• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصلاح ظاهر از طریق اصلاح باطن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: ظاهر، اصلاح، انسان، باطن.

پرسش: آیا روایتی با این مضمون از امام صادق (علیه‌السّلام) وجود دارد؟ «گاهی کسی ظاهر بدی دارد؛ اما باطنش خوب است و گاهی کسی ظاهر خوبی دارد، ولی باطنش بد است! من کسی که باطنش خوب باشد را می‌پسندم؛ زیرا باطن خوب دیر یا زود، ظاهرش را اصلاح می‌کند».

پاسخ: انسان باید با خود‌سازی ظاهر و باطن خود را اصلاح نماید؛ البته اصلاح باطن نسبت به اصلاح ظاهر اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا سعی و تلاش در راستای اصلاح باطن، در بیشتر موارد سرانجام به اصلاح ظاهر نیز منجر خواهد شد. در این زمینه روایات بسیاری از معصومین (علیهم‌السّلام) وارد شده است.


بر اساس آموزه‌های دینی، لازم است انسان در مسیر خودسازی تمام سعی و تلاش خود را بنماید تا به صورت هماهنگ، هم ظاهر و هم باطن او در مسیر اصلاح باشد.
[۱] ر.ک:سایت ویکی پرسش، مقاله «تلاش برای بهتر ساختن باطن».    
البته اصلاح باطن نسبت به اصلاح ظاهر اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا سعی و تلاش در راستای اصلاح باطن، در بیشتر موارد سرانجام به اصلاح ظاهر نیز خواهد انجامید؛ اما اگر انسان بدون آن‌که به اصلاح باطن خود همت ورزد، تنها به اصلاح ظاهر مشغول شود، باطن او ممکن است روز به روز در سراشیبی سقوط قرار گیرد؛ از‌این‌رو در روایات متعددی سفارش شده است تا انسان به اصلاح باطن خویش بپردازد:

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «هر انسانی ظاهر و باطنی دارد. هر کسی باطن خود را پاک کند، خداوند ظاهرش را نیز پاک گرداند، و هر کس باطنش را تباه کند، خداوند ظاهرش را تباه می‌کند».
[۲] شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، امالی، ص۴۵۸، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «هر کس برای خداوند چیزی را مخفی بدارد، خداوند هم آشکارا او را خوشحال می‌کند، و هر کس در نهان خدا را به خشم آورد، خداوند هم آشکارا او را رسوا می‌کند».
[۳] شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، امالی، ص۱۸۲.    

امام علی (علیه‌السّلام): «هرگاه کسی روابط میان خود و خدا را اصلاح نماید، خداوند نیز روابط میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد».
[۴] شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۱۸۱، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.    

امام صادق‌ (علیه‌السّلام): «بنده‌ از اظهار کار نیک و پوشاندن کار بد سودی نخواهد برد؛ زیرا هنگامی که به باطن خود مراجعه می‌کند می‌داند که کارش حقیقت ندارد، و خداوند هم می‌فرماید: «بَلِ الْاِنْسانُ عَلی‌ نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ»،
[۵] قیامه/سوره۷۵، آیه۱۴.    
انسان حال خود را می‌داند و هر گاه باطن درست شد ظاهر هم درست می‌گردد».
[۶] شیخ مفید، امالی، ص۲۱۴، محقق، مصحح، استاد ولی، حسین، غفاری، علی اکبر، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    

امام صادق (علیه‌السّلام): «هر کس ظاهر خود را به گونه‌ای نیک جلوه دهد و در صدد فهماندن این موضوع به مردم باشد که خدا او را دوست می‌دارد، ولی در باطن با اعمال زشت خود به مخالفت با خداوند برخیزد، روز قیامت با خشم پروردگارش روبرو خواهد شد».
[۷] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۲۹۵، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    

امام صادق (علیه‌السّلام): «فساد ظاهر آدمی از فساد باطن او است، کسی که باطن خود را (از عیوب نفسانی و رذائل اخلاقی) اصلاح کند، خداوند ظاهر او را (از نواقص و عیوب و گرفتاری‌های مادی و صوری) ‌ اصلاح می‌کند».
[۸] منسوب به امام صادق، مصباح الشریعة، ص۱۰۷، بیروت، اعلمی، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.    
[۹] ر.ک:مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۶۸، ص۳۶۲-۳۶۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.    


۱. ↑ ر.ک:سایت ویکی پرسش، مقاله «تلاش برای بهتر ساختن باطن».    
۲. ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، امالی، ص۴۵۸، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.    
۳. ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، امالی، ص۱۸۲.    
۴. ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۱۸۱، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.    
۵. ↑ قیامه/سوره۷۵، آیه۱۴.    
۶. ↑ شیخ مفید، امالی، ص۲۱۴، محقق، مصحح، استاد ولی، حسین، غفاری، علی اکبر، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.    
۷. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۲۹۵، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۸. ↑ منسوب به امام صادق، مصباح الشریعة، ص۱۰۷، بیروت، اعلمی، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.    
۹. ↑ ر.ک:مجلسی، محمد‌باقر، بحار الانوار، ج۶۸، ص۳۶۲-۳۶۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اصلاح ظاهر از طریق اصلاح باطن»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۶.    


رده‌های این صفحه : خود‌سازی | مباحث حدیثی
جعبه ابزار