تحویل، تبدیل و نسخ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تحویل، تبدیل، نسخ.
پرسش: فرق بین تحویل، تبدیل و نسخ آیه چیست؟
پاسخ:
نسخ یکی از اصطلاحات
علوم قرآنی است،
و در تعاریف زیادی که از
نسخ شده است آن را در کنار لفظ "تبدیل" قرار داده‌اند و هر دو را به یک معنا گرفته‌اند؛ یعنی از نظر اصطلاحی
، نسخ و تبدیل هرگاه در یک
سیاق استعمال شده و یا در کنار هم باشند، به یک معنا هستند.
علامه طباطبایی در این‌باره می‌فرماید:« معنای دیگر کلمه نسخ، نقل یک نسخه
کتاب به نسخه‌ای دیگر است، و این
عمل را از این جهت نسخ می‌گویند، که گویی کتاب اولی را از بین برده، و کتابی دیگر به جایش آورده‌اند، و به همین جهت در آیه:"
وَ إِذا بَدَّلْنا آیَةً مَکانَ آیَةٍ، وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما یُنَزِّلُ، قالُوا:إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ، بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ "
به‌جای کلمه نسخ کلمه تبدیل آمده، و می‌فرماید:چون آیه‌ای را به‌جای آیه دیگر تبدیل می‌کنیم، با این که خدا داناتر است به این‌که چه
نازل می‌کند، می‌گویند: تو
دروغ می‌بندی، ولی بیشترشان نمی‌دانند».
اما گاهی هم برای تعریف نسخ، کلمه " تحویل" به کار گرفته می‌شود، این کلمه که به معنای "تغییر" است، از جهاتی با کلمه نسخ ارتباط دارد؛ زیرا در یکی از
اقسام نسخ هم، حکمی که تا به حال به آن عمل می‌شده است، به
حکم دیگر تغییر پیدا می‌کند.
لذا برخی در تعریف لغوی نسخ می‌گویند:«النسخ هو تبدیل الشی‌ء من الشی‌ء و هو غیره، و بمعنی النقل و التحویل من مکان إلی مکان؛ نسخ به معنای تبدیل یک چیز به چیز دیگر است؛ یعنی
نقل و تحویل (تغییر) از یک مکان به مکان دیگر».
بنابراین هر دو واژه (تبدیل و تحویل) را می‌توان به معنای نسخ دانست، اگر‌چه بین نسخ و تبدیل
قرابت بیشتری است، تا بین نسخ و تحویل.
در برخی از آیات
قرآن هم، واژه "تحویل" به معنای تغییر به کار برده شده است، از جمله می‌توان به این آیه اشاره کرد که می‌فرماید:"
وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْویلاً "
در
سنت‌های الاهی هرگز تغییری نخواهی یافت".
البته واژه‌های "تحویل" و "تبدیل" در فضایی غیر از بحث "نسخ" می‌توانند معانی اصطلاحی دیگری داشته باشند که در هر مورد، با توجه به سیاق جمله، آن معنا قابل تعیین است.
پایگاه اسلام کوئیست.
