اصل اولویت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اولویت، مدیریت اسلامی،
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله.
پرسش: طبق آیه «
النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ »
اولویت در
مدیریت اسلامی را چگونه می‌توان اثبات نمود؟
پاسخ:
در قرآن کریم می‌خوانیم:«
النَّبِیُّ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ »؛
پیامبر نسبت به
مؤمنان از خودشان سزاوارتر است.
این آیه‌ی شریفه درباره‌ی اولویت و ولایت همه‌جانبه‌ی پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از جمله مدیریت و
ولایت ایشان بر دیگران است؛ اما این آیه با «الغای خصوصیت» بیانگر یک اصل عمومی در
مدیریت می‌باشد و آن این‌که، اگر فرد شایسته‌ای در رأس مجموعه مدیریتی قرار گیرد، (در همان محدوده) ولایت و اولویت پیدا می‌کند.
امام باقر ـ علیه‌السلام ـ در ذیل این آیه می‌فرماید:«این آیه، درباره‌ی ولایت و
رهبری نازل شده است».
شیخ طوسی (ره) در تفسیر خود از این آیه‌ی شریفه،
تدبیر و مدیریت را فهمیده و مراد از «اولی بأنفسهم» را «احق بتدبیرهم» معنا کرده است و این‌که پیامبر اکرم(ص)، شایسته‌ترین
مدیر و مدبر است.
روشن است که اختیارات حکومتی رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به جانشینان آن حضرت و در زمان
غیبت امام مهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ به
فقیه جامع الشرایط انتقال می‌یابد و این اختیارات لازمه مقام
حکومت است و تشخیص
حاکم اسلامی جامع الشرایط که آگاه به مصالح سیاسی و اجتماعی است، بر تشخیص دیگران مقدم است.
امام خمینی (ره) در ذیل آیه‌ی مورد بحث چنین می‌گوید:«مراد از اولویت، ولایت و امارت است... همان امارت و ولایتی که برای
نبی اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است، برای
علما نیز ثابت می‌باشد».
بنابراین آیه‌ی فوق، مدیریت همراه با ولایت و اولویت را مطرح می‌کند که حل کننده‌ی بسیاری از معضلات مدیریتی در جامعه اسلامی است.
پایگاه اسلام کوئیست.
