• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آفرینش بهشت و جهنم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: آفرینش بهشت و جهنم، نعمت‌های بهشتی، پاداش بهشتیان، عذاب‌های جهنم، دوزخیان.

پرسش: چرا خداوند بهشت و جهنم را آفریده است؟ شکل بهشت و جهنم به چه صورتی است؟ از عذاب‌های جهنم و پاداش‌های بهشت مطالبی را بازگو کنید؟

پاسخ: خلقت بهشت و جهنم حکیمانه بوده است و یکی از دلایل این آفرینش آن است که نیکوکاران در بهشت پاداش بگیرند و تبهکاران در جهنم کیفر دریافت کنند.
درباره شکل بهشت و جهنم، در قرآن این‌گونه آمده است که بهشت هشت در دارد و جهنم هفت در، و این درها طبقاتی هستند که هر یک بالای دیگری است.



درباره فراز اول پرسش باید گفت: اگر در یک مدرسه‌ای برخی دانش‌آموزان درس و مشق را به‌خوبی بخوانند و بنویسند و برخی با بازی‌گوشی‌های خود نسبت به وظایف درسی خود بی‌اعتنایی کنند و درس نخوانند و به تکالیف خود عمل ننمایند و از سوی آموزگاران و مسئولین مدرسه همه آن شاگردان یکسان باشند و برای دانش‌آموزان درس‌خوان پاداش و برای شاگردانی که درس نمی‌خوانند کیفر داده نشود، جا دارد این سوال مطرح شود که چرا همه شاگردان آن مدرسه به یک چشم دیده می‌شود و چرا به شاگردان درس‌خوان پاداش و به دانش‌آموزان بازی‌گوش کیفر داده نمی‌شود؟
اما اگر به عکس برای شاگردان درس‌خوان پاداش‌های گوناگون در نظر گرفته شود و از سویی هر سال به کلاس بالاتر برود و آینده خوب داشته باشند و دانش‌آموزان بازی‌گوش کیفر بینند و از ارتقا به کلاس‌های بالاتر محروم شوند.هرگز جای برای سؤال یادشده نخواهد بود.مسئله خلقت بهشت و جهنم نیز چیزی شبیه همین مثال است؛ یعنی بهشت در واقع پاداش انسان‌های نیکوکار است که در کلاس دنیا به وظایف و تکالیف خود خوب عمل کرده و خداوند برای پاداش عمل آنها بهشت را با آن همه نعمت‌هایش خلق کرده است و جهنم برای افراد ناصالح که در کلاس دنیا به وظایف خود عمل نکرده‌اند، خلق شده است و اگر چنین نمی‌شد، یعنی برای کارهای نیک پاداش بهشتی داده نمی‌شد و برای افراد بدکار کیفر جهنمی در نظر گرفته نمی‌شد، جای این پرسش و اشکال بود که تفاوت خوبان و بدان در چیست؟ و چرا همه یکسان شده‌اند و یا مظلومان می‌گفتند چرا حقشان از ظالم‌ها گرفته نمی‌شود و چراهایی از این قبیل، پس خلقت بهشت و جهنم حکیمانه بوده است و یکی از دلایل آفرینش بهشت و جهنم آن است که نیکوکاران در بهشت پاداش بگیرند و تبهکاران در جهنم کیفر دریافت کنند.
[۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۴۰۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.



بهشت و جهنم شکلی به معنای شکل هندسی اگر هم دارد، شاید برای ما قابل درک نباشد؛ لکن در قرآن این‌گونه آمده است که بهشت هشت در دارد و جهنم هفت در دارد و این درها طبقاتی هستند که هر یک بالای دیگری است
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۳۹۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.
و در قرآن نیز آمده: «لَها سَبْعَةُ اَبْوابٍ»؛ «برای جهنم هفت در است».


اما در آیات و روایات درباره اوصاف بهشت و جهنم زیاد سخن گفته شده است.

ــ مثلاً درباره بهشت در قرآن کریم آمده: «وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْاَرْضِ»؛ «گسترده و پهنه بهشت به ‌اندازه آسمان و زمین است».

ــ در جای دیگر فرمود: «جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهارُ»؛ «بهشت‌هایی که از زیر درختان آنها نهرهای آب روان جاری است».

ــ و یا در جای دیگر فرمود: «لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ مَبْنِیَّةٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهارُ»؛ یعنی «برای پرهیزکاران غرفه‌هایی است و بر فراز آن غرفه‌هایی دیگر و از زیر آنها نهرها جاری است».


درباره جهنم گفته شده: واژه جهنم به معنای چاه عمیق است و جهنم هفت در دارد و این درها طبقاتی هستند که هر یک بالای دیگری است.
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۳۹۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ ش.

و در قرآن نیز آمده: «لَها سَبْعَةُ اَبْوابٍ»؛ «برای جهنم هفت در است».


اما نعمت‌های بهشتی فراوان است که در این‌جا به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌شود:

۵.۱ - هرگونه لذت و نعمت

در بهشت هرگونه نعمت و لذت که دل انسان بخواهد وجود دارد قرآن فرمود: «وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْاَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْاَعْیُنُ»؛ یعنی «در بهشت آنچه دل می‌خواهد و چشم از آن لذت می‌برد موجود است».

۵.۲ - لباس‌های بهشتی

درمورد لباس‌های اهل بهشت فرمود: «وَ یَلْبَسُونَ ثِیاباً خُضْراً مِنْ سُنْدُسٍ وَ اِسْتَبْرَقٍ»؛ یعنی «آنها لباس‌های زیبایی به رنگ‌های سبز از حریر نازک و ضخیم می‌پوشند».

۵.۳ - بسترهای بهشتی

و نیز آمده: «مُتَّکِئِینَ عَلی فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ اِسْتَبْرَقٍ»؛ «این در حالی است که بهشتیان به بسترهایی که حریر و استبرق آستر آنهاست، تکیه زده‌اند».

۵.۴ - میوه‌ها و غذاهای بهشتی

و نیز فرمود: «وَ فاکِهَةٍ مِمَّا یَتَخَیَّرُونَ وَ لَحْمِ طَیْرٍ مِمَّا یَشْتَهُونَ»؛ یعنی «میوه‌های گوناگون و گوشت پرنده‌های مختلف و هر چه مورد علاقه‌شان باشد».

۵.۵ - نشنیدن سخن لغو

و نیز فرمود: «لا یَسْمَعُونَ فِیها لَغْواً وَ لا تَاْثِیماً اِلاَّ قِیلاً سَلاماً سَلاماً»؛ یعنی «در بهشت نه سخن لغو و بیهوده‌ای می‌شنوند، نه گفتاری گناه‌آلود، تنها چیزی که می‌شنوند، سلام است و سلام».
آنچه بیان شد، تنها نمونه‌های‌اندکی از پاداش‌های بهشتی است.


درباره عذاب‌های جهنم نیز تنها به چند نمونه اشاره می‌شود:

۶.۱ - افروخته شدن در آتش

قرآن کریم فرمود: «اِذِ الْاَغْلالُ فِی اَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ یُسْحَبُونَ فِی الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ»؛ یعنی «در آن هنگام غل‌ها و زنجیرها بر گردن آنها قرار گرفته و آنها را می‌کشند و در آبی سوزان وارد می‌کنند؛ سپس در آتش دوزخ افروخته می‌شوند».

۶.۲ - چهره‌های در‌هم کشیده

و نیز فرمود: «تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ»؛ یعنی «شعله‌های سوزان آتش همچون شمشیرها به صورت‌هایشان نواخته می‌شود و در دوزخ چهره‌ای در‌هم کشیده دارند».

۶.۳ - سوختن دوباره پوست‌های روییده بر بدن

و نیز فرمود: «کُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَیْرَها لِیَذُوقُوا الْعَذابَ»؛ هرگاه پوست‌های تن آنها بر اثر آتش عریان شود، پوست‌های دیگری به جای آن قرار می‌دهیم تا کیفر بچشند: «اعاذنا الله و ایاکم و جمعین المؤمنین و المؤمنات».



۱. ناصر مکارم، پیام قرآن، ج۵ و ۶، نشر مدرسه امیرالمؤمنین قم، ۱۳۷۰ شمسی.
۲. ناصر مکارم، تفسیر نمونه مجلدات: ۱۸ ص۴۹۰، ۱۵ ص۳۵، ۸ ص۲۳۲، ۲۱ ص۳۳۹، ۲۶ ص۲۳۲، ۱۴ ص۳۳۹، نشر دارالکتب الاسلامیه تهران، ۱۳۷۸ شمسی.
۳. امام خمینی معاد از دیدگاه امام خمینی، نشر موسسه آثار امام، ۱۳۷۸ شمسی.


۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، ص۲۴۶، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۴۰۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.
۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، ص۲۳۷، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۳۹۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.
۵. حجر/سوره۱۵، آیه۴۴.    
۶. حدید/سوره۵۷، آیه۲۱.    
۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵.    
۸. زمر/سوره۳۹، آیه۲۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، ص۳۰۳، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ش.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج۶، (معاد ۲)، ص۳۹۹، قم، نشر مدرسه امیرالمؤمنین، ۱۳۷۰ ش.
۱۱. حجر/سوره۱۵، آیه۴۴.    
۱۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۱.    
۱۳. کهف/سوره۱۸، آیه۳۱.    
۱۴. رحمن/سوره۵۵، آیه۵۴.    
۱۵. واقعه/سوره۵۶، آیه۱۹.    
۱۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۲۵.    
۱۷. مؤمن/سوره۴۰، آیه۷۱.    
۱۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۴.    
۱۹. نساء/سوره۴، آیه۵۶.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آفرینش بهشت و جهنم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۱۷.    

سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آفرینش بهشت و جهنم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۲۰.    







جعبه ابزار