الگوهای منفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: غضب‌شدگان،
کافران،
اسراف‌کاران،
خیانت‌کاران،
گمراهان،
فسادکنندگان.
پرسش: از نظر
قرآن کریم الگوهای منفی کدام‌اند؟
پاسخ: معرفی
الگو و اسوه («الگو» در لغت، یعنی نمونه، و شکل چیزی که از کاغذ یا مقوا بریده باشند؛ مثل الگوی لباس که خیاط از روی آن پارچه را می‌بُرد و واژه «اسوه» به معنای مقتدا، پیشوا، پیشرو و آنچه که به آن کسی را تسلی دهند، است.)
در قرآن کریم، اختصاص به نمونه‌های خوب ندارد؛ بلکه افراد بدعاقبت و منحرف را با ویژگی‌هایی که دارند، نیز معرفی می‌کند تا عبرتی برای مردم باشند و به دوری از آنها یا هدایتشان دستور می‌دهد.
به‌طور کلی قرآن غضب‌شدگان و کسانی را که مورد قهر الهی هستند، قارون‌ها، فرعون‌ها، منافقان، طاغوت‌ها، متجاوزان و
ظالمان بیان کرده و الگوهای منحرف را هواپرستان، مشرکان و کسانی که حکومت نااهلان را می‌پذیرند و به سراغ غیر خدا می‌روند و نافرمانی الهی دارند، معرفی کرده است.
در این‌جا به‌عنوان نمونه چند مورد معرفی می‌شود:
«راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی نه کسانی که بر آنان غضب کرده‌ای و نه گمراهان»؛
این آیه راه مستقیم و درست را، راه کسانی معرفی می‌کند که مورد
نعمت الهی واقع شده‌اند و عبارت‌اند از: پیامبران،
صدیقین،
شهدا و
صالحان.
اما از آن‌سو، ما را از خطر کج‌روی و قرار گرفتن در خطوط انحرافی بازمی‌دارد و با گفتن آن در نمازها از خداوند می‌خواهیم ما را در مسیر غضب‌شدگان و گمراهان قرار ندهد. پس لازم است بشریت در مسیر تکامل معنوی خویش، کسانی که مورد
غضب الهی قرار گرفته و جزو گمراهان هستند،
پیشوا و مقتدای خود قرار ندهد.
همسر
لوط و
نوح، به‌رغم حضورشان در کنار پیامبران الهی، نمونه‌های قابل تأمل در
کفر و
خیانت هستند؛
چنان‌که در
قرآن کریم می‌خوانیم: «خداوند برای کسانی که
کافر شده‌اند، به همسر نوح و همسر لوط مثَل زده است، آن دو تحت سرپرستی دو بنده از بندگان
صالح ما بودند؛ ولی به آن دو خیانت کردند و ارتباط با این دو (پیامبر) سودی به حالشان (در برابر
عذاب الهی) نداشت...»
آیاتی که «لاتطع»، «لاتطیعوا» و «لاتتّبع» در آن آمده، الگوهای منفی را معرفی می‌فرماید؛
مانند:
«
وَ لا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ الْمُنافِقین؛
و از کافران و منافقان اطاعت مکن!»
«
وَ لا تُطیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفین؛
و فرمان اسراف‌کاران را پیروی نکنید!»
«
وَ لا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدین؛
و از روش مفسدان، پیروی منما!»
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «الگوهای منفی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۲.
