• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

از بین رفتن ثواب اعمال با برخی از گناهان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: گناه، سرکه، عسل، حبط اعمال، خل، عبادت.

پرسش: امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: کوزه‌های عسل عبادت خود را با سرکه گناه مخلوط نکنید! که این عسل مخلوط با سرکه‌ گناه را در روز قیامت هیچ‌کس از شما نخواهد خرید. این روایت از چه اعتباری برخوردار است؟ یعنی افرادی که هم کار نیک و هم گناه دارند، در قیامت اعمال نیکشان نابود می‌شود؟!

پاسخ: در این روایت توصیه می‌شود که انسان از گناه دوری کند چراکه هر چه گناه انسان بیشتر و بزرگ‌تر باشد، منجر به حبط اعمال و از بین رفتن بیشتر حسنات انسان می‌شود؛ البته آن‌گونه نیست که با یک گناه، تمام اعمال نیک انسان محو شود و او دیگر راه جبرانی نداشته باشد.



در آموزه‌های دینی، فراوان اعلام شده است که گناه و معصیت، آثار مثبت عبادت را از بین می‌برد. این موضوع عبارتی دیگر از حبط اعمال است و از امور مسلّمی است که آیات قرآن و روایات بر آن دارد دلالت؛ و طبیعتاً میزان حبط به تناسب موجود میان اعمال نیک و بد سنجیده می‌شود، همان‌گونه که میزان تناسب سرکه و عسل در تخریب عسل نقش دارد.
به عبارت دیگر، هر چه گناه انسان بیشتر و بزرگ‌تر باشد، منجر به حبط اعمال و از بین رفتن بیشتر حسنات انسان می‌شود؛ اما آن‌گونه نیست با یک گناه، تمام اعمال نیکش محو شده و او دیگر راه جبرانی نداشته باشد.


از‌این‌رو سفارش شده است که انسان، شیرینی عبادت خود را با گناه و معصیت از بین نبرد:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرمایند:
«...بداخلاقی اعمال و حسنات انسان را ضایع و محو می‌کند، چنان‌که سرکه عسل را فاسد و خراب می‌کند...».
[۳] منسوب به امام صادق (علیه‌السّلام)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة، ص۲۵۵، ترجمه، مصطفوی، حسن، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، چاپ اول، ۱۳۶۰ش.

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند:
«خشم و غضب، ایمان را از بین می‌برد، چنان‌که سرکه عسل را فاسد و خراب می‌کند».
امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرمایند:
«... حسد ایمان را از بین می‌برد، چنان‌که آتش هیزم را از بین می‌برد».
امام علی (علیه‌السّلام) فرمودند:
«شک ایمان را فاسد می‌کند، چنان‌که نمک عسل را فاسد می‌کند».
همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، پیشوایان دینی با مثال‌های گوناگون در صدد بیان چگونگی حبط اعمال برآمده‌اند؛ اما آنچه که در متن پرسش آمده (اگرچه تا‌ اندازه‌ای مشابه با روایات بالا است) اما عین آن‌را در کتاب‌های معتبر یافت نشد.


۱. ر.ک:سایت ویکی پرسش، مقاله «آثار وضعی گناهان در زندگی بشر».    
۲. ر.ک:سایت اسلام کوئست، مقاله «از بین رفتن اثر معنوی روزه با انجام گناهانی مانند دروغ».    
۳. منسوب به امام صادق (علیه‌السّلام)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة، ص۲۵۵، ترجمه، مصطفوی، حسن، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، چاپ اول، ۱۳۶۰ش.
۴. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۳۰۲، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.    
۵. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ص۳۰۶.    
۶. تمیمی آمدی، عبد‌الواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۷۲، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۶ش.    



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «از بین رفتن ثواب اعمال با برخی از گناهان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۶/۳۱.    






جعبه ابزار