تعارض فتنه بودن فرزندان با تبلیغ فرزندآوری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شیطان،
اموال،
فرزند،
مال،
فتنه، اولاد،
آزمایش،
قرآن کریم.
پرسش: قرآن کریم مکرراً کلمه «اولاد» را در کنار «اموال» آورده، و در برخی موارد آنها را فتنه‌ای برای انسان‌ها دانسته که فایده‌ای برای آنها ندارد. آیا تبلیغ فرزندآوری با این فرازهای قرآنی ناهمخوان نیست؟
پاسخ اجمالی: فرزند از چند جهت ابزار فتنه و آزمایش انسان است، اما در مقابل آیاتی از قرآن فرزندان را
بشارت و
نعمت معرفی کرده و ویژگی
مؤمنان راستین را توجه خاص داشتن به فرزند با تربیت صحیح بیان می‌کند، همچنین روایات، زیاد شدن امت پیامبر را مطلوب
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌دانند.
در قرآن کریم از مال و فرزند به عنوان وسیله آزمایش انسان‌ها سخن به میان آمده است؛ مانند: «وَ اعْلَمُوا اَنَّما اَمْوالُکُمْ وَ اَوْلادُکُمْ فِتْنَة وَ اَنَّ اللهَ عِنْدَهُ اَجْرٌ عَظیمٌ؛
و بدانید اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش هستند و
[برای کسانی که از عهده امتحان برآیند
] پاداشی بزرگ نزد
خدا است.»
علت این تعبیر نسبت به مال و فرزند را در چند چیز می‌توان یافت:
آنان می‌توانند وسیله‌ای باشند تا شیطان با استفاده از آنها انسان را فریب دهد: «...وَ شارِکْهُمْ فِی الْاَمْوالِ وَ الْاَوْلادِ»؛
و در ثروت و فرزندانشان شرکت کن.
در این
آیه شریفه یکی از راه‌های نفوذ شیطان و اسباب و وسائلی را که در وسوسه‌های خود به آن متوسل می‌شود، مال و فرزند دانسته شده است.
در صورت دوری انسان از خدا، مال و فرزند به او سودی نمی‌رساند: «لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ اَمْوالُهُمْ وَ لا اَوْلادُهُمْ مِنَ اللهِ شَیْئا... ؛
هرگز اموال و اولادشان، آنها را از
عذاب الهی حفظ نمی‌کند.»
از آن‌جا که انسان‌ها غالباً به اموال و فرزندان خود برای حل مشکلات تکیه می‌کنند، قرآن در این آیه شریفه چنین روش و رفتاری را رد می‌کند.
اگر انسان توجه کافی نداشته باشد، مال و فرزند او را از
یاد خدا دور می‌کند: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُلْهِکُمْ اَمْوالُکُمْ وَ لا اَوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللهِ؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند.»
یکی از عوامل مهم
نفاق، علاقه افراطی به اموال و فرزندان است؛ لذا در این آیه، مؤمنان را از چنین علاقه افراطی باز می‌دارد.
گاه انسان‌ها مال و فرزند زیاد را وسیله‌ای برای
فخرفروشی بر دیگران قرار می‌دهند: «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا ... وَ تَکاثُرٌ فِی الْاَمْوالِ وَ الْاَوْلادِ؛
همانا دنیا مایه... و افزون‌طلبی در اموال و فرزندان است.» از‌آن‌جا که افزون‌طلبی در اموال و فرزندان در شدّت یافتن حب و علاقه به دنیا تاثیر زیادی دارد، از دل بستن به آنها نهی شده است.
اما در مقابل؛ آیاتی وجود دارد که اصل وجود فرزند را به عنوان نعمت الهی یاد می‌کند،
و یا از فرزند به عنوان بشارتی برای پدر و مادر یاد کرده است،
و یا کشتن فرزندان به دلیل هراس از
فقر را امر نکوهیده‌ای دانسته و به شدت از آن منع می‌کند.
در همین راستا است که پیامبران الهی؛ مانند
حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) و
زکریا (علیه‌السّلام) از خداوند متعال درخواست می‌کردند که به آنها فرزند عطا کند،
و یا حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) به جهت فرزند‌دار شدن در دوران پیری، از خداوند متعال تشکر می‌کند.
از جمع‌بندی بین این دو دسته از آیات می‌توان به این نتیجه رسید که آنچه اهمیت دارد افزایش تعداد جمعیت نیکوکاران و صالحان است؛ لذا خداوند متعال نیز در آیه ۷۴
سوره فرقان یازدهمین ویژگی
مؤمنان راستین را توجه خاص داشتن به فرزند با تربیت صحیح در میان خود بیان می‌کند.
در نتیجه، با آن‌که مال و فرزند زیاد به تنهایی موجب نجات انسان نمی‌شود و همواره وسیله‌ای برای آزمایش انسان‌ها است؛ اما معنای آنچه گفته شد این نیست که لزوماً باید مال و فرزند کمتری داشت؛ بلکه تنها باید دقّت داشت که مال و فرزند، مانع ارتباط با خدا نشود و انسان‌های مؤمن نباید به داشتن آنها مغرور شده و به گونه‌ای آنها را پشتوانه خود پنداشته و نوعی بی‌نیازی و
تکبّر نسبت به خدا در وجودشان حاصل شود. همچنین نباید آنان را دست‌مایه‌ای برای تکبر و
تفاخر بر دیگران قرار دهند؛ لذا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «فرزند زیاد داشته باشید که من
روز قیامت به زیادی شما افتخار کنم».
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «تعارض فتنه بودن فرزندان با تبلیغ فرزندآوری»، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۲/۲۶.
