آیه ود
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: آیه ود،
آیه،
امام علی (علیه‌السّلام)،
اهل‌بیت (علیهم‌السّلام).
پرسش: آیا آیه وُدّ به امام علی (علیه‌السّلام) ربط دارد؟
پاسخ اجمالی: شیعه و
اهل‌سنّت روایات فراوانی از
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل کرده‌اند که نشان می‌دهد
سبب نزول این آیه امام علی (علیه‌السّلام) است. بلکه این آیه تعمیم دارد و شامل اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و مؤمنان هم می‌شود و ایشان نیز از محبّت و محبوبیت در افکار عمومی سهم دارند.
سبب نزول آیه «اِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمٰنُ وُدًّا؛
کسانی که
ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، به زودی
[خدای
] رحمان برای آنان، محبّتی
[در دل‌ها
] قرار می‌دهد.» امام علی (علیه‌السّلام) است.
روایات فراوانی از شیعه و اهل‌سنّت نشان می‌دهند که سبب نزول این آیه، امام علی (علیه‌السّلام) است که به بعضی اشاره می‌کنیم:
۱ . بَراء از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روایت کرده که ایشان به علی (علیه‌السّلام) فرمود: «بگو: پروردگارا! برای من در نزد خویش، پیمانی قرار بده و برای من در پیش خود، محبّتی قرار بده و برای من در دل مؤمنان محبّتی قرار بده».
پس خداوند، آیه (کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، به زودی خدای مهربان برای آنان، محبّتی در دل‌ها قرار می‌دهد) را فرو فرستاد. براء بن عازب می‌گوید: این آیه در باره علی (علیه‌السّلام) نازل شده است. «قُل: اللّٰهُمَّ اجعَل لی عِندَک عَهداً، وَ اجعَل لی عِندَکَ وُدّاً، و اجعَل لی فی صُدور المُؤمِنینَ مَوَدَّةً. فَانزَلَ اللّهُ تَعالیٰ: (اِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا ٱلصَّالِحَاتِ سَیجْعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحْمَانُ وُدًّا). قالَ: فَنَزَلَتْ فی عَلِیٍّ»
۲.امام باقر (علیه‌السّلام) از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل می‌فرماید که ایشان فرمود:
«یا عَلِی! الا اُعَلِّمُکَ؟ قُل: اللّٰهُمَّ اجعَل لی عِندَکَ عَهداً، وَ اجعَل لی عِندَکَ وُدّاً. فَنَزَلَت هٰذِهِ الآیَةُ: (اِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا ٱلصَّالِحَاتِ سَیجْعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحْمَٰنُ وُدًّا؛ ای علی! می‌خواهی آموزشت دهم؟ بگو: پروردگارا! در نزد خویش، برایم پیمانی قرار بده و در پیش خود، برایم محبّتی قرار ده، پس این آیه نازل شد: (اِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا ٱلصَّالِحَاتِ سَیجْعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحْمَٰنُ وُدًّا.»
۳.از امام باقر (علیه‌السّلام) و محمّد بن حنفیه در تفسیر این آیه نقل شده است:
«لایَبقیٰ مُؤمِنٌ الّا وَ فی قَلبِهِ وُدٌّ لِعَلِی وَ لِاَهلِ بَیتِهِ؛ هیچ مؤمنی نیست، جز آن که در دلش مهر علی و خاندانش هست.»
بنا‌بر‌این، مصداق اتم و اکمل این آیه،
اهل‌بیت (علیه‌السّلام) هستند؛ ولی باید توجّه داشت نزول آیه در باره امام علی (علیه‌السّلام)، مانع از آن نیست که آیه را به مؤمنان و صالحان، تعمیم بدهیم؛ بلکه همه مؤمنان از محبّت و محبوبیت در افکار عمومی، سهمی دارند.
علّت این امر، آن است که به تعبیر اصولیان، «العبره بعموم اللّفظ لا بخصوص السبب».
سایت حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «آیه ود» تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۸/۱۸.
