آثار پرخوری بر روح
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:روح انسان، پرخوری، زیاد خوردن،زیاد خوابیدن، فسادبدن.
پرسش :پرخوری و تأثیر آن در روح از لحاظ معنوی چیست؟
پاسخ :
رعایت دستورات بهداشتی در خوردن و آشامیدن، یکی از مهم ترین عوامل
سلامت ، شادابی و
طول عمر است. اگر مردم بدانند که چه باید بخورند، چه اندازه بخورند و چگونه بخورند و نیز دانسته خود را به کار ببندند، بی تردید، بیشتر بیماری ها از
جامعه بشری دور خواهند شد و انسان لذت و طراوت زندگی را خواهد چشید. در نظام آفرینش،«خوردن»، ابزاری برای قوّت پیداکردن برای زندگی و
بندگی خدای متعال و به طور کلی یک وسیله است، نه آن که زندگی، ابزار و وسیله ای برای خوردن باشد.
رهنمودهای
اسلام در این زمینه، مهم و ارزشمند است. در این باره، توجه به دو نکته، دارای اهمیت است:
الف. سفارشات
اسلام درباره خوردن، تنها
سلامت جسم را تضمین نمی کند، بلکه تضمین کننده
سلامت جسم و روح انسان هاست.
ب. از آن جا که
عقل و
علم ، به همۀ رازهای آفرینش احاطه ندارند، چه بسا حکمت برخی از رهنمودهای
اسلام برای دانش امروز، مجهول باشد، ولی بی تردید این به معنای بی دلیل بودن آن رهنمودها نیست، چنان که فلسفه تعدادی از
احکام اسلام ، در گذشته ناشناخته بود و امروزه علم به راز آنها پی برده است.
یکی از این سفارشات، دوری نمودن از پرخوری و روی آوردن به کم خوری است. پُرخوری از منظر احادیث، به شدت نکوهیده است.
آنچه از روایات معصومین (علیهم
السلام) به دست می آید این است که، پرخوری یعنی خوردن و یا آشامیدن بیش از حدّ نیاز و زیاده روی کردن، و می توان این زیاده روی را با توجه به احادیث، این طور بیان کرد که انسان، طوری غذا خورده و یا نوشیدنی – اعم از آب و دیگر نوشیدنی ها - بیاشامد، که هم دارای کسالت جسمی شده و هم به راحتی نتواند نفس بکشد؛ چنانچه حضرت
امام علی (علیه
السلام) فرمودند:« و اگر پرخوری کند راه نَفَس را بر او می‌بندد »
،و به سختی و دشواری کاری و یا عبادتی را انجام دهد. و چنین چیزی وقتی بر انسان عارض می شود که قبل از این که گرسنه شود، غذا خورده و وقتی شروع به خوردن و یا آشامیدن می نماید، تا آخرین مرحله این خوردن و آشامیدن را ادامه داده و شکم خود را پر نماید. در اصل، پرخوری را می توان از اثرات منفی و زیان هایش شناخت و تعریف کرد.
در این جا، به برخی از تأثیرات منفی معنوی و جسمی پرخوری با توجه به احادیث بیان می شود:
حضرت امام علی (علیه
السلام) در حدیثی می فرماید:«
پرخوری ، و
زیاده روی در خواب وجود انسان را فاسد می کنند، وکشاننده ضرر و زیان به سوی آدمی هستند».
پرخوری مخارج سنگین و زیادی را در پی دارد. در حدیثی می خوانیم:«
سلامت پرخور اندک، و مخارجش سنگین و طاقت فرساست».
پرخوری موجب
سنگدلی و
هیجان شهوت می شود. در روایتی از
حضرت امام صادق (علیه
السلام) می خوانیم:«چیزی برای قلب مؤمن زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز است:سنگدلی، هیجان شهوت».
پرخوری باعث می شود انسان کمتر
نماز بخواند. در روایتی از
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می خوانیم که
حضرت عیسی (علیه
السلام) به
قوم بنی اسرائیل فرمود:«پرخوری نکنید، همانا هرکس پرخوری کند، پرخواب می شود، و هر کس پرخواب شود، نمازش را کم می کند، و هر که نمازش را کم کند، از غافلین نوشته می شود».
سبب کسالت و
بی حوصلگی در عبادت می شود. از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل است:«از پرخوری حذر کنید، همانا فاسد کننده بدن، و بیماری به ارث می گذارد، و موجب
کسالت در عبادت است».
شکم پر، مبغوض پیش خداست. از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل است:«چیزی نزد خداوند مبغوض تر از شکم پر نیست».
پرخوری نورانیت دل را از بین می برد. رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در وصیتی به حضرت
امام علی (علیه
السلام) یکی از مواردی که نورانیت را ازبین می برد، پرخوری می داند.
خلاصه این که، پُرخوری از منظر احادیث، به شدت نکوهیده است. پُرخوری از
سلامت می کاهد، و زمینه را برای انواع بیماری های جسمی و روحی فراهم می سازد. پُرخوری، جوهر نفس را تباه می کند، به
نیروی تقوا (
پرهیزگاری ) و
ورع (
خویشتن داری ) ضربه می زند، حجاب تیزهوشی است و دل را سخت و تاریک می سازد.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «آثار پرخوری بر روح»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۷/۲۴.
