بریدن سر امام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بریدن سر امام حسین علیهالسلام، شمر.
پرسش: چرا شمر سر امام حسین ـ علیهالسلام ـ را از پشت برید؟
پاسخ:
درباره اینکه چرا شمر گلوی مبارک امام حسین ـ علیهالسلام ـ را از جلو نبرید، با توجه به نقلهایی که برای چگونگی شهادت امام حسین ـ علیهالسلام ـ وارد شده، میتوان چند احتمال داد:
افراد دیگری ـ غیر از شمر ـ که میخواستند نزدیک
امام حسین علیهالسلام شوند و او را به شهادت برسانند، همین که امام به آنها نظری میافکند، تنشان میلرزید و شمشیر از دستشان میافتاد؛
برخی مورخان متأخر و معاصر به نقل از ابومخنف گفتهاند: «اولین شخصی که با شمشیر کشیده بهسوی امام پیش تاخت، شبث بن ربعی بود. امام حسین ـ علیهالسلام ـ به جانب او نظری افکند. شبث را رعدهای گرفت و لرزید و شمشیر از دستش افتاد و گفت: «معاذ اللّه که من خدای را ملاقات کنم و
ذمه من مشغول به خون حسین باشد».
همچنین در ادامه به نقل از ابومخنف گفتهاند: سنان بن أنس با شماتت و با عصبانیت رو به شبث کرد و گفت: «مادر بر تو بگرید و
قوم تو تباه گردد! چرا از قتل او دست بازداشتی و روی برداشتی؟»
شبث گفت: «چون چشم بگشود و مرا نظاره کرد، چشمهای
رسول خدا را دیدم. نیروی من برفت و اندامم بلرزید».
سنان گفت: «این شمشیر مرا ده که من از برای قتل او شایستهتر از تو هستم».
سنان شمشیر را برداشت و به سمت امام حسین ـ علیهالسلام ـ رفت. هنگامی که نزدیک شد، رعدی عظیم او را فرا گرفت و سخت بترسید؛ چنانکه شمشیر از
دست او افتاد و گریخت. شمر او را سرزنش کرد و گفت: «چرا بگریختی؟»
سنان گفت «چون چشم بهسوی من بگشود،
شجاعت پدر او یادم آمد. پس گریختم».
خولی بن یزید اصبحی، تصمیم گرفت که سر مبارک
امام علیهالسلام را از تن دور کند. وی نیز چند قدمی برداشت و رعدتی او را گرفت و فرار کرد.
شمر گفت: «چه مردم ترسویی هستید! هیچکس سزاوارتر از من نیست در قتل او». سپس شمشیر گرفت و بر سینه حسین ـ علیهالسلام ـ نشست.
در برخی منابع جزئیات این حادثه بیان نشده؛ بلکه تنها به
ترس و لرزش این افراد از هیبت و عظمت امام حسین ـ علیهالسلام ـ اشاره شده است.
بنابراین اصل ترس افرادی مانند سنان بن انس پذیرفتنی است.
شاید با توجه به این جریانات، برای اینکه شمر ملعون به عاقبت این افراد دچار نشود،
سر امام حسین علیهالسلام را از پشت برید تا چشم او به چشم امام حسین ـ علیهالسلام ـ نیفتد.
علامه مجلسی مینویسد: در بعضی کتابهای معتبر از
طبری و او از طاووس یمانی نقل کرده است: «...
پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله پیشانی و گلوی امام حسین ـ علیهالسلام ـ را زیاد میبوسید».
همچنین به نقل از کتاب «
معدن البکاء فی مقتل سید الشهداء»
آمده است:
شمر خواست سر امام حسین ـ علیهالسلام ـ را از گلو جدا کند، ولی شمشیرش نبرید، امام حسین ـ علیهالسلام ـ فرمود: «وای بر تو! آیا میپنداری شمشیر تو جایی را که
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله بر آن فراوان بوسه زد میبرد»؟! شمر (برآشفت و) آن حضرت ـ علیهالسلام ـ را به رو افکند و سر مطهرش را از قفا جدا کرد.
ولی این بخش از
سخن امام حسین ـ علیهالسلام ـ که «آیا میپنداری شمشیر تو جایی را که رسول خدا ـ صلیاللهعلیهوآله ـ بر آن فراوان بوسه زد میبرد»، پیش از شهادت و هنگام نشستن شمر بر سینه امام حسین ـ علیهالسلام ـ در منابع و
مقاتل معتبر
ذکر نشده است. بههرحال، با فرض پذیرش این نقل، چون گلوی امام حسین ـ علیهالسلام ـ مکان بوسه پیامبر
اسلام ـ صلیاللهعلیهوآله ـ بوده، شمر سر امام حسین ـ علیهالسلام ـ را از پشت برید.
بههرحال نمیتوان بهطور قطعی گفت: علت اصلی بریدن سر امام حسین ـ علیهالسلام ـ از قفا همان است که در برخی کتابها نوشته شده است؛ زیرا بخشهایی از نقلهای ذکر شده، در مقاتل و منابع تاریخی مربوط به نهضت و
قیام امام حسین علیهالسلام نیامده است، به همین جهت، نمیتوان میان علت بریده شدن سر امام حسین ـ علیهالسلام ـ از قفا با این نقلهای متفاوت ارتباط برقرار کرد و یک نتیجه قطعی گرفت و موارد یادشده را تنها یک احتمال است.
پایگاه اسلام کوئست.