الف در قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: همزه ، الف،
قرآن ،
رسم‌الخط عثمان‌طه ،
رسم‌الخط عربی .
پرسش: چرا در هنگام نوشتن کلمه "قرآن"، الف وسط کلمه به صورت
الف با کلاه نوشته می شود در صورتی که در سایر کلمات الف در وسط کلمه به صورت الف دوم (بدون کلاه) است.
پاسخ:
الف، واو و یای وسط کلمه در مواردی چون عِباد، یَحْزَنُون و مُنْذِرین در واقع
حرف نبوده؛ بلکه نوعی حرکت کشیده است که به حرف قبلی متصل می‌شود و به همین دلیل
حرکات چهارگانه (ضم، فتح، کسر و سکون) در آنها مشاهده نمی‌شود.
از طرفی می‌دانیم که همزه و الف متفاوت بوده و همزه بر‌خلاف الف، حرفی مانند دیگر
حروف بوده و حرکات چهارگانه نیز بر آن اعمال می‌شود.
در این راستا، گرچه به نظر می‌رسد نباید تفاوتی میان همزه و سایر حروف وجود داشته و همان‌گونه که حروف دیگر متصل به الف حرکتی، به‌صورت مستقل نگاشته شده و عباراتی؛ مانند "برهان"، "انسان"، میزان" و... را به وجود می‌آورند، همزه نیز باید از چنین وضعیتی برخوردار بوده و اگر متصل به الف حرکتی باشد، عباراتی؛ چون "قرءان"، "الظمئان" را به وجود آورد. (به همین دلیل، قرآن‌های با
رسم‌الخط عثمان‌طه، عبارات حاوی "آ (با کلاه)" را به‌صورت همزه متصل به الف "ءا" می‌نگارند که در این فرض، همزه تفاوتی با دیگر حروف نخواهد داشت و موردی برای پرسش شما باقی نخواهد ماند).
اما براساس
رسم‌الخط عربی، خصوص همزه متصل به الف، نگارش دیگری به‌صورت " آ " دارد که استفاده از چنین رسم‌الخطی نیز اشکال ندارد. البته باید دانست که این رسم‌الخط (استفاده از الف با کلاه) اختصاصی به کلمه "
قرآن " نداشته؛ بلکه در هر عبارتی که شامل همزه متصل به الف حرکتی باشد، می‌توان از این نگارش استفاده نمود. مواردی؛ نظیر "ظمآن"
و "مآب"
در قرآن کریم و "مرآت" به معنای آینه در
روایات و متون عربی از همین قبیل می‌باشند.
پایگاه اسلام کوئیست.
