تعداد نیروی‌های نظامی سپاه معاویه در جنگ صفین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام علی (علیه‌السّلام)، تعداد،
جنگ صفین،
معاویه بن ابی سفیان، سپاه، نیرو.
پرسش: در نبرد صفین، چه تعداد نیروی نظامی در سپاه امام علی (علیه‌السّلام) و سپاه معاویه شرکت داشتند؟ آیا رومیان نیز در سپاه معاویه بودند و یا به آنان کمک رساندند؟
پاسخ: گزارش‌های در این‌باره متفاوت است برخی یاران امام علی (علیه‌السّلام) و معاویه را یک‌صد و پنجاه هزار نفر و تقریباً مساوی هم ذکر کرده‌اند، ولی درباره کمک مستقیم رومیان به معاویه در منابع معتبر گزارشی وجود ندارد.
گزارش‌های متفاوتی از تعداد یاران امام علی (علیه‌السّلام) و سپاه
معاویة بن ابی سفیان در
جنگ صفین ارائه شده است:
امام علی (علیه‌السّلام) با یک‌صد و پنجاه هزار نفر از مردم
عراق و یارانش در حالی که
اشتر بن حارث نخعی جلودار سپاهش بود، به پیشروی پرداخت. معاویه نیز با سپاهی در همین حدود از مردم
شام، در حالی که سفیان بن عمرو (معروف به)
ابو اعور سلمی را به جلوداری سپاه خود گماشته بود به حرکت درآمد.
ابراهیم بن اوس بن عبیده، از مردم شام با سرودن شعری تعداد یاران معاویه را هفتاد هزار نفر بیان کرد:
لِلَّهِ دَرُّ کتَائِبَ جَاءَتْکمُ ••• تَبْکی فَوَارِسُهَا عَلَی عُثْمَانِ
سَبْعُونَ اَلْفاً لَیسَ فِیهِمْ ••• قَاسِطٌ یتْلُونَ کلَّ مُفَصَّلٍ وَ مَثَان
یَسَلُونَ حَقَّ اللَّهِ لَا یَعْدُونَه ••• وَ مَجِیئُکُمْ لِلْمُلْکِ وَ السُّلْطَان
خدا خیر دهد لشگریانی که به مقابله شما برخاسته‌اند که شهسواران‌شان بر حال
عثمان می‌گریند. هفتاد هزار رزمنده‌ای که در میان‌شان یک پیمان‌شکن نیست و تمامی آیات و سوره‌های
قرآن را تلاوت می‌کنند، (
قصاص) و حق الهی را می‌خواهند و از آن درنمی‌گذرند، در صورتی که تاخت و تاز شما برای حکومت و سلطنت است!
برخی با توجه این‌که تعداد کشتگان دو طرف در مدت ۱۱۰ روز از جنگ صفین، ۱۱۰۰۰۰ هزار نفر بود (۹۰۰۰۰ از لشکر شام و ۲۰۰۰۰ از لشکر عراق)، نتیجه گرفتند تعداد کسانی که از اهل شام در
صفین حضور داشتند بیشتر از صد و پنجاه هزار نفر نظامی بدون نیروهای پشتیبانی و خدماتی بودند. بنابر‌این می‌بایست تعداد مجموع سپاه معاویه از نیروهای نظامی و پشتیبانی و خدماتی، بیش از سی‌صد هزار بوده باشد؛ زیرا دست کم هر یک از آنها یک نفر را برای خدمت همراه داشت و بعضی‌ها پنج تا ده نفر و حتی بیشتر به عنوان خدمه و تبعه همراه داشتند. مردم عراق نیز صد و بیست هزار جنگی بدون تبعه و خدمه بوده‌اند.
سپاه امام علی (علیه‌السّلام) نود هزار نفر و سپاه معاویه صد و بیست هزار نفر بودند.
سپاه امام علی (علیه‌السّلام) صد و بیست هزار نفر و سپاه معاویه نود هزار بودند.
سپاه امام علی (علیه‌السّلام) صد هزار نفر و یا بیشتر و سپاه معاویه صد و سی هزار نفر بودند.
به‌هر‌حال، کمک مستقیم رومیان به آنها در منابع معتبر گزارش نشده است، بلکه در طرف مقابل، گزارش‌هایی وجود دارد که پادشاه روم قصد حمله به منطقه تحت تسلط معاویه را داشت و هنگامی که معاویه در گیرودار جنگ صفین، آگاهی یافت که امپراتور روم آهنگ یورش به سرزمین شام دارد، نامه‌ای تهدیدآمیز به وی نوشت و به دنبال آن، رومیان در برابر دریافت پولی از معاویه با وی صلح کردند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تعداد نیروی‌های نظامی سپاه معاویه در جنگ صفین»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۲۴.
