴۲.    
۲. صدوق، محمد بن علی، معانی الأخبار، ص ۱۰۷، انتشارات جامعه مدرسین، قم، ۱۳۶۱ ش.    
۳. بقره (۲)، آیه ۴۷.    
۴. بقره (۲)، آیه ۱۲۲.    
۵. امام عسکری (ع)، تفسیر امام عسکری، ص ۳۲، مدرسه امام مهدی (ع)، قم، ۱۴۰۹ ق.    
۶. آل‌عمران (۳)، آیه ۳۳.    



پایگاه اسلام کوئیست.    






جعبه ابزار