ترس از آخرت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کلیدواژه: عذاب، ایمان، ترس، خوف، آخرت، عقاب، خشوع.

پرسش: چه کنیم تا ترس از عذاب خدا داشته باشیم که این ترس، مانع از انجام گناه شود؟

پاسخ: برای ترس از عذاب الهی، لازم است که شخص، به خدا و نیز اوصاف او همچون «قادر بودن»، «عالم بودن»، «شدید العقاب بودن» و... ایمان داشته باشد. لازمه دیگر ترس از عذاب آخرت، ایمان داشتن به آن است؛ البته ایمانی واقعی و محکم.

---

ترس از آخرت و عذاب‌های آن، از جمله اموری است که در قرآن بر آن تاکید شده تا جایی که خردمندان و صاحبان عقل را به دلیل داشتن چنین ترسی مورد ستایش قرار داده است. در سوره انسان که در مدح و ثنا و بیان مقام حضرت علی (علیه‌السّلام) و حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و حسنین (علیه‌السّلام) نازل شده نیز در مقام ستایش این بزرگواران، آنان را به ترسان بودن از عذاب‌های روز قیامت توصیف کرده است.از این رو؛ داشتن حالت ترس از آخرت و عذاب‌های آن، به خصوص اگر مانع ارتکاب گناهان شود، مساوی با دست یافتن به مقام و منزلت والایی است که بالاترین مرتبه آن، منزلگاه اولیای خاص خداوند است.

---

برای رسیدن به این جایگاه مهم، باید مقدماتی فراهم شود تا این امکان برای شخص به وجود بیاید:

۲.۱ - ایمان به خدا

برای ترس از عذاب الهی، لازم است که شخص، به خدا و نیز اوصاف او همچون «قادر بودن»، «عالم بودن»، «شدید العقاب بودن» و... ایمان داشته باشد. هر چند که ما مسلمانان، به این موارد اعتقاد داریم ولی چون این اعتقاد در اعماق وجودمان ریشه ندوانده است، نتیجه‌اش آن می‌شود که ما از خدا و عذاب‌های او ترس و هراسی نداشته و به راحتی از دستورات او سرپیچی می‌کنیم. پس اولین راه کار این است که ما ایمان خود را به خدا و وجود و اوصاف او را تقویت کنیم و حاضر و ناظر بودن او نسبت به اعمال خود را همواره آویزه گوش خود قرار دهیم. «انما یخشی الله من عباده العلماء؛ از میان بندگان خدا، تنها عالمان از او می‌ترسند.»

۲.۲ - ایمان به آخرت

لازمه دیگر ترس از عذاب آخرت، ایمان داشتن به آن است؛ البته ایمانی واقعی و محکم. داشتن ایمانی سطحی، به گونه‌ای که مدت زمانی بگذرد و شخص اصلا به فکر آخرت نیافتد، در این زمینه چندان مفید نخواهد بود. ایمان به آخرت باید به گونه‌ای قوی و محکم باشد که شخص آخرت خود را هیچگاه فراموش نکند و خود را همواره به آن نزدیک ببیند. این چنین ایمانی، قلب انسان را از مشغول شدن به امور دنیوی باز داشته و متوجه آخرت می‌کند و موجب می‌شود که در دلش حالت خوف از عقاب داشته باشد. این حالت نیز موجب می‌شود تا شخص از گناهان کناره گرفته و اعمالش را با دستورات خدا هماهنگ کند.
موارد دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند در این راه کمک کار باشد. همنشینی و انس با قرآن، یاد خدا، محبت به اهل بیت (علیه‌السّلام) و... موجب جلای قلب و رقت آن شده و آماده خشوع و خضوع در مقابل خدا می‌کند و گناه را برای انسان ناپسند و زشت جلوه خواهد داد.

---