آیه ۳۹ سوره آل عمران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: فَنَادَتْهُ، فَنَادَاْهُ، ملائکه، جبرئیل.
پرسش: آیه ۳۹ آل‌عمران (۳) «
فَنَادَتْهُ الْمَلآئِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ... » کلمه «فنادته» در قرائت
عاصم ، قالون، ورش، دوری، سوسی، هشام، ابن ذکوان، ابن وردان و ابن جماز، به همین‌گونه است؛ ولی خلف، خلاد، ابوحارث، دوری (کسائی)، اسحاق و ادریس، این‌گونه
قرائت کرده اند:«
فَنَادَاْهُ الْمَلآئِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ ». بفرمایید که چه فرقی از نظر
اعراب و معنا بین دو کلمه «فَنَادَتْهُ» و «فَنَادَاهُ» وجود دارد؟
پاسخ:
پیش از پاسخ، دانستن این نکته لازم است که گروهی از
مشرکان بر این عقیده بودند که فرشتگان، از جنس مؤنث هستند که
قرآن این عقیده را نفی می‌کند و آنان را منزه از تذکیر و تأنیث می‌داند:«کسانی که به
آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را دختر (خدا) نام‌گذاری می‌کنند! آنها هرگز به این سخن دانشی ندارند، تنها از گمان بی‌پایه پیروی می‌کنند، با اینکه گمان هرگز انسان را از
حق بی‌نیاز نمی‌کند».
زیرا ملائکه از سنخ
مجردات هستند؛ در‌حالی‌که تذکیر و تأنیث از ویژگی‌های موجودات مادی است.
با توجه به این نکته، درباره دو قرائت «فَنَادَتْهُ» و «فَنَادَاهُ» در آیه شریفه مزبور به‌صورت
مؤنث و
مذکر چند دلیل بیان شده که به دو مورد اشاره می‌شود:
«ناداه» به‌صورت مذکر قرائت شود؛ زیرا ندا‌کننده
جبرئیل بوده که لفظ آن مذکر است.
جمهور قراء فعل را به‌صورت «فَنَادَتْهُ» (مؤنث) قرائت کرده‌اند؛ به جهت اینکه، واژه «الْمَلآئِکَةُ» جمع است و زمانی که فعل به جمع اسناد داده می‌شود، تأنیث آن به اعتبار تأویل به «جماعة» جایز است؛ یعنی «نادته جماعة من الملائکة».
به‌هر‌حال از نظر معنا فرقی بین این دو کلمه نیست.
پایگاه اسلام کوئیست.
